Đổi thay ở vùng đất “3 không”

Hai thôn Đô Sơn và Đô Quăn của xã Thạch Lập, nơi chúng tôi từng đặt chân đến khoảng 7 năm về trước, khi ấy vẫn được gọi là vùng đất “3 không”: Không đường, không điện, không sóng điện thoại. Cuộc sống nơi đây gần như biệt lập với bên ngoài. Trở lại Đô Sơn và Đô Quăn những ngày đầu tháng 9 này, chúng tôi vô cùng ngỡ ngàng với những đổi thay ở nơi đây.

Con đường dẫn vào hai thôn Đô Sơn, Đô Quăn, xã Thạch Lập không còn cảnh đường đất trơn trượt như nhiều năm về trước.

Nằm cách trung tâm xã khoảng 10km, Đô Sơn từng được biết đến là thôn đặc biệt khó khăn của Thạch Lập, với 100% là đồng bào dân tộc Mường. Dân cư thưa thớt, sinh sống không tập trung nhưng lại không có đường giao thông, việc đi lại của người dân trong thôn đều phải qua nương, xuyên rừng. Bà con thường ít khi rời thôn, trừ những trường hợp cần thiết như ốm đau hay đi chợ mua đồ dùng sinh hoạt. Có lẽ vậy mà cuộc sống của người dân thôn Đô Sơn gần như tách biệt, hoàn toàn tự cung, tự cấp.

Không còn là vùng đất “3 không”, Đô Sơn hôm nay đã có những thay đổi đáng mừng. Tuyến đường bê tông chạy xuyên suốt thôn. Hai bên đường, nhiều nhà ở của người dân đã được sửa sang, lợp mái tôn hay ngói đỏ chắc bền. Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước thông qua Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, sức sống mới đang về với thôn Đô Sơn.

Ông Phạm Văn Minh, bí thư chi bộ, trưởng thôn Đô Sơn, cho biết: "Trước kia cuộc sống rất khó khăn, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, cuộc sống bà con chủ yếu dựa vào chăn nuôi trồng trọt, hoàn toàn tự cung tự cấp. Đến bây giờ, thôn đã thoát cảnh “3 không”, đời sống nâng lên rõ rệt. Hiện nay, nhờ có thông tin liên lạc, thông qua mạng internet, sóng truyền hình, bà con biết học hỏi, áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nhiều hộ gia đình đã biết chăn nuôi, trồng trọt để nâng cao thu nhập".

Khi gặp gỡ người dân, chúng tôi thấy những e ngại, rụt rè vốn có của họ cũng đã phần nào được xóa bỏ. Họ không còn ngại tiếp xúc với người lạ và trên những khuôn mặt sạm đen khắc khổ đã hiện rõ niềm vui và sự tin tưởng về một tương lai tươi sáng.

Đàn trâu hơn 10 con của gia đình ông Quách Công Thạch, thôn Đô Sơn, trước kia phải chăn nuôi bên tận xã Đồng Lương. Khi chưa có đường giao thông, muốn bán được gia súc, ông phải mổ thịt ngay tại nhà, sau đó chia thành các miếng nhỏ, cho vào gùi cõng theo lối mòn mất hơn 3 tiếng đồng hồ mới đến chợ để bán. Vì thế giá trị sản phẩm bị giảm đi và mất nhiều công sức. Nhưng kể từ năm 2019, thôn đã xóa “3 không”, ông Thạch dẫn trâu về chăn nuôi gần nhà, vừa phát triển kinh tế lại có điều kiện chăm sóc gia đình. Ông Thạch chia sẻ: "Bây giờ thôn có đường, có điện, đi lại thuận tiện nên gia đình tôi yên tâm phát triển kinh tế, thương lái họ vào tận nhà mua các sản phẩm nông sản và vật nuôi, mỗi năm thu nhập cũng được khoảng 100 triệu đồng. Nhờ vậy, cuộc sống của gia đình tôi đã ổn định hơn trước đây".

Chỉ vài năm trước, khi chưa có điện lưới quốc gia, người dân thôn Đô Quăn phải sống trong lạc hậu và “nghèo đói” về thông tin. Những năm gần đây, điện lưới quốc gia được kéo về, đồng bào đã tự tìm đến ánh sáng văn hóa, hòa nhập với cuộc sống văn minh. Việc xóa “3 không” có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở thôn Đô Quăn, giúp người dân nâng cao khả năng nhận thức, tiếp cận thông tin, giao thương, phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, cải thiện chất lượng cuộc sống. Thôn Đô Quăn có 54 hộ dân, với 245 nhân khẩu. Hiện nay, trong thôn chỉ còn 5 hộ nghèo. Đây là con số đáng mừng kể từ khi xóa “3 không”. Hiện nay, nhiều người trẻ trong thôn đã lập fanpage để quảng bá, giới thiệu các nét văn hóa, phong cảnh của quê hương mình. Có thể thấy rằng, từ khi tỉnh triển khai chuyển đổi số, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin là giải pháp quan trọng giúp rút ngắn khoảng cách địa lý, là cánh cửa để bà con trong thôn tiếp cận nhanh hơn với những tri thức mới.

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng hai thôn Đô Sơn, Đô Quăn đang dần có những thay đổi tích cực. Việc xóa “3 không” được ví như cuộc cách mạng giúp thay đổi đời sống đồng bào nơi đây. Hai thôn có đường bê tông để đi, có điện thắp sáng, hạ tầng phát sóng viễn thông đã được đầu tư. Trong thôn, các hộ dân luôn đoàn kết, yêu thương nhau và cùng chung tay xóa bỏ hủ tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.

Bài và ảnh: Hà Hồng