Cảm xúc của ngày xuân

Trong sự xốn xang đón xuân về ở nhiều làng quê xứ Thanh cái gì cũng đáng đợi chờ. Chỉ một lần trải nghiệm nhưng rất khó để quên. Khi mà dịch bệnh vẫn còn hết sức phức tạp, ta lại nhớ về những mùa tết cũ, để cầu mong dịch bệnh chóng qua, mọi hoạt động của đời sống sẽ diễn ra một cách hết sức bình thường, như mùa xuân vẫn thế.

(Ảnh minh họa)

Đến giờ tôi vẫn nhớ lần mình trở thành đô vật. Ấy là lần ở xã Hoằng Phong, huyện Hoằng Hóa - nơi từng sinh ra những đô vật nổi tiếng, đúng ngày mùng ba tết.

Tôi vô tình ngang qua và bị tiếng trống hội vật thôi miên, chiếc xe cứ thế bò đến sới. Thấy trai làng ghi tên, tôi cũng cao hứng làm, và nghĩ sức trai của mình có thể ngay lập tức cướp được lá cờ lèo của hội vật, nhưng cuối cùng thì tôi đã “lấm lưng, trắng bụng”. Tôi dành được “phần thưởng” là những tiếng trống bại liên hồi. Thua nhưng có hứng. Tết những năm sau tôi vẫn có thói quen xếp cho mình cái lịch đến sới vật.

Ở huyện Hoằng Hóa, Quảng Xương của xứ Thanh nhiều xã mở sới vật, nhưng ở đây thì nổi tiếng hơn cả. Cứ có niềm vui là làng khai sới vật, cũng là dịp để người làng khoe sức, cố kết với nhau hơn. Bây giờ không còn tự phát, hội vật do xã phối hợp với Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện tổ chức, đô vật và khách xem cũng nhiều hơn. Đó cũng là xu hướng chung ở nhiều sới vật trong tỉnh, thể hiện tinh thần thượng võ và yêu võ vật của người dân xứ Thanh.

Khi mà cuộc sống có quá nhiều lựa chọn, thì nhiều người có xu hướng trở lại với tết xưa. Nghĩa là tết hướng về làng, chơi trò chơi của làng, ăn cỗ làng. Đó là lý do vì sao mấy năm nay trò chơi truyền thống ngày tết được phục dựng ở nhiều nơi, nhiều người đi tập hát, tập múa tự nguyện để tết về ra sân đình biểu diễn góp vui.

(Ảnh minh họa)

Lần đầu tiên lũ trẻ nhà tôi được tham dự hội nấu cơm thi giữa làng Thượng Bấc (xã Hải Nhân, thị xã Nghi Sơn) và làng Trinh Hà (xã Hoằng Trung, Hoằng Hóa, Thanh Hóa) diễn ra ở sân Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao của tỉnh cách đây hơn chục năm, để sau đó tết nào chúng cũng nằng nặc đòi đi xem.

Chiều lũ trẻ, có năm mới sáng mùng ba tết chưa đưa ông vải, cả nhà đã vào tận xã Hải Nhân để lũ trẻ được thỏa mãn.

Có thể không phải ai cũng hiểu hết được giá trị nghệ thuật cũng như tích trò, nhưng sự tham gia của họ vào những trò chơi dân gian này là tự nguyện, như một nhu cầu tự thân, vì thấy bổ ích. Mà thực ra nhu cầu giải trí của mỗi người cũng không hẳn phải cố gắng để vượt ra cái đích ấy. Điều làm mình vui, có hứng, là có giá trị. Tết là lúc mà nhiều người nhớ về quê, nơi mình sinh ra, thì hãy cứ tổ chức nhiều hơn những thứ mà người ở phố thấy thích, để kéo họ về với làng, thì đó là sự thành công lớn nhất của việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở rồi.

Đó chính là lý giải cho việc vì sao từ khi ruộng vừa xuống mạ, nhiều nơi đã rậm rịch chuẩn bị cho tết. Nhà văn hóa làng Phượng Mao, xã Hoằng Phượng, huyện Hoằng Hóa đã khiến tôi muốn lưu lại thật lâu. Ở đó, cụ già và con trẻ đều xúng xính trong áo, mũ vào vai rất tự nhiên. Người ôm đàn, giữ phách, thôn nữ lúng liếng đôi mắt trong chiếc áo tứ thân đến là mê.

Trong sự xốn xang đón xuân về ở nhiều làng quê xứ Thanh cái gì cũng đáng đợi chờ. Dân làng chọn gốc đu, chọn luồng để bắc cầu phao từ rất sớm. Cả làng rồi lại rậm rịch trong tiếng trống hội, thanh niên tung tẩy trên đu cao, háo hức cho sự thành công trên bến ao làng để giành lấy một phần thưởng nho nhỏ nào đó.

Những làng quê ngày tết có đủ cung bậc cảm xúc để tết thêm xôm vui, khiến ai chả muốn trở về.

Lam Vũ