Hành trình trên đất Hủa Phăn (Bài 7): Thăm những khu chợ nổi tiếng ở Sầm Nưa, Viêng Xay

Đến thị xã Sầm Nưa hay các huyện Viêng Xay, Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn (Nước CHDCND Lào), ngoài các địa điểm du lịch nổi tiếng là các hang động, thác nước… thì ghé thăm các khu chợ nổi tiếng bày bán các sản phẩm đặc trưng của nước bạn cũng là trải nghiệm thú vị dành cho những vị khách lần đầu tiên đặt chân đến Hủa Phăn.

Tại các khu chợ ở Sầm Nưa hay Viêng Xay (Hủa Phăn), các sản phẩm được bày bán nhiều hầu hết là nông sản, hoa quả do người dân làm ra đem đến chợ bán.

Chị Súc Ban Chai và anh Lăm Thong Đuông Thong Chít (Sở Ngoại vụ tỉnh Hủa Phăn) là những hướng dẫn viên tuyệt vời trong những ngày chúng tôi công tác ở Hủa Phăn. Anh chị đã giúp chúng tôi làm việc thuận lợi với các sở, ngành của tỉnh và các huyện. Đồng thời đưa chúng tôi đến thăm các công trình thắm tình hữu nghị Thanh Hóa - Hủa Phăn, các địa điểm du lịch của Sầm Nưa, Viêng Xay, Sầm Tớ.

Để hiểu về phong tục, văn hóa của người Lào, anh Lăm Thong Đuông Thong Chít đưa chúng tôi thăm các khu chợ nổi tiếng, ở đó bày bán các sản phẩm đặc trưng của Nhân dân các dân tộc Lào.

Ở Sầm Nưa có 3 khu chợ là chợ Sầm Nưa 1, chợ Phăn Sơn và chợ huyện Sầm Nưa. Các khu chợ đều bố trí dọc theo hai bên bờ sông Nặm Xăm. Mỗi khu chợ có nét đặc trưng riêng và được chia thành khu bày bán các sản phẩm hàng hóa, thực phẩm khô, tươi sống. Ở chợ Sầm Nưa chủ yếu bày bán các sản phẩm thủ công truyền thống như vải thổ cẩm, hoa quả, thịt bò, đặc sản của người Lào, còn lại là hàng nhập của Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam. Mọi người đi chợ trả giá, mua bán cũng rất nhẹ nhàng. Một tấm vải thổ cẩm do phụ nữ Lào làm nên có giá bình quân vài trăm Kíp đến vài triệu Kíp.

Những món ăn vặt bày bán ở chợ được trang trí bắt mắt.

Ngoài các món ăn vặt, ở các chợ bày bán các loại quần áo, giày dép của người Lào hoặc được nhập từ Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc.

Ở các khu chợ cũng bán nhiều món ăn vặt, món đặc sản của người Lào. Xen kẽ những sạp hàng bán thịt, lòng trâu, bò và các loại măng, dứa, dưa chuột, là món chuột khô, côn trùng như bọ cánh cứng, châu chấu, bọ xít…

Với người dân Hủa Phăn, món măng là đặc sản có quanh năm với nhiều loại măng phù hợp từng mùa trong năm. Cùng với đó từ độ tháng 6, tháng 7 là bắt đầu mùa dứa ở Hủa Phăn. Dọc con đường từ Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo - Nậm Xôi đi Viêng Xay, Sầm Nưa không khó để bắt gặp các hàng quán bán dứa ven đường cho đến các khu chợ nổi tiếng ở Sầm Nưa, Viêng Xay. Những quả dứa mật của Lào rất to, vị ngọt thơm đặc trưng có giá từ 7 - 10 Kíp/quả (15 - 25.000 đồng tiền Việt Nam/quả). Ngoài ra, ở Lào còn nổi tiếng với những quả dưa chuột được người dân trồng trên núi mang nét đặc trưng như quả to, dày cùi, giòn, giá bán chỉ 10 Kíp/kg.

Khu chợ ở Viêng Xay được phân chia thành các khu vực riêng biệt như quần áo, giày dép, thực phẩm...

Anh Lăm Thong Đuông Thong Chít là người đưa chúng tôi đến thăm các huyện Viêng Xay, Sầm Tớ. Ngoài các khu chợ nổi tiếng ở Sầm Nưa, ở mỗi trung tâm các huyện đều có khu chợ. Người dân ở các bản trong huyện sẽ đem các sản phẩm của mình làm ra đến chợ. Ở chợ Viêng Xay chúng tôi gặp gỡ nhiều người Việt đang bán hàng và xây dựng các cửa hàng kinh doanh, khách sạn gần khu vực chợ.

Người dân đến chợ ngoài trao đổi, mua bán hàng hóa còn là dịp để gặp gỡ, giao lưu...

Các loại quả được bày bán tại chợ với sự thân thiện của người bán hàng.

Dứa là loại đặc sản vào dịp này khi đến các chợ ở Hủa Phăn.

Người dân bán các loại cá nhỏ được bắt ở các con suối.

Khi biết chúng tôi là những vị khách Việt đến thăm chợ Viêng Xay, mọi người nhiệt tình chào đón và kể rằng, năm 2019 là năm Viêng Xay đón nhiều đoàn khách của Việt Nam sang thăm, du lịch, đặc biệt là tour du lịch Quan Sơn - Viêng Xay. Điều đó không chỉ mở ra cơ hội phát triển du lịch, phát triển kinh tế cho các địa phương, mà còn khẳng định tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt giữa 2 tỉnh Thanh Hóa - Hủa Phăn nói chung và 2 huyện Quan Sơn - Viêng Xay nói riêng.

Hoa gừng - một loại gia vị không thể thiếu trong ẩm thực của người Lào được bày bán tại chợ.

Ngoài dưa chuột, dứa, thì chuối là cây trồng phổ biến ở Lào.

Ngoài các danh thắng hang động, đến Viêng Xay, du khách còn được tham gia lễ hội té nước truyền thống của đất nước Triệu Voi, cầu mong sự may mắn đến với mình, được thưởng thức các đặc sản nổi tiếng của Lào như món xôi Lào, món Lạp, bia Lào - là một trong những loại bia ngon của Đông Nam Á. Cùng với đó, chợ Viêng Xay là địa điểm tham quan hấp dẫn của du khách trong hành trình khám phá Viêng Xay. Đến thăm chợ, mọi người được hiểu thêm về phong tục, tập quán, về văn hóa của người Lào, đồng thời mua các sản phẩm đặc sản của người Lào.

Dịch bệnh COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát, hoạt động giao thương hàng hóa, đi lại thăm thân của người dân hai nước Việt Nam - Lào cũng đã sôi động hơn, hoạt động du lịch cũng sẽ có những khởi sắc trong thời gian tới, nhất là sau khi huyện Viêng Xay (Hủa Phăn) - Quan Sơn (Thanh Hóa) diễn ra lễ ký kết thỏa thuận hợp tác trong thời gian tiếp theo, trong đó có đẩy mạnh hoạt động du lịch.

Khi đến với Hủa Phăn, ngoài đến thăm các địa điểm du lịch, khám phá ẩm thực, văn hóa của mảnh đất, con người nơi đây thì việc tham quan, mua sắm ở các chợ Sầm Nưa hay Viêng Xay là trải nghiệm thú vị trên hành trình khám phá mảnh đất con người Lào của mỗi du khách.

Ngọc Huấn - Nguyên Mai