Chuyện từ thiện: Để từ thiện thực sự ý nghĩa

Từ thiện là nghĩa cử cao đẹp cần được phát huy, nhưng cũng cần được “chuyên nghiệp”, để tránh những nghi hoặc, tai tiếng và đạt được ý nghĩa thiết thực. Xung quanh câu chuyện này, phóng viên Báo Thanh Hóa cuối tuần đã có trao đổi với ông Phạm Đăng Lực, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thanh Hóa; bà Trịnh Thị Tiếp, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh; bà Nguyễn Thị Lan, Chủ nhiệm CLB Thiện Nguyện Xanh.

Ông Phạm Đăng Lực, Phó Chủ tịch ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa: Nghị định 93/2021/NĐ-CP sẽ tăng cường sự giám sát đối với hoạt động từ thiện

PV: Xin ông cho biết, quy trình kêu gọi - phân bổ tiền, hàng, quà từ thiện tại Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa?

Ông Phạm Đăng Lực: Sau khi kêu gọi các tổ chức, người dân, doanh nghiệp đóng góp, ủng hộ vào quỹ, Ủy ban MTTQ các cấp sẽ tổ chức rà soát hộ nghèo, trường hợp khó khăn ở cơ sở, lập kế hoạch, tham khảo ý kiến của các sở, ban, ngành chuyên môn, sau đó mới lên kế hoạch phân bổ, tặng quà... Việc trao, tặng quà từ thiện (tiền, hàng) được giám sát chặt chẽ từ chính người dân, đảm bảo đúng người, đúng đối tượng.

PV: Ngày 27-10-2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 93/2021/NĐ-CP “Về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp từ thiện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo”. Ông kỳ vọng thế nào về Nghị định 93 khi được áp dụng vào thực tế hoạt động từ thiện?

Ông Phạm Đăng Lực: Với sự phát triển của xã hội hiện nay, việc nhiều tổ chức - cá nhân với uy tín và tầm ảnh hưởng thực hiện kêu gọi từ thiện không phải chuyện hiếm. Tùy vào khả năng mà người ta có thể kêu gọi những con số đóng góp, ủng hộ khác nhau. Tuy nhiên, kêu gọi được nhiều người đóng góp không đồng nghĩa với việc sẽ biết cách làm từ thiện; cùng với đó, đứng trước những mối lợi lớn, khó trách người trong cuộc nảy sinh ý nghĩ không tốt. Nghị định 93/2021/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ tăng cường sự giám sát đối với hoạt động từ thiện hiện nay. Ngoài các tổ chức được kêu gọi, vận động từ thiện như trước đây, nghị định đã bổ sung thêm đối tượng là cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự tham gia vận động, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Khi thực hiện vận động nguồn đóng góp tự nguyện, các tổ chức phải có thông báo trên trang thông tin điện tử hoặc phương tiện thông tin truyền thông, cam kết mục đích, phạm vi, hình thức vận động và đối tượng hỗ trợ... nhằm đảm bảo sự minh bạch. Ủy ban MTTQ tỉnh Thanh Hóa cũng đã có văn bản góp ý với các sở, ngành liên quan nhằm triển khai áp dụng các quy định của nghị định vào thực tế trên địa bàn tỉnh.

Bà Trịnh Thị Tiếp, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh: “Công khai, minh bạch, kịp thời, đúng đối tượng” là nguyên tắc của hoạt động từ thiện

PV: Bà đánh giá như thế nào về hoạt động từ thiện trên địa bàn tỉnh hiện nay?

