Chuyển đổi số phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ

Chuyển đổi số là xu hướng phát triển tất yếu, mang lại nhiều cơ hội, đồng thời đặt ra nhiều thách thức, tác động mạnh mẽ đến tất cả các cấp, các ngành, lĩnh vực, đời sống kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng; làm thay đổi căn bản, toàn diện hoạt động chỉ đạo, điều hành, quản lý của cấp ủy, chính quyền các cấp, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; phương thức sống, làm việc của người dân... Tại Thanh Hóa, chuyển đối số đang diễn như thế nào? Phóng viên Báo Thanh Hóa đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Hữu Quyết - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Thanh Hóa xung quanh vấn đề này.

PV: Thưa ông Đỗ Hữu Quyết, đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế được xác định là 1 trong 6 nhiệm vụ trọng tâm và 1 trong 3 khâu đột phá trong nhiệm kỳ 2021- 2026 theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra. Tại Thanh Hóa, chuyển đổi số đang diễn ra như thế nào, thưa ông?

Ông Đỗ Hữu Quyết: Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 749/QĐ –TTg, ngày 03/6/2020 phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi só quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Sở Thông tin và Truyền thông đã tham mưu trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 4216/ QĐ-UBND về kế hoạch chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Đây là văn bản quan trọng mở đường, định hướng để cả hệ thống chính trị chung sức thực hiện chuyển đổi số với 3 trụ cột chính: Phát triển chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Với mục tiêu chung là: Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) nhằm đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền; hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; phương thức sống, làm việc của người dân trên môi trường số. Ứng dụng CNTT nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền số; hình thành, phát triển các doanh nghiệp công nghệ số có quy mô lớn, sức cạnh tranh cao là nền tảng cho phát triển kinh tế số; xã hội số văn minh, hiện đại, an toàn.

Sở Thông tin và Truyền thông đang tích cực tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, các đơn vị xây dựng kế hoạch, với mục tiêu, nhiệm vụ, lộ trình cụ thể để triển khai thực hiện như: Đẩy mạnh việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến độ 3, mức độ 4; phối hợp với Hiệp Hội doanh nghiệp tỉnh, VCCI Chi nhanh Thanh Hóa tổ chức các hội nghị, tập huấn cho các doanh nghiệp của tỉnh về chuyển đổi số. Phối hợp với UBND huyện Hà Trung, Nga Sơn, Như Thanh và Viễn thông Thanh Hóa triển khai thí điểm chuyển đổi số tại 3 xã (Hà Sơn, Nga An và Yên Thọ), trên cơ sở đánh giá, rút kinh nghiệm, Sở sẽ tham mưu cho UBND tỉnh triển khai nhân rộng trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các doanh nghiệp CNTT triển khai thí điểm chuyển đối số cho một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh…

Với sự chỉ đạo quyết liệt, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, Thanh Hóa đã trở thành một trong những tỉnh nằm trong top đầu của cả nước triển khai hiệu quả xử lý văn bản trên môi trường điện tử và chữ ký số, mỗi năm tiết kiệm trên 30 tỷ đồng chi phí hành chính của các cơ quan Nhà nước. Ngoài ra, Thanh Hóa cũng là tỉnh đang triển khai rất hiệu quả hệ thống phần mềm Quản lý văn bản và Hồ sơ công việc tại 100% các cơ quan nhà nước từ cấp tỉnh đến cấp xã, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành. Cổng dịch vụ công, Hệ thống một cửa điện tử đồng bộ, hiện đại, kết nối liên thông, có số lượng rất lớn, phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn; là tỉnh có hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến thuộc diện lớn nhất trong cả nước với 348 điểm cầu tại các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện và cấp xã của tỉnh, góp phần triển khai nhiệm vụ nhanh chóng, tiết kiệm, nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan Nhà nước, đặc biệt trong giai đoạn phòng chống dich bệnh COVID-19… Đây sẽ là tiền đề, là cơ sở để tỉnh ta thực hiện chuyển đổi số.

PV: Chuyển đổi số không chỉ là chuyển đổi công nghệ mà quan trọng hơn là chuyển đổi về tư duy. Vậy, đâu là những thuận lợi và khó khăn trong quá trình chuyển đổi số ở tỉnh ta, thưa ông?

Ông Đỗ Hữu Quyết: Việc nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, nhất là đối với người đứng đầu, đóng vai trò hết sức quan trọng và quyết định; xây dựng, hoàn thiện thể chế và công nghệ là động lực; đảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng là then chốt để chuyển đổi số thành công và bền vững. Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, hành động đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành và sự tham gia tích cực của người dân là yếu tố bảo đảm sự thành công của chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh.

