Độc đáo mâm cỗ lá của người Thái xứ Thanh

Cùng với những nét văn hóa đặc sắc về trang phục hay những điệu khắp, điệu xòe thìẩm thực truyền thống của người Thái ở Thanh Hóa cũng tạo nên những nét riêng biệt và được gìn giữ, lưu giữ cho đến ngày nay.

Du khách thưởng thức các món ăn đặc sắc trong mâm cỗ lá người Thái.

Nói đến văn hóa dân tộc Thái phải kể đến những nét đẹp riêng trong văn hóa ẩm thực. Từ các loại thực phẩm dân dã, bà con có thể chế biến thành những món ăn mang phong vị đặc trưng của dân tộc mình.

Từ xa xưa, người Thái đã tích lũy, xây dựng được cho mình văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú và hấp dẫn. Sinh hoạt ẩm thực của người Thái khá cầu kỳ, từ cách chế biến, sắp đặt, sử dụng gia vị và các phụ gia đi theo món ăn đó. Một món ăn của người Thái thường được chế biến khá công phu với các kỹ thuật khác nhau, để vừa giữ được hương vị tự nhiên, vừa làm nổi bật lên sự tinh túy của món ăn. Cách chế biến của người Thái có nhiều kiểu như nướng, lam, đồ, ủ, hấp, luộc, trong đó cách nướng, lam, sấy được đồng bào sử dụng nhiều hơn cả.

Nói đến ẩm thực người Thái mà không nhắc tới các món nướng quả là thiếu sót. Các món nướng được chế biến một cách cẩn thận, cầu kỳ, sử dụng nguyên liệu riêng và các loại gia vị độc đáo. Ví dụ như món cá nướng pa pỉnh tộp, là một đặc sản nổi tiếng của người Thái. Chị Hà Thị Phấn người Thái xã Thọ Bình, chia sẻ: "Pa pỉnh tộp còn được biết đến với tên gọi cá nướng mắc khén là món ăn nổi tiếng của dân tộc Thái. Đây là món ăn cổ truyền với ý nghĩa sâu sắc, thường được người dân địa phương dùng để đãi khách quý ghé thăm nhà. Bên cạnh đó, pa pỉnh tộp còn góp mặt trong mâm cơm của người dân địa phương vào các dịp lễ, tết".

Từ lâu, ẩm thực của đồng bào Thái vẫn luôn gây thương nhớ cho người thưởng thức bởi sự khéo léo, tinh tế trong cách lựa chọn nguyên liệu và chế biến. Tất cả món ăn của người Thái đều được chế biến từ nguồn nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên, dân dã, được tẩm ướp với những gia vị đặc trưng của xứ non ngàn.

Cách người Thái lam và nướng các món thịt, cá,

Các món ăn được đặt lên mâm lá, bài trí khéo léo theo vòng tròn, thể hiện rõ nét về tính cộng đồng của dân tộc. Bằng sự sáng tạo của mình, người Thái không chỉ tạo nên những món ăn giàu dinh dưỡng, đẹp mắt, độc đáo mà còn gửi gắm vào đó tấm lòng nồng hậu, hiếu khách.

Có nhiều thực khách đã nhận xét rằng, ẩm thực của người Thái xứ Thanh thấm đẫm hồn văn hóa dân tộc. Món ăn với nguyên liệu đơn giản từ đại ngàn, sông suối, từ vườn nhà mà hương vị lạ lùng, quyến rũ đến khó quên, thưởng thức một lần là nhớ mãi. Giống như đồng bào Thái dung dị mà gần gũi, chất phác mà đáng quý đến vô cùng.

Thật vậy, ẩm thực của người Thái ở Thanh Hóa vốn không đến từ những loại sơn hào hải vị đắt tiền, hay những nguyên liệu quý hiếm khó tìm, mà bắt nguồn từ chính đời sống bình dị thường ngày của đồng bào. Những món ăn truyền thống không quá cầu kỳ, nhưng không thiếu sự tinh tế, đủ để người thưởng thức có thể cảm nhận được trong đó những câu chuyện thú vị về văn hóa của một cộng đồng. Anh Ngô Hữu Thịnh, thực khách ở phường Hạc Thành, cho biết: “Lần đầu tiên tôi được thưởng thức món cá truyền thống của người Thái, cảm nhận đầu tiên là mùi vị đặc trưng và hấp dẫn, món ăn được trình bày trên mâm cỗ lá rất cầu kỳ, đây là một trải nghiệm văn hóa để lại trong tôi nhiều ấn tượng”.

Mâm cỗ lá của người Thái Thanh Hoá trong ngày lễ, tết.

Trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền nhiều địa phương miền núi trong tỉnh đã quan tâm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số, đặc biệt là văn hóa ẩm thực, nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực của dân tộc Thái gắn liền với các hoạt động văn hóa, du lịch, lễ hội truyền thống tại các địa phương. Đồng thời, nhiều địa phương miền núi còn phối hợp với các sở, ngành cấp tỉnh mở lớp dạy nghề nấu ăn, chế biến các món ẩm thực cho đồng bào Thái.

Được thưởng thức âm thực của đồng bào Thái trong một không gian gần gũi, thân thương, du khách sẽ có những cảm xúc không thể nào quên. Những nét đặc trưng ấy đang được các bản du lịch cộng đồng ở miền Tây Xứ Thanh khai thác để làm dịch vụ, góp phần phát triển du lịch địa phương.

Hân Hân