Bà Trịnh Thị Tiếp: Hoạt động từ thiện - nhân đạo trên địa bàn tỉnh những năm gần đây diễn ra vô cùng sôi động với sự tham gia của đông đảo bộ phận người dân. Chỉ riêng Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) tỉnh đã có 127 câu lạc bộ (CLB) tình nguyện viên và 5.120 tình nguyện viên nòng cốt. Điều đó chứng tỏ tinh thần nhân đạo, tương thân tương ái của người Việt trong mọi hoàn cảnh luôn được duy trì, phát huy. Tuy nhiên, việc làm từ thiện thời gian qua phần nhiều còn mang tính tự phát, mang nặng tính phong trào. Chính điều này đã dẫn đến sự “bối rối”, chồng chéo trong phân phát, trao quà ở nhiều địa phương có người dân được nhận cứu trợ.

PV: Theo bà, để hoạt động từ thiện tránh được những hạn chế nêu ra, điều gì là quan trọng?

Bà Trịnh Thị Tiếp: Người ta thường nói, muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau. Bản chất của từ thiện cũng vậy, muốn món quà trao gửi đến các đối tượng thực sự ý nghĩa, bạn phải tặng họ thứ họ đang thiếu, đang cần. Sẽ rất khó để các hội nhóm phải đến tận nơi để khảo sát nhu cầu người dân. Tuy nhiên, nếu phối hợp với Hội CTĐ các cấp thì sẽ dễ dàng và thuận lợi hơn rất nhiều. Hội CTĐ còn có thể hỗ trợ các hội, nhóm từ thiện phương tiện đi lại, vận chuyển hàng hóa. Việc phối hợp không có nghĩa phải trao quà thông qua hội, mà hoàn toàn có thể thực hiện độc lập.

Từ thiện vốn là cho đi. Nhưng để sự “cho đi” được chính danh và không vướng vào những rắc rối về sau thì bất cứ tổ chức, cá nhân làm từ thiện nào cũng cần tuân thủ nguyên tắc: “Công khai, minh bạch, kịp thời, đúng đối tượng”. Nhìn lại những lùm xùm về hoạt động từ thiện trong cả nước thời gian qua, phần nhiều là do đã vi phạm một trong những nguyên tắc căn bản kể trên.

Bà Nguyễn Thị Lan, Chủ nhiệm CLB Thiện Nguyện Xanh: Niềm tin và sự say mê “giữ lửa” hoạt động từ thiện

PV: Năm 2021, CLB Thiện Nguyện Xanh được cộng đồng biết đến với nhiều hoạt động tặng quà, trong đó CLB đã tổ chức 9 chuyến hàng cứu trợ vào các tỉnh phía Nam với giá trị hàng trăm triệu đồng. Theo bà, đâu là yếu tố quan trọng để CLB có thể tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như vậy?

Bà Nguyễn Thị Lan: Chúng tôi tổ chức hoạt động từ thiện với sự đồng tâm chủ động đóng góp của tất cả các thành viên. Bên cạnh những kế hoạch, chương trình cố định được lên lịch từ đầu năm, các sự vụ đột xuất như lũ lụt, đón tiếp đồng bào hồi hương từ các tỉnh phía Nam cũng được CLB chủ động đóng góp, chứ không phải đợi đến khi “kêu gọi” được tiền mới quyết định làm. Cùng với đó là niềm tin, sự say mê. Niềm tin vào những điều tốt đẹp khiến con người mở rộng lòng mình sẵn sàng cho đi nhiều hơn. Và sự say mê “giữ lửa” cho các hoạt động thiện nguyện diễn ra bền bỉ, vượt qua mọi khó khăn.

PV: Xin bà chia sẻ về dự định sắp tới của CLB Thiện Nguyện Xanh?

Bà Nguyễn Thị Lan: CLB vẫn sẽ cố gắng duy trì đều đặn các hoạt động từ thiện, đồng thời đề xuất với Hội CTĐ tỉnh (CLB Thiện Nguyện Xanh trực thuộc Hội CTĐ) xúc tiến mở tài khoản riêng. Đây sẽ là sự “chính danh” bước đầu để hoạt động từ thiện của CLB đi được lâu dài về sau.

Thu Trang (thực hiện)