Văn hóa và Đời sống: Định vị một bản sắc

Với 31 năm xây dựng và trưởng thành (20/6/1989 - 20/6/2020), Báo Văn hóa và Đời sống (VH&ĐS) đã luôn tự mình đổi mới, sáng tạo, trung thành với sự lãnh đạo của Đảng, nỗ lực vì sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Báo VH&ĐS luôn mang đậm hơi thở thời đại với nhiều bài viết giàu cảm xúc, đậm tính nhân văn, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc, khẳng định uy tín đối với đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở Thanh Hóa.

Trong quá trình xây dựng và trưởng thành, các thế hệ lãnh đạo Báo VH&ĐS luôn quan tâm xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ người làm báo vững vàng về tư tưởng chính trị, giàu phẩm chất đạo đức, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng nhu cầu phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam và sự phát triển của xã hội. Từ đó, đội ngũ phóng viên, biên tập viên của Báo đã được tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, có tác phong chuyên nghiệp, vừa tuân thủ pháp luật, say mê nghề nghiệp.

Với trách nhiệm và tâm huyết của đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, thời gian qua Báo VH&ĐS đã tuyên truyền sâu rộng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền chủ trương, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thanh Hóa. Bằng sự năng động, sáng tạo của mình, Báo VH&ĐS đã tích cực tuyên truyền nhằm phòng, chống diễn biến hòa bình trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa; tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Các chuyên mục: Bài tham gia Giải Búa liềm vàng; Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Hướng tới Đại hội Đảng các cấp... đã tô đậm thành quả phát triển của quê hương, đất nước, nhân rộng những mô hình mới, nhân tố mới tốt đẹp ra cộng đồng.

Chương trình “Nâng bước em tới trường” là tấm lòng của người làm báo Báo VH&ĐS đối với học sinh nghèo vượt khó vươn lên học giỏi. (Ảnh: Ngọc Anh)

Nổi bật và xuyên suốt trên các số báo VH&ĐS là bức tranh Thanh Hóa rực rỡ sắc màu trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” với những phong trào xây dựng cơ quan, đơn vị, làng bản văn hóa; là nỗ lực, cố gắng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc Thanh Hóa trong thực hiện Nghị quyết số 33 (Hội nghị Trung ương 9, khóa XI) về Xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững đất nước... Các chuyên trang, chuyên mục thường xuyên được đổi mới tạo sự phong phú và hấp dẫn về nội dung, đa dạng về hình thức trình bày, tờ báo không những góp tiếng nói để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống mà còn quảng bá mạnh mẽ hình ảnh tốt đẹp về vùng đất và con người xứ Thanh.

Nhìn, ngẫm về hành trình đã qua, với cách làm riêng phù hợp với tôn chỉ, mục đích, trên các số Báo VH&ĐS luôn đầy ắp thông tin và có sức lan tỏa về một Thanh Hóa đang hực hực khí thế phát triển nhưng vẫn giữ trong mình truyền thống văn hóa lịch sử lâu đời, địa linh nhân kiệt. Từ Báo Văn hóa - Thông tin trước đây, hoặc tăng trang, tăng kỳ xuất bản, được xuất bản Trang thông tin điện tử tổng hợp trong thời đại bùng nổ thông tin, cũng như Báo VH&ĐS hiện nay vẫn không thay đổi sắc thái riêng biệt của mình đó là tuyên truyền định hướng phát triển một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc của Đảng ta; về truyền thống văn hóa, về con người và vùng đất xứ Thanh tươi đẹp thông qua những chuyên trang, chuyên mục:Đất và người xứ Thanh; Giữ gìn sắc thái văn hóa xứ Thanh; Văn hóa - Xã hội; Du lịch; Chân dung cuộc sống; Văn hóa - Văn nghệ... Đây là hướng chủ đạo, cung cấp những thông tin cần thiết, những bài báo khoa học, chuyên sâu có giá trị trong lĩnh vực văn hóa, du lịch, nghệ thuật... khẳng định Báo VH&ĐS phát triển và gắn bó mật thiết, định vị trong lòng các thế hệ độc giả yêu xứ Thanh. Từ đây tờ báo đã đóng góp tiếng nói, định hướng dư luận xã hội, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng của quê hương, đất nước; cổ vũ việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Thanh Hóa gắn với những chuẩn mực giá trị tốt đẹp...

Và đến hôm nay, nhận thức văn hóa - du lịch là một tiềm năng, thế mạnh đặc thù của tỉnh Thanh trên đường phát triển là đúng đắn và mang tầm chiến lược thì trong đó Báo VH&ĐS đã đóng góp một vai trò không nhỏ.

Trong thành công này, không chỉ có sự năng động, tâm tuyết và trách nhiệm của đội ngũ phóng viên, biên tập viên của Báo VH&ĐS qua các thời kỳ mà còn có vai trò rất lớn của nhiều nhà văn, nhà nghiên cứu, nhà thơ, chuyên gia đầu ngành và bạn đồng nghiệp ở các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương tham gia viết bài cộng tác. Trong số này, phải kể đến những tên tuổi: Nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Phổ, nhà nghiên cứu Lê Xuân Kỳ, Tiến sĩ sử học Lê Tạo, Phạm Tấn, Phạm Văn Tuấn, cố nhà văn Kiều Vượng, nhà văn Nguyễn Minh Khiêm, nhà văn Từ Nguyên Tĩnh, nhà văn Nguyễn Văn Đệ, nhà thơ Vương Anh; nhà nghiên cứu lý luận phê bình Hỏa Diệu Thúy, Thy Lan, nhà báo Cao Ngọ, nhà báo Ngọc Minh, nhà báo Thế Lượng, nhà báo Lê Hoàng, nhà báo Nguyễn Chung, nhà báo Nguyễn Mai Hương... Họ đã góp phần làm nên những trang, bản báo sinh động, hấp dẫn, dày bản sắc và dễ tiếp cận, gắn bó với độc giả.

