Tết ở phía sau song sắt

Biết rằng, không có những giây phút đoàn viên bên gia đình, nhưng những hoạt động của Ban Giám thị Trại giam Thanh Cẩm sẽ an ủi phạm nhân bằng một cái tết ấm áp tình người.

Lãnh đạo Trại giam Thanh Cẩm kiểm tra vệ sinh buồng ở phạm nhân.

Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, không khí ở Trại giam Thanh Cẩm (Cẩm Thủy) trở nên đặc biệt. Ngoài không khí khẩn trương bên trong các khu xưởng sản xuất, đã vang lên tiếng loa nơi những phạm nhân múa hát, tập luyện các tiết mục văn nghệ. Khuôn viên phân trại cũng trở nên gọn gàng, sạch đẹp hơn...

Bận rộn là thế, nhưng phút nghỉ ngơi nghĩ về tết, phần nhiều phạm nhân mang tâm trạng bồn chồn, nhớ người thân, gia đình. Bởi ở ngoài kia, tết là thời điểm để trở về.

Bồi hồi và hối hận là tâm trạng của Mai Quý Hải (tên phạm nhân đã được thay đổi - PV). Năm thứ 2 ăn tết ở Trại giam Thanh Cẩm, Hải không thôi luyến tiếc về những tháng ngày được quây quần bên người thân, gia đình. Anh nói: “Giờ phải trả giá lỗi lầm của mình gây ra mới biết quý giá những lúc ở bên ngoài. Giá như nghe lời bố mẹ, chịu khó học tập, lao động, thì cuộc đời em không đến nỗi”.

Đại tá Đàm Minh Phong, Giám thị Trại giam Thanh Cẩm thăm hỏi, động viên phạm nhân lao động cải tạo.

Sinh năm 1996, ở xã Nga Thạch (Nga Sơn), Hải được ăn học, nhưng chẳng đến nơi đến chốn. Chưa hết bậc THPT Hải đã bỏ học, ra Hà Nội vạ vật theo bạn bè lúc trông xe quán bia, lúc bảo vệ quán hát. Nhưng vì bản tính siêng ăn nhác làm, không muốn lao động, chỉ thích hưởng thụ, nên chẳng mấy chốc đã sa vào con đường tội lỗi, trộm cắp khắp hang cùng ngõ hẻm ở Hà Nội. Trước khi vào Trại giam Thanh Cẩm, Hải đã phải 2 lần ở tù, lần 1 tại Trại giam số 6 (Nghệ An) vào năm 2017, lần 2 tại Trại giam Thanh Lâm vào năm 2021.

Sau 2 lần dính án, những tưởng Hải biết ăn năn, hối cải, nhưng về nhà chưa ấm chỗ, đã “ngựa quen đường cũ”, ra Hà Nội “hành tẩu”. Lần này y táo tợn, liều lĩnh hơn, khi xông vào nhà dùng dao khống chế 1 phụ nữ, cướp đi 5 triệu đồng rồi bỏ trốn. Hành vi côn đồ ấy đã khiến y bị tuyên mức án phạt 10 năm tù vào năm 2023.

Từ ngày lên đây “quy án”, Hải đã biết ăn năn, hối cải nhiều hơn, nên liên tục hoàn thành mức cải tạo khá và tốt. Cuối tháng 10/2024 được bình chọn là 1 trong 130 phạm nhân tiêu biểu tham gia Hội nghị gia đình năm 2024 do Trại giam Thanh Cẩm tổ chức. Hôm ấy, được gặp lại hai con gái bé bỏng trong bữa cơm gia đình ấm áp, Hải chỉ biết ôm con ngồi khóc...

Những ngày cuối năm này, Hải mường tượng bao kỷ niệm đẹp về tết, về những đào quất, tiếng cười nói của bố mẹ, vợ con quây quần. Chỉ tiếc mình không thể trở về.

“Tội lỗi mình gây ra thì mình phải trả giá. Cũng may ban giám thị, cán bộ trại giam tổ chức cho phạm nhân đón Tết Nguyên đán và nhiều hoạt động văn nghệ - thể thao ý nghĩa. Như tết năm ngoái, chúng em có bánh chưng, đồ ăn thức uống đảm bảo. Từ đáy lòng, em cảm ơn các cán bộ quản giáo đã ân cần động viên thăm hỏi, tạo điều kiện cho phạm nhân được sống trong không khí tết đầm ấm”, phạm nhân Mai Quý Hải bộc bạch.

Phạm nhân lao động cải tạo.

Theo Đại tá Đàm Minh Phong, Giám thị Trại giam Thanh Cẩm, năm nào cũng vậy, ngoài đảm bảo lương thực, thực phẩm cho người chấp hành án phạt tù đón tết theo đúng quy định của Nhà nước, ban giám thị đã chỉ đạo các phân trại tổ chức cho phạm nhân tham gia các hoạt động văn hóa - thể thao. Đồng thời quan tâm thăm hỏi, động viên số phạm nhân ốm đau không có thân nhân thăm nuôi trong dịp tết. Như Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, trại đã tổ chức cho phạm nhân vui tết, đón xuân trong 5 ngày, gồm 1 ngày cuối năm và 4 ngày tết với nhiều hoạt động như biểu diễn văn nghệ, thi đấu cờ người, bóng chuyền, vật tay, ném bóng vào chậu, bịt mắt đánh trống...

Đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ đang đến gần, Ban Giám thị Trại giam Thanh Cẩm đã yêu cầu các phân trại tăng gia sản xuất để cải thiện thêm lương thực, thực phẩm, bánh kẹo cho phạm nhân. Đồng thời quán triệt các đội nghiệp vụ, phân trại thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước, cấp phát lương thực, thực phẩm cao gấp 5 lần ngày thường cho phạm nhân ăn tết. Thực hiện niêm yết công khai tại buồng giam phòng ở và phát trên loa truyền thanh thực đơn bữa ăn hằng ngày, đảm bảo mọi phạm nhân được biết và giám sát...

Phía sau song sắt, nơi tưởng chừng như không có mùa xuân, nhưng cái tết đang về rất gần. Được quan tâm cảm hóa, giáo dục, hầu hết phạm nhân đang vượt qua nỗi nhớ nhà, người thân để tống tiễn, vượt qua lầm lỗi, chuẩn bị đón năm mới với nỗ lực, niềm tin cải tạo tốt để sớm được hoàn lương. Có lẽ đó là mùa xuân của sự hướng thiện, của tình người ấm áp, bao la...

Bài và ảnh: Đức Vân