Bảo vệ trẻ trên không gian mạng

Không chỉ mở ra cơ hội để trẻ tiếp cận tri thức, rèn luyện tư duy, khả năng sáng tạo, sự phát triển của công nghệ số còn là cầu nối duy trì sự gắn kết của mỗi thành viên trong gia đình. Bên cạnh những tiện ích mang lại, môi trường mạng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, mối nguy hại đối với trẻ như: bị dụ dỗ, lôi kéo, quấy rối, nghiện game, nghiện mạng xã hội hoặc tiếp cận những nội dung độc hại làm lệch lạc suy nghĩ, hành vi, lối sống...

Không chỉ phát triển tư duy logic và sáng tạo, tham gia sân chơi sáng tạo Robotics giúp các em học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi (phường Hạc Thành) có thể tránh xa game online độc hại trên mạng internet.

Kho kiến thức vô tận cho trẻ

Xã hội hiện đại, internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày với mọi người nhờ tính năng kết nối, hiệu quả thiết thực trên nhiều lĩnh vực. Đối với con trẻ, việc sử dụng thiết bị công nghệ số phục vụ học tập, giải trí và kết nối gia đình, bạn bè từ lâu đã không còn là câu chuyện xa lạ. Chỉ cần sử dụng các công cụ tìm kiếm trên mạng, trẻ có thể tìm hiểu, khám phá kho kiến thức và thông tin vô tận để biết thêm những điều mới mẻ. Hoặc dễ dàng tìm được loại hình giải trí phù hợp để giúp giảm áp lực, mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng...

Có 2 con trong độ tuổi tiểu học, anh Nguyễn Văn An, công tác tại Bệnh viện Mắt Thanh Hóa luôn đồng hành cùng con trong cuộc sống cũng như quản lý, hướng dẫn con sử dụng internet đúng cách. Để giúp con đạt hiệu quả trong học tập, vợ chồng anh xây dựng khung thời gian biểu để các con sử dụng máy tính, điện thoại hợp lý. Đối với môn học tiếng Anh sẽ dành thời lượng sử dụng laptop nhiều hơn, nhưng không quá 40 phút/ngày. Ngoài ra, vào mỗi buổi sáng ngày cuối tuần, các con được xem các chương trình giải trí trên ti vi nhưng có chọn lọc hay tham gia các sân chơi online bổ ích, trí tuệ như: Trạng nguyên Tiếng Việt, trò chơi Bubabu, Pet Bingo...

Cô giáo Ngô Việt Hưng, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi (phường Hạc Thành) cho biết: Thời gian qua, nhà trường đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn, trang bị kiến thức, kỹ năng để học sinh phòng tránh, tự bảo vệ mình trước các nguy hại trên môi trường mạng thông qua các buổi chuyên đề dưới cờ, sinh hoạt đầu giờ và cuối tuần... Đồng thời, phối hợp với phụ huynh khuyến khích con em tham gia các cuộc thi do sở, ngành, địa phương phát động như Hội thi trực tuyến “Tìm hiểu 60 năm Hàm Rồng chiến thắng”, Trạng nguyên Tiếng Việt nhí, Robotics... giúp các em phát huy tính sáng tạo, khả năng tư duy, vận dụng trong học tập, từ đó hạn chế tiếp xúc được các nền tảng mạng xã hội không phù hợp với lứa tuổi.

Đặc biệt, với những kiến thức, thông tin được cung cấp trong “Bộ cẩm nang bảo vệ trẻ trên không gian mạng”, “Bộ quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”... cùng sự phối hợp chủ động của gia đình, xã hội sẽ góp phần trở thành lá chắn số, giúp phát hiện, ngăn chặn, giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực mà internet có thể gây ra trên không gian mạng.

Chung tay bảo vệ trẻ trên môi trường mạng

Đằng sau khía cạnh tích cực, internet hay các thiết bị công nghệ số còn tiềm ẩn mối đe dọa về an toàn thông tin, tiếp cận với các nội dung, thông tin xấu độc, văn hóa phẩm đồi trụy... Bởi vậy, việc bảo vệ trẻ trước những rủi ro trên mạng không chỉ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội.

Tranh thủ những lúc rảnh rỗi, anh Nguyễn Văn An dành thời gian đồng hành, hướng dẫn con sử dụng mạng internet đúng cách để đạt hiệu quả cao trong học tập.

Theo bác sĩ CKI Lương Mỹ Linh, Phó Trưởng khoa Tâm lý lâm sàng - Nhi (Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa): Trung bình mỗi ngày có khoảng 5 - 8 trường hợp trong độ tuổi thanh thiếu nhi có biểu hiện rối loạn lo âu, trầm cảm, tăng động... do thường xuyên sử dụng điện thoại, ti vi được gia đình đưa đến thăm khám, tư vấn tâm lý. Với những trường hợp này, liệu pháp sử dụng thuốc không phải tối ưu mà cần sử dụng liệu pháp tâm lý, thay đổi thói quen hành vi của trẻ. Phía phụ huynh nên trò chuyện, tâm sự, đồng hành cùng con trên tinh thần cởi mở thay vì cấm đoán con trẻ sử dụng internet hoặc tạo ra không gian, gắn kết tình cảm giữa các thành viên trong gia đình thông qua những trò chơi thể thao...

Để thực hiện các biện pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, thời gian qua các tổ chức, đơn vị liên quan đã triển khai nhiều nội dung, hoạt động thiết thực. Ngành giáo dục trong tỉnh đã triển khai nhiều nội dung, trong đó trọng tâm là phát động, triển khai đến toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên và học sinh tham gia chiến dịch “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024”; phối hợp tổ chức các sự kiện Tuần lễ

Internet An toàn tại nhiều trường học, tập huấn kỹ năng số, diễn đàn trẻ em... nhằm lan tỏa thông điệp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn cũng triển khai thực hiện các chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng giai đoạn 2022 - 2030”; “Ứng xử văn minh trên không gian mạng”; duy trì 63 mô hình tư vấn pháp lý trẻ... Nhiều chương trình, hoạt động góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức trong hành vi ứng xử của đoàn viên, thanh niên trên mạng xã hội cũng như cách phòng chống các mối đe dọa, biết tự bảo vệ bản thân và gia đình khỏi rủi ro trong môi trường mạng.

Đại diện lãnh đạo Phòng Quản lý thông tin, Báo chí xuất bản (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa) cho biết: Thời gian qua, các ngành, các cấp trong tỉnh thực hiện đồng bộ các giải pháp để bảo vệ an toàn, ngăn chặn thông tin mạng gây nguy hại cho trẻ em. Gỡ bỏ các thông tin lệch lạc chuẩn mực đạo đức, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan trẻ em trên môi trường mạng. Tập trung tăng cường tuyên truyền, phối hợp trong xã hội, cộng đồng, nhà trường và trong từng gia đình để trang bị cho trẻ những kiến thức, kỹ năng tương tác an toàn để hình thành khả năng nhận biết, tự phát hiện, tự phòng ngừa và tự bảo vệ chính mình trước những mối nguy hại trên môi trường mạng. Bên cạnh đó, đưa vào sử dụng trong ngành giáo dục các phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin truyền thông để quản lý tốt việc học sinh truy cập mạng. Phát huy phần mềm phân tích hệ tổng hợp, phân tích báo chí, mạng xã hội để rà quét tự động, sàng lọc nhằm phát hiện, ngăn chặn, gỡ bỏ kịp thời các thông tin sai lệch, sản phẩm đồi trụy, hình ảnh, clip nhạy cảm trên môi trường mạng gây nguy hại cho trẻ em...

Bài và ảnh: Trung Lê