Xía Nọi ngày nắng lên

Từng có thời gian bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy được ví như “rốn” nghèo của huyện vùng biên Quan Sơn. Thế nhưng, nhờ sự quan tâm hỗ trợ đầu tư của Trung ương, của tỉnh và huyện, cuộc sống của đồng bào dân tộc Mông nơi đây đang dần cải thiện.

Đường bê tông và điện lưới quốc gia đã vươn tới bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy (Quan Sơn), mở ra cơ hội kết nối giao thương với bên ngoài.

Một ngày nắng ấm, chúng tôi tìm đường lên bản Xía Nọi. Nhờ sự hỗ trợ của Thiếu tá Mai Chí Thức, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo, hành trình vượt dãy Pù Mằn về bản Xía Nọi vơi bớt vất vả.

Xía Nọi là bản người Mông được hình thành từ năm 1992, bởi những hộ dân di cư từ xã Pù Nhi (Mường Lát) về. Việc không đường, không điện lưới khiến cho cuộc sống của người dân trong bản càng trở nên khó khăn, thiếu thốn đủ bề. Hoạt động kinh tế chủ yếu là trồng ngô, sắn trên đồi và khai thác lâm sản trong rừng, vì thế, các hộ dân bản Xía Nọi thường xuyên phải nhận hỗ trợ lương thực từ Nhà nước để đối phó với cái đói.

Cuối năm 2022, điện lưới quốc gia về bản Xía Nọi. Tiếp đến con đường vào bản cũng được khởi công xây dựng, từng bước mở ra những điều kiện, cơ hội cho sự phát triển mới của Xía Nọi. Có đường, những đứa trẻ trong bản thuận lợi đến trường. Nông sản của Xía Nọi cũng theo chân các bà, các mẹ xuống chợ huyện. Có điện, bà con dân bản được tiếp cận thông tin kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế nhiều hơn qua ti vi, điện thoại. Thanh niên trong bản đã vượt dãy Pù Mằn xuống núi tìm tương lai. Họ đã mang tư tưởng, lối sống văn hóa mới về bản, bởi thế, nếp sống cũ, các hủ tục dần được xóa bỏ. Bà con tích cực thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, người chết đã được đưa vào quan tài và không tổ chức ăn uống linh đình gây tốn kém, lãng phí.

Có điện, các em học sinh bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy (Quan Sơn) được tiếp xúc với phương pháp dạy học mới.

Bước chuyển biến ở Xía Nọi ngoài sự nỗ lực cố gắng của người dân, nguồn lực đầu tư, hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh, huyện còn có một phần đóng góp của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo. Nhiều năm qua, luân phiên các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã cùng ăn, cùng ở, cùng làm với dân bản. Kết hợp với chính quyền địa phương, đơn vị tập trung tuyên truyền, vận động người dân bản Mông từng bước xóa bỏ hủ tục, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Hơn thế, những người lính mang quân hàm xanh còn “chung lưng đấu cật” cùng bà con xóa đói, giảm nghèo. Trước đây, bà con dân bản chỉ biết trồng ngô, lúa nương, thì những năm gần đây, họ đã biết trồng lúa nước 2 vụ. Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo không chỉ hỗ trợ giống lúa, phân bón, mà còn phân công cán bộ, chiến sĩ xuống địa bàn hướng dẫn kỹ thuật cấy, chăm sóc cây lúa cho bà con. Ngoài ra, cây vầu, quế, khoai mán... đang lên xanh, phủ kín những đồi trọc ở Xía Nọi. Bản Xía Nọi hiện có gần 4ha lúa nước, gần 20ha đất trồng cây hoa màu khác. Xía Nọi đã không còn đói, người dân hăng say làm ăn để thoát nghèo. Được biết, có 4/35 hộ dân trong bản đã thoát nghèo, nhiều hộ đang có thu nhập ổn định, có thể thoát nghèo trong năm tới.

Có điện, người dân bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy (Quan Sơn) được thụ hưởng những tiện ích mới.

Gia đình anh Sung Văn Ly là hộ điển hình kinh tế của bản, có nguồn thu nhập ổn định từ gần 5 sào lúa nước, 10 con trâu, bò và gần 100 con gia cầm. Theo lời anh Ly, khí hậu khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, bà con lại không biết áp dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất, vì thế trước đây dù có cố gắng làm lụng cũng không đủ ăn. Năm 2022, được sự động viên của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo, gia đình anh đã cải tạo diện tích đất hoang hóa để trồng lúa nước 2 vụ và các loại cây ngắn ngày như khoai mán, dứa gai. Nhờ sự hỗ trợ về giống và kỹ thuật, những vụ mùa bội thu đã đến với gia đình. Từ thiếu ăn, gia đình anh đã có lương thực, nông sản để bán. Nghe những chia sẻ của anh Ly, chúng tôi thấy vui trong dạ. Bởi lẽ, những người dân bản Mông chăm chỉ, đang từng bước đổi thay nhận thức và hành động tích cực hơn. Bức tranh Xía Nọi cũng đang từng ngày sáng dần lên theo nhịp sống mới của bà con dân bản.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo tuyên truyền, vận động người dân bản Xía Nọi, xã Sơn Thủy (Quan Sơn) xóa bỏ hủ tục, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Ông Phạm Bá Chiến, Bí thư Đảng ủy xã Sơn Thủy, chia sẻ: "Dù nhận nhiều chương trình, chính sách ưu việt của Đảng và Chính phủ, như: 134, 135, 30a... nhưng đồng bào Mông ở Xía Nọi vẫn chưa phát triển được như mong muốn. Những điều kiện cần để phát triển kinh tế - xã hội là điện, đường, trường, trạm ở bản mới chỉ ở mức cơ bản. Do đó, năm 2025, Đảng ủy, UBND xã tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh việc triển khai các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa để tăng thu nhập, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, vươn lên thoát nghèo bền vững".

Bài và ảnh: Tăng Thúy