Chấm dứt “lớp hạng hai” trong trường hạng một

Tôi không học trường chuyên nhưng có hai anh bạn học cùng một trường chuyên, chỉ là một anh học lớp chuyên, người còn lại học lớp không chuyên, hồi ấy gọi là lớp chọn. Cách gọi có khác nhau, nhưng họ cũng đều vào lớp từ một cổng trường, học bạ đều đóng một con dấu, khác chỉ là trình độ đào tạo. Một anh bạn học chuyên toán, lấy toán làm nòng cốt, học ở trình độ cao hơn. Người còn lại thì học các môn như nhau, chẳng khác gì học sinh trường huyện.

Thực ra thì hai anh bạn của tôi không có vấn đề gì. Chỉ sau khi ra trường, dịp kỷ niệm thành lập trường hay hội khóa, những cựu học sinh mới phân ra rằng học sinh khối chuyên, rồi khối bán chuyên, có người còn gọi là khối không chuyên. Thực ra từ ngữ cũng chẳng có vấn đề gì lớn lắm, vì thực tế là như thế. Nhưng ngẫm nghĩ những người học ở trường chuyên, nhưng không phải lớp chuyên cũng chạnh lòng. Có cảm giác mình cứ như học sinh hạng hai trong ngôi trường hạng nhất vậy.

Nghe kể có lần trong cuộc rượu, một người khởi xướng những ai học chuyên cùng uống với nhau một chén đoàn kết. Cả hai anh bạn của tôi cùng đứng dậy, nhưng chỉ một người được uống. Người còn lại được giải thích rằng không phải dân chuyên chính hiệu. Bỏ dở cuộc rượu ra về, từ đó bạn không bao giờ dự các hoạt động có sự tham gia của cựu học sinh khối chuyên ở ngôi trường mà bạn từng học nữa. Tình cảm giữa hai anh bạn cũng nhạt đi.

Sở dĩ có câu chuyện lớp không chuyên trong trường chuyên một thời và còn kéo dài đến tận giờ ở một số trường chuyên, nghĩ cho cùng cũng là tình thế. Việc biên chế những lớp không chuyên trong trường chuyên có lẽ là cũng để khai thác hết cơ sở vật chất, giáo viên đầu tư cho trường chuyên. Thứ hai là giải quyết được một lượng học sinh có khả năng nhưng vì lý do khách quan nên không đậu vào lớp chuyên. Học trong trường chuyên là môi trường để họ tiếp cận giáo viên tốt và các bạn học giỏi để phấn đấu hơn. Sau này có lẽ vì sự chạy đua theo hình thức, nhiều phụ huynh muốn con mình có cái mác học trường chuyên nên đã vận động để con được vào học trường chuyên. Đến năm 2012 việc tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cụ thể tại Thông tư số 06/2012/TT-BGDĐT ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên.

Xung quanh câu chuyện bỏ hay không bỏ lớp không chuyên trong trường chuyên đã gây nhiều tranh cãi. Và ngay cả việc một số trường chuyên vốn không áp dụng lớp không chuyên trong thời gian dài cũng đã thảo luận đến việc có tái khởi động lại mô hình lớp không chuyên như trước không. Điều đó đến từ rất nhiều áp lực, trong đó có áp lực nhà trường muốn có số học sinh vào trường nhiều hơn để tuyển chọn tài năng bồi dưỡng để đi thi học sinh giỏi các cấp.

Nhìn chung có nhiều quan điểm, lợi ích xung quanh việc tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên và nó đã để lại những hệ lụy. Với bạn tôi, chỉ vì học chuyên hay không chuyên mà sứt mẻ tình cảm. Giờ thì câu chuyện ấy sẽ chấm dứt. Trường chuyên chỉ có lớp chuyên, không còn lớp nào khác nữa theo Thông tư số 05/2023/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên.

Tới đây sẽ không còn câu chuyện xích mích vì lý do học chuyên hay không chuyên nữa. Cũng sẽ không còn điều tiếng rằng, ôi dào, con nhà đấy học thế mà cũng vào được trường chuyên. Trường chuyên chỉ còn lớp chuyên để bồi dưỡng nhân tài, không còn phải “gánh” thêm áp lực nào mà cuộc sống đặt ra nữa.

Hạnh Nhiên