Khi sĩ số lớp học vượt quá quy định

Vượt sĩ số lớp học, đó là thực tế đang diễn ra ở nhiều trường học, nhất là tại các khu vực đông dân cư hoặc khu vực trung tâm...

Giáo viên và học sinh Trường THCS Quý Lộc tham dự Lễ khai giảng năm học 2025-2026.

Năm học 2025-2026, có một số vấn đề vẫn tái diễn ở nhiều trường học trên địa bàn tỉnh như tình trạng sĩ số lớp học vượt quy định là ví dụ.

Theo quy định, đối với bậc tiểu học, không được vượt quá 35 học sinh/lớp nhưng khó thực hiện, đặc biệt đối với các trường tiểu học ở TP Thanh Hóa (cũ), nay là phường Hạc Thành khi có những khối lớp với hơn 50 học sinh/lớp. Hoặc ở bậc THCS, theo quy định bình quân là 45 học sinh/lớp nhưng nhiều trường học vẫn từ 50 - 55 học sinh/lớp.

Khi sĩ số lớp học vượt quá quy định, thiệt thòi nhất vẫn là học sinh và khó nhọc nhất là thầy, cô giáo. Bởi, học sinh đông, giáo viên sẽ không dành được nhiều sự quan tâm tới các em. Và ngược lại, giáo viên cũng áp lực hơn do phải quản lý nhiều trò... Theo đó, sĩ số vượt quá quy định sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.

Nguyên nhân sâu xa của vấn đề vẫn nằm ở chỗ, do thiếu giáo viên nên buộc phải dồn lớp, tăng học sinh. Nếu không thực hiện theo giải pháp này thì chắc chắn học sinh sẽ không có người dạy.

Trường Tiểu học Ba Đình, một ngôi trường nằm ở trung tâm phường Hạc Thành. Nhiều năm, trường “rơi” vào tình trạng khi ở một số khối lớp, sĩ số lớp học vượt quá quy định. Đơn cử, như năm học 2025-2026, trường có 1.625 học sinh, tăng hơn 70 em so với năm học trước, trung bình 46,4 học sinh/lớp. Lãnh đạo nhà trường cho hay: “Chúng tôi đã rất cố gắng. Nhưng trong điều kiện nhà trường đang còn thiếu hơn 10 giáo viên, quy định 1,5 giáo viên/lớp chưa thể bảo đảm thì không còn cách nào khác phải thực hiện dồn lớp...”.

Một tiết học của cô và trò Trường Tiểu học Hải Nhân.

Dồn lớp, tăng học sinh, tất nhiên đó là câu chuyện không vui, nhất là khi bước vào năm học mới. Và còn căng thẳng hơn, áp lực hơn khi năm học này thực hiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với cả 3 cấp học: Tiểu học, THCS và THPT. Tuy nhiên, khó nhất vẫn là ở bậc tiểu học, đối với những trường chưa thể tổ chức bữa ăn bán trú mà như chia sẻ của cô giáo Đỗ Thị Thu, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hải Nhân (phường Tĩnh Gia): “Năm học này, sĩ số trung bình là 40,5 học sinh/lớp. Thực tế, nhà trường không dám giãn lớp vì sẽ không có người dạy. Dạy 2 buổi/ngày, về điều kiện cơ sở vật chất, nhà trường cơ bản đáp ứng được nhưng giáo viên đứng lớp lại thiếu. Do đó, chúng tôi cũng đang rất phân vân ở chỗ, vì nếu thiếu giáo viên sẽ phải dạy tăng tiết nhưng ai trả chế độ thừa giờ, tăng tiết cho giáo viên”.

Như vậy, nếu sĩ số lớp vượt quá quy định, nguyên nhân chủ yếu là do thiếu giáo viên. Từ thiếu giáo viên thì càng khó thực hiện 2 buổi/ngày hoặc nếu có thực hiện được thì cũng mới chỉ là giải pháp tình thế.

Năm học này, Trường THCS Quý Lộc (xã Quý Lộc) còn thiếu 7,5 giáo viên. Do đó, cũng xảy ra tình trạng sĩ số lớp vượt quy định, trong đó có khối lớp với 49 - 50 học sinh/lớp. Một câu hỏi được đặt ra, là với việc thiếu giáo viên thì nhà trường sẽ dạy 2 buổi/ngày sẽ như thế nào? Về vấn đề này, thầy giáo Phạm Hồng Đức, Hiệu trưởng Trường THCS Quý Lộc, cho biết: “Dạy 2 buổi/ngày thì càng không thể chia lớp vì có những bộ môn thiếu giáo viên mà không thể thay thế. Tôi ví dụ như môn Tiếng Anh. Nhà trường hiện thiếu 1 giáo viên, nếu thực hiện chia lớp thì lại thiếu 1,5 giáo viên, lại càng không dạy được”.

Năm học 2025-2026, nếu chiếu theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, với cụ thể từng cấp học, từng nhà trường ở Thanh Hóa thì vấn đề về bảo đảm sĩ số lớp học vẫn còn mang tính cục bộ. Đặc biệt, đối với trường học ở khu vực đông dân cư hay ở khu vực trung tâm hoặc ngay cả ở những khu vực không phải trung tâm nhưng do thiếu giáo viên, thì vẫn khó đáp ứng được yêu cầu.

Khó thì phải gỡ khó. Nhưng rõ ràng, ngay cả khi đã tạm thời gỡ khó thì vẫn còn đó áp lực với các nhà trường, với giáo viên và học sinh. Khi sĩ số vượt quá mức quy định, xin được nhắc lại là thiệt thòi nhất vẫn là học sinh, chất lượng dạy và học theo đó cũng sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nếu không thực hiện dồn lớp, tăng sĩ số thì vô tình, học sinh lại bị “bỏ rơi” vì thiếu người dạy...

Bài và ảnh: Ninh Nghi