Vay tiền online - coi chừng lãi suất “cắt cổ”

Không cần thế chấp, chỉ cần chứng minh thư nhân dân, lãi suất 0 đồng... là những cam kết mà đơn vị cho vay tiền qua app - hay còn gọi là vay tiền online đưa ra để thu hút người vay tiền. Thế nhưng, khi vay được tiền, người vay mới vỡ lẽ vì chỉ trong một thời gian ngắn, số tiền phải trả hơn gấp hàng chục lần tiền gốc. Chính vì phải chịu lãi suất “cắt cổ”, nhiều người không còn khả năng trả nợ, dẫn đến bị đe dọa theo kiểu “xã hội đen” để đòi nợ.

Một góc nhà ông V. (bố anh Tào Văn T.) phường Tào Xuyên, TP Thanh Hóa bị nhóm đòi nợ ném chất bẩn vào nhà.

Vay tiền online - hình thức “tín dụng đen” kiểu mới

Sau những đợt đấu tranh, truy quét của lực lượng công an và sự lên tiếng mạnh mẽ của công luận, nạn “tín dụng đen” đã có phần lắng dịu. Tuy nhiên, gần đây lại nổi lên tình trạng cho vay tiền qua app - hay còn gọi là vay tiền online nở rộ như “nấm sau mưa” xảy ra trên địa bàn cả nước và Thanh Hóa cũng không ngoại lệ.

Chỉ cần gõ tìm app vay tiền trên điện thoại với khoản vay tiêu dùng khoảng 10 triệu đồng, lập tức sẽ xuất hiện hàng loạt ứng dụng cho vay tiền với lời mời gọi rất hấp dẫn như: Vay tiền siêu tốc, vay tiền lấy liền, vay tiền nhanh - cho vay nhanh... Khi cài đặt, các ứng dụng sẽ yêu cầu cấp quyền cho phép truy cập vào vị trí, danh bạ của điện thoại. Nếu đăng ký, ứng dụng sẽ yêu cầu người dùng chụp và gửi ảnh chứng minh nhân dân như điều khoản bắt buộc mới có thể vay. Sau khi được duyệt, các khoản vay ứng với thời hạn trả khác nhau, người vay sẽ nhận được cam kết không tiết lộ, sử dụng thông tin cá nhân khách hàng vào mục đích khác. Hoàn tất thủ tục, người vay sẽ nhận số tiền vào tài khoản sau 30 phút. Chính vì lời quảng cáo ngon ngọt vay nhanh, thủ tục đơn giản... và quan trọng được hỗ trợ lãi suất 0% đối với vay lần đầu, đa số người dân cần tiền gấp đã lựa chọn hình thức vay này.

Vay qua app, khoản vay rất nhỏ, thường chỉ 5 - 10 triệu đồng/lần, thời hạn vay ngắn những tưởng lãi suất thấp, nhưng thực tế lại là mức “cắt cổ”. Theo tìm hiểu của phóng viên, với khoản vay trên, người vay phải trả phí quy lãi suất là 7%/tuần; một tháng là 30 - 40%, tương đương 360 - 480%/năm. Để lách luật, lãi suất các ứng dụng đưa ra nằm trong mức quy định của pháp luật nhưng lại đặt ra nhiều khoản phí trá hình phải thu như: Phí quản lý, phí hồ sơ, phí phạt trả chậm... với số tiền lớn, người vay qua app không hề biết trước. Chỉ đến khi cầm khoản tiền trên tay, người vay mới tá hỏa vì số tiền chỉ nhận được hơn 2/3 số tiền trên hợp đồng vay, số còn lại người cho vay giữ để trừ vào tiền lãi và tiền phí các loại dịch vụ.

“Quả đắng” khi vay tiền online

Tào Văn T., ở phường Tào Xuyên, TP Thanh Hóa, là nạn nhân của hình thức vay tiền online, cho biết: Do cần gấp 4 triệu đồng trong vòng 14 ngày nên T. đã lựa chọn vay tiền qua app trên điện thoại. Khi đăng nhập thông tin xong và cho app truy cập danh bạ điện thoại, 30 phút sau, T. nhận được số tiền 3,3 triệu đồng vì phải chịu phí dịch vụ - tương đương 15% trên khoản vay và lãi suất 14 ngày khoảng 100 nghìn đồng. Như vậy, lãi và phí cho khoản vay 14 ngày là 700 nghìn đồng, xấp xỉ mức lãi suất 550%/1 năm, là mức lãi suất “cắt cổ”.

Theo T. do trả chậm 7 ngày so với quy định nên tiền phải trả sau 21 ngày tăng lên gần 11 triệu đồng (tăng 2,7 lần so với giá trị tiền thực vay ban đầu), T. không trả nợ được. “Khi ấy, họ lại giới thiệu tôi vay app mới để có tiền trả cho họ. Hiện, tôi đang vướng thêm 1 app nữa, với số tiền lãi và tiền phạt hàng chục triệu đồng. Số tiền này đang tăng theo cấp số nhân mỗi ngày”, T. chia sẻ.

Nợ nần tăng cao, không còn khả năng chi trả, T. liên tục bị nhân viên các app gọi điện đòi nợ. Lúc đầu, lời lẽ nhẹ nhàng, sau này các nhân viên của app sử dụng những lời lẽ thô tục khi gọi điện cho T., người thân trong gia đình và bạn bè của anh nhằm gây sức ép trả nợ, thậm chí ném chất bẩn vào nhà.

