Khai thác cát trái phép, đất nông nghiệp sạt lở nặng

Trong những năm qua, người dân các xã Yên Thái (Yên Định) và xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc) rất trăn trở trước tình trạng đất nông nghiệp ngày một sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất của bà con. Nguyên nhân chính là do khai thác cát trái phép?

Do ảnh hưởng của môi trường, thiên tai cùng với sự tác động “tiêu cực” của con người khiến nhiều diện tích đất nông nghiệp tại 2 xã Yên Thái (Yên Định) và Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc) bị sạt lở nghiêm trọng. Người dân đang đứng trước nguy cơ mất đất canh tác.

Có mặt tại khu vực bãi bồi ven sông thôn Phù Hưng 2, xã Yên Thái (huyện Yên Định), phóng viên được tận mắt chứng kiến nhiều diện tích đất nông nghiệp bị xói lở, chạy một vệt dài dọc con sông Mã. Nghiêm trọng hơn, cứ mùa mưa lũ về, tình trạng sạt lở bờ sông càng nhiều, đe dọa trực tiếp tính mạng và tài sản của người dân.

Nhiều tàu thuyền neo đậu khu vực sông Bưởi xã Vĩnh Khang được cho là khai thác cát tại khu vực trên.

Nhiều người dân tại đây cho hay, đất bị sạt lở một phần do mưa lũ, thêm vào đó, thời gian trước có vài thuyền hút cát trái phép quanh khu vực này, càng khiến đất bị sạt lở hơn.

Ở những điểm sạt lở nặng, xuất hiện những hàm ếch ăn sâu vào khu vực sản xuất hoa màu của người dân. Bao đời nay, nhân dân sinh sống, canh tác ổn định, nay đất đai bị sạt lở nghiêm trọng từng giờ, từng ngày do khai thác cát trái phép, khiến họ không khỏi xót xa.

Ông Bùi Văn Tiến - Chủ tịch UBND xã Yên Thái (Yên Định) cho biết: “Tình trạng sạt lở đất nông nghiệp là có, kéo dài từ thôn 1 - 3, mấy năm trước đất sạt lở nhiều hiện xã có 83ha diện tích đất ven sông, người dân chủ yếu trồng ngô, khoai, bầu... Thời gian gần đây địa phương không có tình trạng khai thác cát trái phép, xã cũng không có mỏ, bãi cát nào”.

Về xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc) những ngày này, khắp đầu làng đến cuối ngõ, đâu đâu cũng xôn xao câu chuyện người dân chung tay đấu tranh nạn cát tặc để giữ đất, rồi tình trạng đất nông nghiệp bị sạt lở... cuộc sống bình yên của người dân nay bị đảo lộn.

Khu vực thôn 6, xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc), hàng trăm mét đất ven sông bị sạt lở, tính từ mặt nước sông lên trên phần đất đang lở cao chừng 3 - 4m, chênh vênh có thể sạt lở bất cứ lúc nào. Theo tìm hiểu, nguyên nhân gây sạt lở do mưa lũ, nước thay đổi dòng chảy gây xói lở, ăn mòn nhiều diện tích đất nông nghiệp. Song theo người dân, việc khai thác cát trái phép mới là nguyên nhân chính của tình trạng sạt lở nhiều, nhanh hơn.

Nhiều diện tích đất nông nghiệp tại thôn 6 xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc) bị sạt lở nghiêm trọng.

Bà Trịnh Thị Hiền ở thôn 6 xã Vĩnh Khang, bức xúc: “Khu vực sạt lở nằm đoạn cuối sông Bưởi, đêm đến tiếng máy nổ inh ỏi của những chiếc thuyền thi nhau cắm vòi gần khu vực bờ để hút cát. Trước đây nhà tôi có làm hoa màu tại khu vực sạt lở này, nhưng giờ không làm, có vài hộ gia đình làm, chủ yếu trồng ngô, bí...

Nhiều hộ dân tại thôn 7 xã Vĩnh Khang có đất canh tác dọc bờ sông cho biết, đất sạt lở một phần do mưa lũ, tuy nhiên thực tế là do nạn khai thác cát trái phép.

Để bảo vệ đất canh tác, người dân đã nhiều lần báo cáo chính quyền địa phương, về phía xã cũng đã lập chòi canh gác ban ngày không cho khai thác cát, nhưng họ lại hút trộm về đêm. Do thẩm quyền xử lý cấp xã hạn chế, cộng thêm phương tiện và công cụ thiếu thốn, rất khó kiểm soát các tàu thuyền hút cát trái phép.

Trao đổi với ông Hoàng Xuân Minh - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc), toàn xã có hơn 80 ha diện tích đất canh tác, thời gian qua xã đã phối hợp với lực lượng công an huyện thành lập tổ công tác chống cát tặc (gồm 8 người, trong đó 4 công an huyện, 4 công an xã túc trực 24/24h).

“Cách đây hơn 1 tháng, xã đã phát hiện, bắt giữ 4 tàu thuyền đang hút cát trái phép, chủ thuyền không phải người địa phương. Toàn bộ hồ sơ, số liệu đều bàn giao cho lực lượng công an huyện xử lý”, ông Minh cho biết.

Cũng theo vị chủ tịch này, được biết từ khi nhậm chức chủ tịch UBND xã, ông Minh đã bắt giữ, phối hợp xử lý trên 10 tàu thuyền khai thác cát trái phép.

Nhiều lần lực lượng chức năng đã cử cán bộ xuống kiểm tra, đánh giá tình hình sạt lở trên địa bàn, phát hiện nhiều điểm sạt lở có diện tích lớn, ăn sâu vào diện tích đất của người dân. Thực tế, những gì đang diễn ra, cho thấy tại khu vực này đang tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến khai thác khoáng sản, thậm chí trở thành điểm nóng của tình trạng sạt lở đất nông nghiệp và khai thác khoáng sản trái phép...

Rõ ràng, tình trạng đất bị sạt lở dọc 2 bờ sông Mã tại các xã Yên Thái (Yên Định) và xã Vĩnh Khang (Vĩnh Lộc) đang trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của bà con nhân dân. Hơn lúc nào hết, các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để kiểm tra, xử lý triệt để tình trạng khai thác cát trái phép, chống sạt lở đất nông nghiệp, đảm bảo lợi ích cuộc sống cho bà con nhân dân.

Trung Lê