Khám phá hang động tại núi Đụn

Hình ảnh đẹp về những khối thạch nhũ tại hang động núi đá Đụn (xã Hà Long, Hà Trung) đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Hiện các cơ quan chức năng, nhà khoa học đang tiến hành khảo sát, đánh giá toàn diện về quy mô, giá trị, ý nghĩa lịch sử văn hóa đối với hang.

Đường vào hang bị cây rừng bịt kín.

Núi Đụn là ngọn núi độc lập, cách trung tâm xã Hà Long khoảng 2,5km, cao khoảng 118m so với mặt nước biển, diện tích khoảng 6,48ha, nằm trong Quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 572/QĐ-UBND ngày 23/2/2017.

Theo người dân địa phương thì hang động tại núi đá Đụn đã được mọi người biết đến từ lâu. Hang động rất linh thiêng, đây từng là nơi trú ẩn của quân và dân địa phương trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Hang có mạch nước ngầm cung cấp nước tưới tiêu, sinh hoạt cho người dân trong khu vực. Hang có 4 cửa đi vào, đặt theo tên gọi dân gian, gồm: hang Nước, hang Dê, hang Cúng và hang Đất tương ứng với 4 phía Đông, Tây, Nam, Bắc.

Hiện tại, cửa hang Dê trong quá trình khai thác đá đã bị sập không còn ra vào được nữa. Đến với hang động núi Đụn, mọi người có thể đi vào hang qua 3 cửa hang Đất, Cúng, Nước. Trong đó, hang Cúng là rộng nhất, có chiều dài khoảng 70m, rộng 50m và cao khoảng 40m. Hang Nước có chiều dài khoảng 25m và hang Đất có chiều dài khoảng 35m. Các hang này có cấu trúc tương tự nhau, có dạng của khe nứt do dòng nước chảy tạo thành. Hai bên vách hang và trần hang đều có nhũ đá.

Một khối thạch nhũ trong hang.

Đường đi vào hang đang còn gặp nhiều khó khăn do cây rừng bịt kín, các khối đá lớn chắn ngang lối đi. Bên trong hang có nhiều khối thạch nhũ với kích thước, hình dáng khác nhau tạo nên một thế giới huyền ảo. Hình thù đặc sắc của khối thạch nhũ kết hợp cùng những câu chuyện dân gian, sẽ tạo nên câu chuyện lý thú, hấp dẫn khách du lịch.

Mới đây, các đơn vị có liên quan đã về khảo sát, đánh giá thực trạng hang. Ghi nhận cho thấy một hang động có suối nước ngầm chảy bên trong và nhiều thạch nhũ đá tự nhiên rất đẹp và cần được bảo tồn, phát huy giá trị gắn với phát triển du lịch của địa phương. Đặc biệt, đã phát hiện một số di vật đồ gia dụng bằng gốm cần được tiếp tục nghiên cứu. Việc khai thác đá tại núi Đụn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới hang đá (hang bị lấp, sập do đá lăn, đá lở).

Núi Đụn nằm cách Di tích quốc gia lăng Trường Nguyên khoảng 600m, cách Di tích lịch sử lăng miếu Triệu Tường khoảng 300m và cách Di tích cấp tỉnh Hồ Bến Quân khoảng 500m. Bởi vậy, người dân và chính quyền xã Hà Long đều mong muốn dừng khai thác khoáng sản tại núi Đụn để không ảnh hưởng đến cảnh quan hang động, đồng thời đầu tư xây dựng phát triển hang động thành điểm du lịch, liên kết với các điểm du lịch khác trên địa bàn xã tạo nên tour, tuyến du lịch hấp dẫn.

Ông Nguyễn Văn Lê, Phó Chủ tịch UBND xã Hà Long, cho biết: “Hang động núi đá Đụn từ lâu đã gắn liền với đời sống sinh hoạt, tinh thần của người dân xã Hà Long, cũng là nơi cung cấp nước sinh hoạt, nước tưới cho 3 thôn Nghĩa Đụng, Gia Miêu, Khắc Dũng. Vị trí của núi Đụn là nơi gắn kết với nhiều di tích lịch sử trọng điểm của xã nói riêng và huyện Hà Trung. Theo đó, Nhân dân trong xã mong muốn giữ lại núi đá Đụn, tập trung đầu tư phát triển du lịch”.

Lòng hang rộng với nhiều ngõ, ngách.

Ngày 15/4/2024, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ra văn bản tạm dừng khai thác khoáng sản tại khu vực mỏ đá vôi phát hiện hang động tại xã Hà Long, huyện Hà Trung.

Thực tế, du lịch hang động là một trong những loại hình du lịch được yêu thích, đặc biệt với các du khách ưa thích khám phá, trải nghiệm. Một số hang động là điểm du lịch nổi tiếng cho những du khách ưa khám phá, mạo hiểm như: hang Ma (Quan Hóa), động Bo Cúng (Quan Sơn), động Bàn Bù (Ngọc Lặc), hang Con Moong (Thạch Thành), động Cây Đăng (Cẩm Thủy), động Tiên Sơn, động Hồ Công (Vĩnh Lộc), động Từ Thức (Nga Sơn)... Các hang động không những có cảnh quan đẹp mà còn có giá trị về nghiên cứu văn hóa, lịch sử, thu hút hàng nghìn khách du lịch đến tham quan, khám phá mỗi năm. Bởi vậy, người dân và chính quyền xã Hà Long mong muốn hang động núi đá Đụn được quan tâm, đầu tư trở thành điểm du lịch mới của xã, góp phần đa dạng hóa sản phẩm và hình thức du lịch tại địa phương.

Bài và ảnh: Phan Vân