Một nạn nhân khác, do cần khoản tiền gấp để kinh doanh buôn bán nên tháng 5-2019, chị Nguyễn Thị Thùy L., ở TP Thanh Hóa vay số tiền 30 triệu đồng của một công ty tài chính, trụ sở tại TP Hồ Chí Minh (thuê văn phòng tại TP Thanh Hóa) bằng hình thức trả góp. 5 tháng đầu, mỗi tháng chị trả tiền gốc và lãi 1,96 triệu đồng. Từ tháng 11-2019 đến nay, kinh doanh khó khăn nên chị không thể trả tiền gốc và lãi mỗi tháng đúng hạn. Dù tiền gốc và lãi đã trả cho công ty được 9,81 triệu đồng nhưng hiện công ty tính nợ cho chị số tiền lên đến 76 triệu đồng. Theo chị L. để đòi nợ, ngoài liên tục gọi điện cho chị, người thân, bạn bè với lời lẽ thô tục, mới đây, nhân viên của công ty dò được số điện thoại của thầy giáo Nguyễn Khắc Kh. và cô Nguyễn Thị L. - Hiệu trưởng một trường THCS trên địa bàn TP Thanh Hóa, nơi bà Lê Thị D. (mẹ của chị L.) công tác để gọi điện khủng bố. Các đối tượng còn tấn công vào trang facebook của nhà trường. Từ facebook này, các đối tượng đã cắt ghép hình ảnh cô hiệu trưởng nhưng gán tên bà Lê Thị D. và yêu cầu đồng nghiệp, gia đình, bạn bè động viên, hỗ trợ trả nợ tiền. Chưa dừng lại ở đó, ngày 8-3-2021, các đối tượng cắt ghép, lấy ảnh từ facebook của cô Nguyễn Thị L., kèm nội dung xuyên tạc trắng trợn vị hiệu trưởng này. Bức xúc vì bị vu khống, bôi nhọ, xúc phạm danh dự, cô hiệu trưởng đã làm đơn báo cáo sự việc gửi lên Công an thành phố, Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố và Sở Giáo dục và Đào tạo.

Ngăn chặn vay tiền online cách nào?

Vay tiền online với lãi suất “cắt cổ” và đòi nợ theo kiểu “xã hội đen” đã được báo chí phản ánh cũng như các ngành, lực lượng chức năng tuyên truyền, cảnh báo và vào cuộc đấu tranh quyết liệt. Tuy nhiên, nó vẫn tồn tại, phát triển, một phần do nhu cầu cần vay nhanh chóng một khoản tiêu dùng nhỏ (khoảng 10 triệu đồng) của người dân rất lớn. Trong khi đó, tiếp cận khoản vay này ở các ngân hàng không dễ. Bên cạnh đó, người đi vay dù phải chịu lãi suất cao và đòi nợ kiểu “xã hội đen” nhưng họ không dám đứng ra tố cáo, nên rất khó khăn cho lực lượng công an trong công tác đấu tranh, ngăn chặn loại tội phạm này.

Ông Đỗ Tân Phú, Đội trưởng Đội Cảnh sát Hình sự, Công an TP Thanh Hóa, thông tin: Đến thời điểm này, Công an thành phố chưa nhận được phản ánh nào của công dân liên quan đến vay tiền online lãi suất cao và đòi nợ kiểu “xã hội đen”. Để đấu tranh, ngăn chặn loại tội phạm này, thực hiện chỉ đạo của Giám đốc Công an tỉnh, Công an thành phố đã đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến cáo người dân về các phương thức, thủ đoạn để người dân chủ động phòng tránh. Nói về trường hợp Tào Văn T. ở phường Tào Xuyên vay tiền qua app với lãi suất cao như phóng viên phản ánh, ông Phú cho biết: Đến thời điểm này, Công an thành phố chưa nhận được phản ánh từ phía người bị hại. Nếu xảy ra trường hợp như trên, chúng tôi sẽ tiến hành điều tra, làm rõ và nếu có dấu hiệu vi phạm sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Về phía ngân hàng, ông Nguyễn Thanh An, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh Thanh Hóa, khẳng định: Người dân đến ngân hàng vay vốn, lâu nay được các ngân hàng tạo điều kiện, không có trường hợp nào gây khó dễ khi đảm bảo thủ tục pháp lý. Để tránh rủi ro cho người dân khi vay tiền qua app không chính thống dẫn đến lãi suất cao gấp nhiều lần so với quy định của nhà nước, thời gian qua ngân hàng cũng đã tuyên truyền, khuyến cáo người dân. Tuy nhiên, vì lý do nào đó, còn nhiều người dân vẫn lựa chọn vay tiền qua app.

Có hay không việc vay tiền qua app là hoạt động “tín dụng đen” núp bóng công nghệ. Điều này cần sự vào cuộc của các lực lượng chức năng có liên quan để điều tra, làm rõ. Bên cạnh đó, người dân cần đề cao cảnh giác việc vay tiền qua các ứng dụng app, web, tránh những hậu quả như 2 trường hợp đề cập trong bài viết.

Minh Xuyên