Cũng trong thời gian qua, đội ngũ phóng viên, biên tập viên của Báo đã không ngại khó, ngại khổ đi trên khắp nẻo đường quê hương, đến tận các bản, làng vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo để tìm kiếm đề tài, sáng tạo tác phẩm báo chí phục vụ cho công tác tuyên truyền. Nhiều phóng viên bất chấp hiểm nguy đã lao vào vùng thiên tai lũ lụt để phản ánh đời sống nhân dân, cung cấp cho công chúng hình ảnh toàn cảnh hiện trường, để các cấp, ngành có những giải pháp ứng cứu kịp thời, hữu hiệu. Hay xâm nhập vào những điểm “nóng” tội phạm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để phản ánh, điều tra, cung cấp cho cơ quan chức năng những bằng chứng sinh động, thuyết phục... Cứ thế, hơn 30 năm qua, đội ngũ những người làm báo VH&ĐS đã đóng góp tiếng nói tâm huyết, đầy trách nhiệm đấu tranh, ngăn chặn tình trạng xuống cấp đạo đức xã hội, tình trạng tham nhũng, lãng phí, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa của nhiều cán bộ ở nhiều địa phương, ngành nghề trong tỉnh.

Báo VH&ĐS đã luôn bắt kịp hơi thở của đời sống xã hội, kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, đề xuất nhiều cơ chế, chính sách, các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đặc biệt đã tuyên truyền góp phần giải quyết các vấn đề bức xúc ở cơ sở, thực hiện công khai, dân chủ và công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Nhiều tác phẩm báo chí đi qua thời gian năm tháng vẫn để lại ấn tượng trong lòng độc giả, như: Huyện tang; Cõng lũ về ruộng; Xót xa em bé bị lên thầy; Đi trong cơn bão cạn; Hang Con Moong - Di sản vô giá của nhân loại...

Song song với hoạt động báo chí, thời gian qua, Báo VH&ĐS đã phối hợp với các sở, ngành, đơn vị tổ chức nhiều sự kiện lớn có ý nghĩa thiết thực, hiệu quả. Trong đó, Báo đã phối hợp với Sở GD&ĐT tổ chức cuộc thi viết về phong trào 2 tốt: Dạy tốt, học tốt; phối hợp với Ủy ban chăm sóc và Bảo vệ trẻ em tỉnh Thanh Hóa tổ chức cuộc thi viết về quyền trẻ em được học tập, vui chơi; phối hợp với Chi cục PCTNXH, Sở LĐ-TB&XH tổ chức cuộc thi viết về phòng chống ma túy, mại dâm; phối hợp với gia đình GS Lê Viết Ly tổ chức cuộc thi viết về “Đất và người xứ Thanh” nhân dịp Thanh Hóa đăng cai tổ chức Năm Du lịch quốc gia - 2015.

Đặc biệt, 3 năm gần đây, Báo VH&ĐS đã tích cực vận động các nhà hảo tâm, doanh nhân, doanh nghiệp quyên góp hỗ trợ, chia sẻ, động viên các em học sinh nghèo vượt khó vươn lên trong học tập thông qua quỹ “Nâng bước em tới trường” với số tiền hàng trăm triệu đồng. Như năm 2019, Báo đã vận động, quyên góp khoảng 150 triệu đồng để trao sổ tiết kiệm, phần quà động viên các em học sinh nghèo vượt khó học giỏi. Đây là tình cảm, trách nhiệm, tấm lòng của người làm báo Báo VH&ĐS với cộng đồng xã hội.

Với những thành tích đạt được trong 31 năm qua, Báo VH&ĐS đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng 2 Huân chương Lao động hạng Ba và nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ VH,TT&DL, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thanh Hóa... Thành công này khẳng định vai trò của tờ báo trong đời sống báo chí của tỉnh nhà đối với sự phát triển đi lên của tỉnh Thanh Hóa và dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả.

Khó có thể điểm hết dấu ấn của Báo VH&ĐS với bề dày truyền thống 31 năm phát triển, chỉ biết, những bản báo ra đời là sự kết tinh các giá trị tốt đẹp của trách nhiệm, tâm huyết trong các thế hệ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên của báo qua các thời kỳ vì sự phát triển tiến bộ.

Thực hiện Quyết định số 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, được sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Báo VH&ĐS đang đứng trước ngưỡng cửa của sự thay đổi. Dù trong hoàn cảnh, cương vị công tác nào, đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên của Báo vẫn giữ vững phẩm chất đạo đức của người làm báo cách mạng, nỗ lực vươn lên, đóng góp tích cực vai trò của mình vào sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương, đất nước.

Lê Văn Nam (TBT Báo VH&ĐS)