Trên quê hương cách mạng Hàm Hạ

Trở về với địa danh Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ, thị trấn Rừng Thông, huyện Đông Sơn, nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa vào thời điểm người dân đang rộn ràng khí thế hướng tới Kỷ niệm 90 năm ngày truyền thống Đảng bộ huyện Đông Sơn (25/6/1930 - 25/6/2020), chúng tôi được chứng kiến và cảm nhận niềm vui tươi xen lẫn tự hào của người dân nơi đây về những năm tháng hào hùng của vùng quê cách mạng.

Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ đã được tu bổ, tôn tạo, trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng.

Trang sử hào hùng

Còn nhớ mới chỉ cách đây vài năm trước, con đường đến Cụm di tích lịch sử cách mạng đình Hàm Hạ, thị trấn Rừng Thông, huyện Đông Sơn - nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Đông Sơn, cũng là chi bộ Đảng đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa còn nhiều khó khăn. Vậy mà, lần này trở lại, chúng tôi thấy một sự đổi thay đáng kể. Tại các điểm di tích như: Đình làng Hàm Hạ, nhà ông Lê Oanh Kiều, nhà ông Phạm Văn Huống đã được tu bổ, tôn tạo khang trang, thực sự là “địa chỉ đỏ” về văn hóa tâm linh đối với nhiều người dân trong tỉnh, nhất là các thế hệ trẻ.

Ông Phạm Văn Sinh - Trưởng khu phố Hàm Hạ kể với chúng tôi đầy tự hào: Mới đó mà đã 90 năm trôi qua, nhưng ký ức về nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh - Chi bộ Hàm Hạ tại nhà đồng chí Lê Oanh Kiều ngày 25/6/1930 vẫn còn in đậm trong tâm trí của người dân nơi đây.

Khu phố Hàm Hạ đã trở thành địa chỉ ghi đậm dấu ấn về thời kỳ đấu tranh, vận động chuẩn bị cho sự ra đời Chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên của huyện Đông Sơn, cũng là chi bộ Đảng đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa. Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, mùa hè năm 1930, đồng chí Lê Công Thanh trực tiếp giao nhiệm vụ cho đồng chí Nguyễn Doãn Chấp (quê xã Hoằng Giang, huyện Hoằng Hóa) trở về Thanh Hóa xúc tiến việc xây dựng cơ sở Đảng. Ngày 18/6/1930, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã về Đông Sơn bắt mối với cơ sở Hàm Hạ, tiến hành lựa chọn, bồi dưỡng kết nạp Đảng cho 3 đồng chí: Lê Thế Long, Lê Bá Tùng, Lê Oanh Kiều vào Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ngày 25/6/1930, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Doãn Chấp, Hội nghị thành lập Chi bộ Hàm Hạ - Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa diễn ra tại nhà ông Lê Oanh Kiều ở thôn Hàm Hạ, đồng chí Lê Thế Long được bầu làm Bí thư. Chi bộ Hàm Hạ ra đời đánh dấu một sự kiện quan trọng, đặt nền móng cho sự ra đời của các chi bộ đảng, tạo điều kiện tiền đề tiến tới thành lập Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa, ngày 29/7/1930. Với vị trí thuận lợi, ngôi nhà của ông Phạm Văn Huống và bà Lê Thị Ten được Tỉnh ủy chọn làm địa điểm đặt cơ quan ấn loát của Đảng bộ, in tờ báo “Tiến lên”.

Tháng 10/1930, được sự đùm bọc, bảo vệ của quần chúng nhân dân, tờ báo “Tiến lên”- cơ quan ngôn luận của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa và các tài liệu tuyên truyền, thơ ca cách mạng được in ấn, phát hành đến các cơ sở đảng, trở thành tài liệu học tập, tuyên truyền, giác ngộ quần chúng yêu nước. Nằm không xa nhà ông Lê Oanh Kiều là đình làng Hàm Hạ. Nơi đây trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đã trở thành nơi chở che, bao bọc cho những người chiến sỹ cách mạng, kết nối tình cảm yêu thương, gắn bó giữa những người dân chân lấm, tay bùn với nhau...

Bảo tồn, phát huy giá trị cụm di tích

Với giá trị nổi bật về lịch sử và văn hóa, ngày 15/10/1994, đình làng Hàm Hạ, nhà ông Lê Oanh Kiều, nhà ông Phạm Văn Huống được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH,TT&DL) công nhận là Di tích lịch sử cách mạng cấp Quốc gia.

Cụm di tích lịch sử Hàm Hạ từ lâu đã trở thành địa chỉ quen thuộc để tổ chức cho các đối tượng học lớp bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về Đảng đến tham quan tại di tích; đưa vào chương trình ngoại khóa của học sinh. Kể từ năm 2016 thực hiện Công văn của Bộ VH,TT&DL; Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa; Kết luận của Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa, UBND huyện Đông Sơn đã chỉ đạo nhà thầu, Ban dự án tập trung triển khai tu bổ, tôn tạo Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ.

Câu chuyện hiến đất và tháo dỡ công trình để bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công để mở rộng khuôn viên Cụm di tích tại Hàm Hạ là bài học để nhiều nơi học tập. Ông Phạm Văn Sinh - Trưởng khu phố Hàm Hạ, chia sẻ: "Tôi mừng vì khi họp tổ dân cư, mọi người thống nhất rất cao cho nên việc hiến đất để mở rộng đường vào khu di tích hay việc di dời nhà ở để làm các công trình đã nhận được sự đồng thuận lớn của nhân dân. Tự hào lắm chứ khi được sinh ra và lớn lên trên quê hương cách mạng Hàm Hạ".

Tính đến nay đã có 126 hộ dân ở khu phố Hàm Hạ hiến 3.360m² đất và tháo dỡ công trình để bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công, trong đó có hộ hiến hơn 100m² để mở rộng làm đường giao thông. Có 6 hộ đã di dời, tái định cư đến vị trí mới để có mặt bằng xây dựng khuôn viên đình làng Hàm Hạ. Việc đầu tư Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ đã được nhà thầu khẩn trương triển khai thực hiện đồng bộ. Công trình hoàn thành và khánh thành đúng dịp kỷ niệm 90 năm ngày truyền thống Đảng bộ huyện Đông Sơn (25/6/1930 - 25/6/2020).

Khu phố Hàm Hạ hiện có 530 hộ với 2.035 nhân khẩu, được chia thành 21 tổ tự quản. Chi bộ Hàm Hạ có 100 đảng viên, trong những năm qua chi bộ đã tập hợp, lãnh đạo nhân dân nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách và giành được nhiều thành tựu quan trọng. Từ đó tạo được lòng tin của người dân đối với Đảng, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, đời sống tinh thần, vật chất của người dân được nâng lên, bộ mặt khu phố luôn được thay đổi.

Khu phố Hàm Hạ hôm nay đang vươn mình đi lên và có những chuyển biến rõ nét, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp văn minh.

Phương Anh