Người uy tín - “điểm tựa” để đẩy lùi tệ nạn xã hội

Bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động giúp đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, đẩy lùi hủ tục, hướng đến những điều tốt đẹp, xây dựng làng, bản văn hóa, văn minh, người uy tín ở huyện miền núi Quan Hóa là “mắt xích” quan trọng, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, đẩy lùi tệ nạn xã hội ra khỏi thôn, bản.

Ông Phạm Mạnh Hưng, người uy tín bản Co Me, xã Trung Sơn (ngoài cùng bên trái) cùng lực lượng công an xã xuống thăm hỏi, động viên gia đình có người nghiện ma túy.

Quan Hóa là huyện vùng cao biên giới của tỉnh, giáp ranh một số huyện của các tỉnh Sơn La, Hòa Bình, phía Tây giáp huyện Mường Lát và huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn (Lào). Với vị trí địa lý thuận lợi, huyện có nhiều lợi thế để giao lưu, phát triển kinh tế với các địa phương trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, cũng có nhiều khó khăn trong công tác phòng, chống đẩy lùi tệ nạn xã hội. Đối với đồng bào dân tộc thiểu số huyện Quan Hóa nói riêng, già làng, trưởng bản, người có uy tín được bà con bầu ra nên có ảnh hưởng rất lớn đối với thôn, bản.

Tại các vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới người dân phần vì trình độ nhận thức thấp, lại ít có quan hệ giao lưu văn hóa với địa phương khác nên người có uy tín giữ vai trò quan trọng, được người dân tôn trọng, yêu quý và nghe theo. Bởi lẽ đó, những người uy tín đã trở thành “hạt nhân”, cầu nối đặc biệt giữa Nhân dân với cấp ủy, chính quyền trong việc đấu tranh, đẩy lùi tệ nạn xã hội, góp phần giữ vững bình yên thôn, bản. Bằng uy tín của mình, họ đã vận động bà con dân tộc đoàn kết, kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực xã hội, chống lại các luận điệu phao tin, đồn nhảm, mê tín dị đoan, phát hiện và tố giác các loại tội phạm...

Bản Co Me, xã Trung Sơn hiện có 144 hộ/500 khẩu, tỷ lệ hộ nghèo còn 35%, dân tộc Thái chiếm trên 80%, trước đây từng là điểm nóng về tội phạm ma túy của xã. Từng có thời gian làm công an viên cơ sở, ông Phạm Mạnh Hưng, người uy tín bản Co Me luôn tích cực tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến người dân. Ông Hưng chia sẻ, giai đoạn 2014-2018 là thời điểm bản có nhiều đối tượng nghiện ma túy nhất.

Xác định nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho đồng bào dân tộc là nhiệm vụ chính trị quan trọng, góp phần đảm bảo trật tự an ninh xã hội, giảm thiểu tệ nạn xã hội, bằng kinh nghiệm của mình, ông Hưng đã tham gia giải quyết tốt các mâu thuẫn trong nội bộ dân cư, hòa giải thành công nhiều vụ khiếu nại, tranh chấp trong Nhân dân. Tích cực tham gia quản lý, cảm hóa giáo dục các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật trở về hòa nhập cuộc sống. Bên cạnh đó, ông thường xuyên phối hợp lực lượng chức năng, công an chính quy tăng cường về xã thực hiện nhiều giải pháp, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền phù hợp, hiệu quả. Từ đó, người dân đã tích cực tham gia phối hợp, tố giác tội phạm, xây dựng thôn, bản bình yên. Nhờ vậy, từ địa bàn phức tạp về ma túy, đến nay bản Co Me chỉ còn 2 người nghiện ma túy.

Phó trưởng Công an xã Trung Sơn, ông Hà Duy Khánh, cho biết: Vài năm trước đây tình hình nghiện hút, buôn bán ma túy rất nhức nhối, riêng bản Co Me luôn đứng trong tốp đầu của Trung Sơn. Trước tình hình trên, công an xã đã chủ động, triển khai kế hoạch tới các thôn, bản, thực hiện tuyên truyền, vận động phòng, chống ma túy, tệ nạn xã hội bằng nhiều hình thức, như: phát tờ rơi, thông tin, tuyên truyền miệng. Phối hợp người uy tín trên địa bàn tổ chức thăm hỏi các gia đình có người nghiện ma túy, động viên để người nghiện ma túy chấp hành cai nghiện để trở về cuộc sống bình thường. Nhờ thực hiện tốt công tác chuyển hóa địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy cũng như rà soát, thống kê người nghiện trên địa bàn, lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy vào cơ sở chữa bệnh, cai nghiện bắt buộc, số người nghiện tại xã Trung Sơn hiện còn 174 người, giảm nhiều so với các năm trước.

Một góc bản Co Me, xã Trung Sơn (Quan Hóa).

Ông Mùa A Lo, người uy tín bản Suối Tôn, xã Phú Sơn, cho biết: Bản có 80 hộ/451 khẩu, với 100% dân tộc Mông sinh sống, 100% là hộ nghèo, chủ yếu theo đạo công giáo, trình độ dân trí còn thấp, vẫn còn một số hủ tục. Người dân chủ yếu sinh sống nhờ vào nương rẫy và săn bắn thú rừng, đi làm thuê ở tỉnh ngoài nên đời sống còn khó khăn. Trước đây, tình hình an ninh trật tự của bản rất phức tạp, nghiện hút nhiều, cả bản hiện có 9 đối tượng đang chấp hành án và 7 đối tượng tạm giam chờ thi hành án về ma túy.

Những năm qua, ông Mùa A Lo đã tích cực vận động Nhân dân trong bản tham gia giữ gìn an ninh trật tự, tuyên truyền, vận động bà con chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, tham gia tố giác tội phạm, xây dựng thôn, bản bình yên. Nhiều thanh niên đã thay đổi nhận thức chịu khó đi làm ăn xa để tăng thu nhập, không phụ thuộc vào nương rẫy, tỷ lệ tội phạm ma túy, trộm cắp tài sản ở bản nhờ vậy cũng đã giảm dần.

Ông Hà Văn Thủy, Phó Bí thư Huyện ủy Quan Hóa chia sẻ: Vai trò của những người có uy tín hết sức quan trọng, họ là “cánh tay nối dài” giữa Đảng và Nhân dân, góp phần tuyên truyền, nâng cao ý thức cảnh giác cho người dân trước những hoạt động lợi dụng các vấn đề về dân tộc, tôn giáo, phòng, chống các loại hình tội phạm về trộm cắp, ma túy, buôn bán người. Trong những năm qua, người uy tín trên địa bàn huyện còn thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng giải quyết các vụ việc ở cơ sở, không để hình thành điểm nóng về an ninh trật tự trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Họ thực sự trở thành “điểm tựa” của thôn, bản, là nòng cốt đảm bảo an ninh trật tự cơ sở trong việc giúp lực lượng công an điều tra, giải quyết một số vụ việc, cũng như kịp thời ngăn chặn các tình huống gây mất an ninh trật tự, không để xảy ra điểm nóng.

Bài và ảnh: Trung Lê