Người lính già và sáng chế máy tinh lọc mật ong

Không bằng cấp, không phòng thí nghiệm, chỉ với đôi tay thương binh và ý chí thép, ông Nguyễn Mạnh Hùng ở phường Tĩnh Gia, Thanh Hóa đã tự mày mò sáng chế máy tinh lọc mật ong NH-10/70, giúp hàng nghìn hộ nuôi ong nâng tầm chất lượng sản phẩm, chinh phục thị trường.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng bảo vệ sáng chế của mình trước hội đồng thẩm định Giải thưởng Nhân tài Đất Việt.

Từ người thương binh đến “nhà sáng chế chân đất”

Trong căn nhà nhỏ ở phường Tĩnh Gia, giữa những bộn bề dụng cụ cơ khí, tiếng máy móc vẫn đều đặn vang lên mỗi ngày. Người đàn ông tóc bạc, dáng đi chậm chạp vì thương tật 81%, tỉ mẩn bên những linh kiện, vừa kiểm tra, vừa ghi chép. Ông là Nguyễn Mạnh Hùng - người lính già từng vào sinh ra tử, nay lại viết nên câu chuyện “tự học thành tài” khiến nhiều người nể phục.

Không bằng cấp, không phòng thí nghiệm, không đội ngũ kỹ sư hỗ trợ, ông Hùng vẫn sáng chế thành công chiếc máy tinh lọc mật ong NH-10/70 - sản phẩm được đánh giá là “cứu tinh” của ngành mật ong Việt.

Trở về sau chiến tranh với cơ thể mang đầy vết thương, ông Hùng từng có thời gian dài vật lộn với nỗi đau và mặc cảm. “Với cơ thể và sức khỏe không lành lặn, tôi luôn tự nhủ: chính mình phải thương lấy mình, phải cố gắng vươn lên”, ông kể, giọng chậm rãi nhưng rắn rỏi.

Ban đầu, ông học nghề cơ khí để mưu sinh. Từ đó, niềm đam mê sáng chế dần hình thành. “Mỗi khi nhìn thấy máy móc, tôi đều muốn hiểu nguyên lý hoạt động của nó, muốn biết vì sao nó làm được điều đó”, ông Hùng cười hiền.

Không qua bất kỳ trường lớp chuyên ngành nào, ở tuổi gần 70, ông Hùng vẫn miệt mài tự học. Ông đọc sách, xem video hướng dẫn trên mạng internet, ghi chép tỉ mỉ từng chi tiết. Có lúc, những linh kiện mua về không vừa khớp, ông lại tự mài, hàn, cắt... rồi làm lại từ đầu. “Có hàng chục lần thất bại, nhiều đêm thức trắng, nhưng chưa bao giờ tôi nản. Mỗi lần sai là một lần học thêm được điều gì đó”, ông kể.

Hành trình ba năm, bốn lần cải tiến

Ý tưởng về chiếc máy tinh lọc mật ong đến với ông Hùng từ những lần đi thăm các hộ nuôi ong. Nhìn những chai mật sủi bọt, đổi màu chỉ sau vài tuần, ông trăn trở: “Mật ong là sản phẩm quý, mà cứ để lẫn tạp chất thì phí quá. Nếu lọc sạch được mà vẫn giữ nguyên hương vị, thì giá trị sẽ khác hẳn".

Ba năm miệt mài thử nghiệm, bốn lần cải tiến, đến năm 2021, chiếc máy tinh lọc mật ong NH-10/70 chính thức ra đời. “Tôi sáng chế chiếc máy này cho người nông dân, nên cố gắng làm sao để dễ dùng, dễ di chuyển, chỉ cần điện 220V là vận hành được", ông Hùng bộc bạch.

Máy hoạt động hoàn toàn khép kín. Mật được gia nhiệt gián tiếp ở mức 40 độ C để bay hơi nước nhưng vẫn giữ nguyên các enzyme sinh học. Tia UV diệt khuẩn và nấm men, còn hệ thống khuếch tán oxy nano giúp tạp chất siêu mịn kết dính và tách bỏ hoàn toàn. Mỗi mẻ lọc được 80 lít mật trong 3 giờ, giảm độ ẩm xuống dưới 18,5%, giúp mật ong trong veo, không nổi bọt, không đổi màu.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cùng chiếc máy tinh lọc mật ong NH-10/70.