Về thuận lợi, thời gian qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh đã hết sức quan tâm, tích cực đầu tư hạ tầng, ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý, sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng cuộc sống. Hạ tầng viễn thông được triển khai đồng bộ, hiện đại, cơ bản đáp ứng yêu cầu; hạ tầng CNTT được đầu tư đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp xã; trục tích hợp nội tỉnh LGSP kết nối, liên thông với hệ thống của quốc gia, phục vụ gửi, nhận văn bản điện tử liên thông 04 cấp từ Trung ương đến cấp xã.

Ứng dụng CNTT, xây dựng Chính quyền điện tử hướng tới xây dựng Chính quyền số đã có bước đột phá quan trọng. Lãnh đạo, cán bộ các cấp từ cấp tỉnh đến cấp xã đã thay đổi nhận thức, thay đổi phương thức, lề lối, thói quen làm việc từ hành chính, giấy tờ sang chỉ đạo, điều hành, xử lý công việc hoàn toàn trên môi trường điện tử. Ứng dụng CNTT phục vụ người dân, doanh nghiệp được đẩy mạnh. Cổng dịch vụ công, hệ thống một của điện tử cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã đã công khai, minh bạch trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) của các cơ quan nhà nước. Công tác thông tin, tuyên truyền về chuyển đổi số được quan tâm, đẩy mạnh…

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số của tỉnh còn bộc lộ một số khó khăn, hạn chế: Một số lãnh đạo, cán bộ công chức các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng, tính cấp bách của chuyển đổi số; chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực còn chậm, đặc biệt đối với các ngành, lĩnh vực tỉnh Thanh Hóa có lợi thế như nông nghiệp, du lịch, y tế, giáo dục, thương mại, tài nguyên môi trường, giao thông vận tải,... Phần lớn các doanh nghiệp chưa quan tâm, tích cực, chủ động tiếp cận, ứng dụng công nghệ số, các nền tảng số phục vụ chuyển đổi số. Phát triển kinh tế số của tỉnh còn mang tính tự phát, quy mô nhỏ, giá trị thấp. Hạ tầng CNTT chưa được đầu tư đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong kết nối, liên thông, chia sẻ, khai thác hiệu quả tài nguyên (các cơ sở dữ liệu) của tỉnh. Thiếu nguồn nhân lực nội bộ để ứng dụng CNTT trong chuyển đổi số; nguồn kinh phí dành cho ứng dụng CNTT, chuyển đổi số còn hạn chế. Chuyển đổi số đặt ra nhiều thách thức cả về kinh tế và xã hội, nhất là ở các vùng khó khăn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số... Công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm trên không gian mạng, bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng còn khó khăn, thách thức...

PV: Để đạt được mục tiêu chuyển đổi số, chúng ta cần có những giải pháp cụ thể nào, thưa ông?

Ông Đỗ Hữu Quyết: Để chuyển đổi số thành công, trước hết cần phải có sự vào cuộc và hành động đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành. Trước mắt, cần tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên, cộng đồng doanh nghiệp và người dân về tính cấp thiết của chuyển đổi số; người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả chuyển đổi số trong cơ quan, đơn vị, tổ chức, lĩnh vực, địa bàn phụ trách. Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật nhằm điều chỉnh các mối quan hệ mới phát sinh trong quá trình chuyển đổi số; xây dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp công nghệ số, khuyến khích đổi mới, sáng tạo; thu hút các doanh nghiệp công nghệ số đầu tư vào tỉnh. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng, thu hút nguồn nhân lực công nghệ thông tin chất lượng sẵn sàng tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống hạ tầng thông tin theo nguyên tắc bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng. Phát triển hạ tầng băng rộng, ưu tiên phát triển tại các khu kinh tế trọng điểm, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, các khu du lịch,…; phát triển hạ tầng mạng 4G, 5G; phổ cập thuê bao cáp quang tại các hộ gia đình. Thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp triển khai thí điểm, thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới phục vụ chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh; Triển khai các nền tảng số trong một số lĩnh vực như thương mại điện tử, nông nghiệp, du lịch, y tế, giáo dục, giao thông, xây dựng, tài nguyên và môi trường, ngân hàng số…; Phát triển hạ tầng kết nối mạng Internet vạn vật (IoT) trong các lĩnh vực phục vụ nhu cầu quản lý, điều hành, sản xuất, kinh doanh.

