Nỗi lo khai thác cát, sỏi mùa mưa bão

Cứ mỗi mùa mưa bão về, chính quyền và nhân dân ở nhiều vùng ven sông canh cánh nỗi lo sạt lở do khai thác cát, sỏi. Trong khi đó, tình trạng này vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến hệ thống đê điều, nguy cơ sạt lở bờ bãi ven sông.

Đến nay, UBND tỉnh Thanh Hóa đã cấp trên 37 giấy phép khai thác cát theo quy hoạch làm vật liệu xây dựng thông thường cho các doanh nghiệp. Công tác quản lý Nhà nước về khai thác cát, sỏi được nâng cao, nên phần nhiều các chủ mỏ, chủ phương tiện chấp hành theo quy định. Song trên các tuyến sông, đặc biệt trong mùa mưa bão, nhiều bãi tập kết cát vẫn “chây ì”, phớt lờ các văn bản của cơ quan chức năng.

Thực tế, tại một số điểm mỏ, bãi tập kết cát nằm trên địa bàn các huyện Thọ Xuân, Thiệu Hóa, Yên Định, những núi cát cao ngất ngưởng, bất chấp mưa gió, nhiều tàu khai thác vẫn hoạt động ngày đêm. Trong khi đó, theo quy định, các bãi tập kết đều phải thanh thải, hạ thấp độ cao, san gạt bằng phẳng để thuận tiện việc thoát lũ khi mùa mưa đến...

Đáng nói, nhiều tàu thuyền chưa được cấp đăng ký, đăng kiểm, vẫn hoạt động thường xuyên tại các tuyến sông; một số đơn vị được cấp phép nạo vét lòng sông, hồ nhưng chỉ tập trung tận thu cát, không quan tâm nạo vét bùn, đất thải... ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Khai thác cát sỏi trái phép vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt trong mùa mưa bão.

Ngày 21/7 trên địa bàn xã Xuân Khánh (Thọ Xuân), lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra, bắt và lập biên bản vi phạm đối với ông Lê Đình Tiến, chủ tàu hút cát. Trước đó ngày 17/7, trong quá trình vận chuyển cát từ mỏ số 10 (xã Thọ Trường) về bãi tập kết cát xã Xuân Khánh, khi đang vào lạch do nước cạn nên bị mắc cạn, chủ thuyền đã tự ý hút mở rộng lạch để tàu vào lạch lên bãi tập kết cát, vị trí hút giữa 2 xã Thọ Trường và Xuân Khánh (Thọ Xuân). UBND xã Xuân Khánh cũng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với ông Lê Đình Tiến 3 triệu đồng, yêu cầu ông Tiến hoàn trả lại số cát về sông Chu.

Ông Lê Văn Duyệt - Phó chủ tịch UBND huyện Thọ Xuân, cho biết, do đặc thù địa hình, toàn huyện Thọ Xuân tập trung trên 7 mỏ và 7 bãi tập cát, sỏi, nằm rải rác các xã ven sông. Nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép trong mùa mưa bão, đồng thời quản lý hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát sỏi trên địa bàn, những năm qua, huyện Thọ Xuân đã và đang tích cực triền khai thực hiện các phương án, kế hoạch đã đề ra. Trên cơ sở phối hợp chính quyền các xã, thị trấn, lực lượng chức năng tích cực kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý tình trạng khai thác cát trái phép.

Đầu năm đến nay, huyện Thọ Xuân đã kiểm tra, xử lý vi phạm 12 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép, xử phạt 58,5 triệu đồng, tập trung tại các xã Phú Yên, Thọ Hải, Thọ Nguyên, thị trấn Thọ Xuân, thị trấn Lam Sơn...

Thời gian qua tình trạng khai thác cát trái phép ban đêm tại bãi bồi Lợi Hà, thuộc thôn 2, xã Thiệu Thịnh (Thiệu Hóa) diễn ra rất phức tạp. Theo phản ánh của người dân địa phương cứ đêm về, nhiều tàu có trọng tải lớn lại vươn vòi “bạch tuộc” thi nhau rút ruột dòng sông Mã. Điều ngạc nhiên, người dân nhiều lần báo cáo chính quyền địa phương, nhưng chưa được xử lý...

Tình trạng khai thác cát, sỏi tràn lan khiến ngân sách Nhà nước bị thất thu một số khoản thuế, phí liên quan. Trong khi môi trường tự nhiên bị phá hủy, dòng chảy thay đổi, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bờ bãi ven sông, ảnh hưởng hệ thống đê điều trong mùa mưa bão.

Vừa qua, Thủy đội (Phòng cảnh sát giao thông Công an tỉnh) cũng đã tiến hành xử lý vi phạm trên 17 trường hợp do khai thác cát trái phép và nhiều phương tiện không chấp hành quy định của pháp luật như không có đăng ký, đăng kiểm, lỗi không chứng chỉ chuyên môn, chở quá vạch mớn nước an toàn...

Thiết nghĩ, để tránh tình trạng khai thác cát, sỏi bừa bãi gây thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến môi trường, đặc biệt gây sạt lở đất bãi, bồi ven sông trong mùa mưa bão, chính quyền các cấp cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm, đồng thời tuyên truyền, kiểm soát chặt chẽ các sở, ban ngành chức năng trong quản lý hoạt động khai thác cát sỏi...

Trung Lê