Giám đốc HTX Mật ong Cẩm Thủy, ông Trương Thanh Hải nhớ lại: “Trước kia, mật ong chúng tôi thu gom về dù lọc kỹ vẫn còn nhiều bọt, nhiều tạp chất. Màu không đẹp, để lâu dễ lên men. Từ khi có máy NH-10/70, mật trong veo, đạt chuẩn OCOP. Trước chỉ bán được 100 nghìn đồng mỗi lít, nay tăng lên 200 nghìn đồng đến 250 nghìn đồng mà vẫn hết hàng".

Không chỉ giúp nâng cao chất lượng mật ong, chiếc máy của ông Hùng còn tạo cơ hội cho hàng chục nghìn hộ nuôi ong trong và ngoài tỉnh Thanh Hóa vươn tới thị trường xuất khẩu. Tổ chức Tầm nhìn Thế giới (World Vision) đã đặt hàng hàng loạt máy để hỗ trợ vùng sâu, vùng xa, giúp người dân có sinh kế bền vững.

Tính đến nay, ông Hùng đã bán ra thị trường hơn 20 máy tinh lọc mật ong. Tất cả đều được làm từ inox 304 đạt chuẩn an toàn thực phẩm, nhỏ gọn, dễ vận hành và có giá thành hợp lý.

Nhìn người lính già lặng lẽ bên chiếc máy, ít ai nghĩ ông từng trải qua bao năm tháng chiến tranh, bao lần đứng giữa ranh giới sống - chết. “Ngày đó, tôi bị thương nặng tưởng không qua khỏi. Nhưng có lẽ ông trời để mình sống, thì phải sống sao cho có ích”, ông kể với ánh mắt xa xăm.

Chính ý chí ấy đã giúp ông vượt qua mọi giới hạn của bản thân. Từ một thương binh nặng, ông trở thành “nhà sáng chế không bằng cấp” của xứ Thanh - người biến những mảnh sắt vụn thành công cụ làm giàu cho nông dân.

“Thành công của tôi đơn giản thôi, là không ngừng học. Học để hiểu, để làm, để sống có ích”, ông cười, đôi bàn tay rám nắng vẫn khẽ chạm vào những chi tiết của chiếc máy như thể đó là người bạn tri kỷ.

Bằng niềm đam mê, ông Nguyễn Mạnh Hùng không ngừng sáng tạo mỗi ngày

Học là hành trình dài của ý chí, đam mê và khát vọng sống có ích

Với những ưu điểm vượt trội, máy tinh lọc mật ong NH-10/70 của ông Nguyễn Mạnh Hùng đã đoạt giải nhì tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Thanh Hóa lần thứ 13 năm 2023 và được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn hợp lệ để cấp Bằng độc quyền sáng chế.

Ông còn nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2019, danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở và nhiều phần thưởng cao quý khác. Đặc biệt, sáng kiến của ông đã được Hội Khuyến học Việt Nam lựa chọn là 1 trong 5 sáng chế xuất sắc trao giải hạng mục “Khuyến học - Tự học thành tài” thuộc Giải thưởng Nhân tài Đất Việt vào tháng 11/2025.

Giữa thời đại công nghệ phát triển nhanh, câu chuyện của ông Nguyễn Mạnh Hùng là lời nhắc giản dị nhưng sâu sắc: Học tập không giới hạn tuổi tác, hoàn cảnh hay bằng cấp. Học là hành trình dài của ý chí, đam mê và khát vọng sống có ích. Người lính già không chỉ sáng chế ra một chiếc máy lọc mật, mà còn tinh lọc chính cuộc đời mình - trong veo, bền bỉ và giàu giá trị.

Từ những giọt mật vàng óng đến tấm gương sáng về tinh thần tự học, ông Nguyễn Mạnh Hùng đã để lại thông điệp đẹp về nghị lực: Thành công không chỉ đến từ tri thức, mà bắt đầu từ khát vọng học hỏi và lòng kiên định không bao giờ tắt...

Mai Nhung