Nuôi, kinh doanh tôm hùm đất là vi phạm pháp luật

Một tháng trở lại đây, tôm hùm đất hay còn gọi là tôm càng đỏ trở thành mặt hàng “hot” trên mạng xã hội, dù cho đây là loài động vật bị cấm nuôi ở nước ta.

Gõ cụm từ tôm hùm đất trên thanh tìm kiếm của mạng xã hội Facebook, hàng loạt bài viết, hình ảnh bán hàng được lọc ra. Theo lời của những tiểu thương online này, tôm hùm đất có xuất xứ từ Nha Trang (Khánh Hòa) và mỗi năm chỉ được thu hoạch 1 lần vào tháng 4 vì vậy người tiêu dùng nếu muốn thử độ ngon của loại tôm này thì nên tranh thủ. Giá bán tôm hùm đất giao động từ khoảng 350-400 nghìn đồng/kg tùy kích cỡ. Đặc điểm nhận dạng của loại tôm này đó là thân to hơn ngón tay cái, có 2 càng to, vỏ đỏ sậm.

Tôm hùm đất tên khoa học Cherax quadricarinatus. (Ảnh: P.V)

Tìm hiểu tại các chợ trên địa bàn TP Thanh Hóa, tôm hùm đất hầu như không được bày bán. Tuy nhiên, nếu tìm mua trên mạng lại có rất nhiều người kinh doanh và giao hàng tận nhà. Do đây là thực phẩm mới xuất hiện và lạ lẫm nên rất nhiều người tiêu dùng muốn thử do tâm lý tò mò. Khi rao bán hầu như tôm vẫn trong tình trạng còn sống, bò khỏe khiến người tiêu dùng yên tâm về chất lượng. Chị Thanh Hằng cho biết, dù không chuyên về hải sản nhưng tháng vừa qua chị bán được tới vài chục cân, chủ yếu bán thông qua mạng xã hội facebook và bán cho bạn bè, khách hàng ở gần. Song khi được hỏi về xuất xứ, những người bán như chị Hằng đều cho biết chỉ được nghe mối buôn nói lại là tôm xuất xứ từ Nha Trang (Khánh Hòa) chứ kì thực không có giấy tờ gì.

Trong khi đó, mới đây tại Lào Cai, từ ngày 12 - 18/5, lực lượng hải quan và biên phòng tỉnh này đã bắt giữ 7 vụ, thu 945 kg tôm nhập lậu vào nước ta. Tìm hiểu sâu hơn, tôm hùm đất (tên khoa học Cherax quadricarinatus) từng được nuôi thử nghiệm tại tỉnh Phú Thọ năm 2012. Sau đó, các nhà khoa học Việt Nam xác định đây là loài ngoại lai nguy hại, đề nghị không nhân giống phát triển. Với đặc tính ăn tạp, loài tôm này ăn tất cả các loài thủy sinh, cạnh tranh nguồn thức ăn với sinh vật bản địa, làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái; đôi càng khỏe có thể cắt ngang thân cây lúa, ăn các loại cây non, đào hang làm hư hại hệ thống đê điều. Không những thế, đây còn là nguồn gốc lây lan mầm bệnh trên tôm, thậm chí lây sang cả người. Với sức sống bền và khả năng sinh sản nhanh, các nhà khoa học nhận định việc phát tán tôm hùm đất ra môi trường sẽ đe dọa nghiêm trọng tới hệ sinh thái và ngành nông nghiệp Việt Nam.

Sau khi phát hiện tình trạng tôm hùm đất được bán trên thị trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã gửi công văn hỏa tốc yêu cầu cơ quan chức năng tăng cường kiểm soát tôm hùm đất. Bộ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố, Tổng cục Hải quan, Tổng cục Quản lý Thị trường tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm.

Sự vào cuộc của các cơ quan chức năng giúp người tiêu dùng hiểu rõ và thận trọng hơn trong việc mua bán loại thực phẩm này. Chị Phạm Thị Huyền (Đông Vệ) cho biết: Sau khi đọc được nhiều thông tin về đặc tính gây hại của loại tôm này, tôi từ bỏ ý định sử dụng loại thực phẩm này. Với giá bán trên thị trường hiện nay hơn 300 nghìn đồng/kg cũng không phải là rẻ và có thể mua được nhiều loại tôm có giá trị dinh dưỡng khác.

Nhận thức của người tiêu dùng về tác hại của việc vận chuyển, phát tán loài động vật ngoại lai này cũng là điều kiện tiên quyết để ngăn chặn sự sinh sôi, phát triển của tôm hùm đất trong môi trường.

Mai Phương