Nga Sơn mùa thu hoạch cói

Về Nga Sơn những ngày này, ta dễ dàng bắt gặp không khí lao động tất bật, khẩn trương xen lẫn tiếng cười nói rộn ràng trên những cánh đồng cói vào mùa thu hoạch.

Video: Nga Sơn mùa thu hoạch cói.

Ở hầu hết các xã ven biển của huyện Nga Sơn như: Nga Liên, Nga Tân, Nga Thủy, Nga Tiến, Nga Thanh... người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng cói.

Mỗi năm, cói có 2 vụ chính: Vụ chiêm (thu hoạch từ tháng 6 đến tháng 7) và vụ mùa (thu hoạch từ tháng 10 tháng 11).

Việc thu hoạch cói thường diễn ra vào những ngày nắng nên rất vất vả.

Thế nhưng, nụ cười vẫn thường trực trên môi những người nông dân.

Hàng chục năm gắn bó với cây cói, bà Trương Thị Phượng (SN 1964) ở xã Nga Tân cho biết: Để tránh nắng nóng, người dân thường ra đồng thu hoạch cói từ lúc 3-4h sáng. Những người nông dân làm việc miệt mài cho đến khi nắng lên quá đầu. Họ chỉ dừng lại dăm phút để uống nước, rồi lại tay cắt tay chẻ và đem phơi.

Khi nắng lên cao, người dân căng một tấm vải trên đồng tạo thành chỗ trú nắng và tiếp tục công việc. Làm cói mất rất nhiều thời gian, thông thường, trong một ngày, khoảng 4 người mới làm xong 1 sào cói.

Theo những người dân ở đây, trồng cói, chăm sóc cói đã vất vả nhưng thu hoạch cói cũng vất vả không kém và mất rất nhiều thời gian. Sau khi cắt, cói sẽ được gom thành những bó vừa tay để giũ cho sạch cỏ, rác hoặc những sợi chết khô. Chỉ để lại những sợi cói tươi xanh.

Sau khi phân loại những sợi dài, ngắn khác nhau, sẽ đến công đoạn chẻ cói. Đây là công đoạn rất quan trọng, mất nhiều thời gian và công sức bởi nếu không chẻ cói kịp thời, để héo sẽ rất khó chẻ.

Công việc chẻ cói được diễn ra ngay trên những cánh đồng. Mỗi máy chẻ thủ công gồm 2 người ngồi hai đầu và phải kéo cói cho thẳng, tránh để cói mất gốc hoặc ngọn. Trước khi chẻ, cói được nhặt bông cho sạch. Đây là công việc yêu cầu sự khéo léo của đôi tay.

Cói sau khi chẻ thường được phơi ngay trên những ruộng vừa thu hoạch xong hoặc trên các bãi bồi, bờ ruộng… Số ít được người dân mang về phơi tại nhà.

Cói có thể được phơi thẳng hàng hoặc phơi theo hình dẻ quạt. Thời tiết nắng nóng như hiện nay rất thích hợp cho việc thu hoạch cói, chỉ cần phơi từ sáng đến chiều là cói sẽ khô, lên màu rất đẹp. Khi đạt độ khô cần thiết, cói được bán cho các đại lý. Sau khi sơ chế, cói được dệt thành chiếu, hay các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như: làn, mũ, túi xách, đồ lưu niệm...

Gần 11 giờ trưa, mọi người mới rời khỏi cánh đồng để trở về nhà nghỉ ngơi trong khoảng thời gian ít ỏi. Khoảng 2 giờ chiều, công việc thu hoạch cói lại được tiếp tục cho đến khi nhà nhà đã lên đèn.

Sau mỗi vụ, người trồng cói sẽ tiếp tục chăm sóc bằng cách làm cỏ, bón phân, chờ cây mọc trở lại để thu hoạch vụ tiếp theo...

Hoài Thu - Hoàng Đông