Xây dựng trung tâm điều hành đô thị thông minh, phát triển cá dịch vụ thành phố thông minh; hoàn thiện mạng truyền số liệu chuyên dùng, các hệ thống phần mềm dùng chung, số hóa dữ liệu, xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành… Tạo lập dữ liệu mở phục vụ người dân, doanh nghiệp dễ dàng khai thác truy cập, sử dụng, góp phần công khai, minh bạch, phòng, chống tham nhũng, thúc đẩy phát triển các dịch vụ số.

Thời gian tới, Sở Thông tin và Truyền thông sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa trong vai trò dẫn dắt quá trình chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp triển khai các bước theo đúng kế hoạch, lộ trình đã đề ra, quyết tâm thực hiện hiệu quả, đồng bộ 3 trụ cột của chuyển đổi số đó là: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX đã đề ra trong điều kiện biến đổi khí hậu, dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch COVID – 19 đang còn diễn biến phức tạp, khó lường; tạo đà để đưa Thanh Hóa phát triển nhanh và bền vững trong tương lai.

PV: Thưa ông, để quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh và đúng hướng, tỉnh ta cần ưu tiên chuyển đổi số những lĩnh vực nào trước tiên?

Ông Đỗ Hữu Quyết: Chuyển đổi số phải được triển khai toàn diện, đồng bộ trong các cơ quan đảng, nhà nước, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh. Chuyển đổi số lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Trước hết cần tập trung xây dựng chính quyền số hoạt động hiệu quả, công khai, minh bạch, gắn với cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phòng chống tham nhũng.

Thứ hai, cần tập trung chuyển đổi số trong một số ngành, lĩnh vực tỉnh Thanh Hóa có lợi thế như nông nghiệp, du lịch, y tế, giáo dục, tài nguyên và môi trường, giao thông vận tải, thương mại điện tử, tài chính, ngân hàng,…

Thứ ba, thu hút các doanh nghiệp công nghệ số quy mô lớn vào đầu tư tại Thanh Hóa làm động lực dẫn dắt chuyển đổi số cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Có cơ chế, chính sách để hình thành, phát triển các doanh nghiệp công nghệ số của tỉnh. Hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi số nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Thu hút, kêu gọi, sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp triển khai thí điểm, thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới trên địa bàn tỉnh.

Thứ tư, một yếu tố rất quan trọng để chuyển đổi số thành công đó là tiếp tục đầu tư hạ tầng số, các nền tảng số, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành, số hóa dữ liệu, tích hợp, chia sẻ các cơ sở dữ liệu…, phục vụ chính quyền, doanh nghiệp, người dân trong chuyển đổi số.

PV: Mục tiêu của tỉnh Thanh Hóa đến khi nào sẽ cơ bản hoàn thành chuyển đổi số thưa ông?

Ông Đỗ Hữu Quyết: Trước hết xin khẳng định chuyển đổi số là cả một quá trình diễn ra liên tục phát triển, xuyên suốt trong quá trình phát triển của xã hội ngày nay, theo xu thế phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong mỗi giai đoạn đặt ra những mục để thực hiện. Chuyển đổi số không thể đạt được trong ngày một ngày hai, bởi chuyển đổi số thực chất là cuộc cách mạng về thể chế nhiều hơn là cuộc cách mạng công nghệ.

Trên cơ sở kết quả triển khai chuyển đổi số trong từng giai đoạn với sự phát triển của các nền tảng chuyển đổi số mà các doanh nghiệp Việt Nam đang khẩn trương xây dựng, Sở Thông tin và Truyền thông sẽ tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh về lộ trình cụ thể để đạt được các mục tiêu đã đề ra trong Quyết định số 4216/QĐ-UBND ngày 06/10/2020 của UBND tỉnh.

Đối với tỉnh Thanh Hóa, phấn đấu đến năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi số trong các cơ quan đảng, nhà nước, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các doanh nghiệp; người dân được hưởng thụ các dịch vụ, tiện ích từ công cuộc chuyển đổi số; kinh tế số chiếm 20% GRDP; năng suất lao động hàng năm tăng tối thiểu 7%; phấn đấu đến năm 2025 đạt tỷ lệ 01 doanh nghiệp công nghệ số/1000 dân; phổ cập dịch vụ mạng di động 4G, 5G và điện thoại di động thông minh; hạ tầng mạng băng rộng cáp quang phủ trên 80% hộ gia đình; tỷ lệ dân số có tài khoản thanh toán điện tử trên đạt 50%,…

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Tống Hương - Hoàng Đông - Minh Quân