Canh cua tầm bóp của mẹ

Một sáng đi làm, tôi bất ngờ nhìn thấy một vài cây tầm bóp vươn mình đón nắng ban mai ven đường. Chỉ một khoảnh khắc thôi, ký ức tuổi thơ ùa về như một làn gió nhẹ tưới mát tâm hồn. Và tôi nhớ nhà, nhớ mẹ, nhớ món canh cua tầm bóp thơm ngon mà không biết đã bao lâu rồi tôi chưa được thưởng thức.

Minh họa: BH

Khu vườn của mẹ rộng lớn, đầy ắp cây trái, rau cỏ theo mùa. Nhưng có một loại rau đặc biệt, không phải gieo trồng, cũng không cần chăm sóc, mọc tự nhiên quanh năm như cỏ dại dưới gốc bưởi, gốc na – đó chính là tầm bóp. Loại rau này có lá xanh mướt, hình tim với các răng cưa không đều, cây xòe xoẹt vươn ra nhiều nhánh nhỏ cao nhất khoảng một mét, có mùi hơi hăng.

Rau tầm bóp có sức sống diệu kỳ mà không phải loại rau nào cũng có được. Nếu đi dọc các bờ ruộng, bờ đê hay bãi đất trống, ven đường làng đều dễ dàng bắt gặp cây tầm bóp mọc hoang, lúc nào cũng xanh tốt, trổ đầy búp non và những bông hoa bé xinh màu vàng tươi. Thấp thoáng trong những bụi cây lúp xúp là những quả mọng tròn căng nằm trong đài quả trùm bên ngoài như một cái lồng đèn tí hon.

Hồi bè, tôi đã cùng với đám bạn nhấm nháp vị chua chua, ngòn ngọt của quả tầm bóp chín đen với đầy hạt lạo xạo bên trong rồi tấm tắc khen ngon. Nhớ cả những lần cả bọn ngắt quả tầm bóp, ngồi bệt ngay xuống đám cỏ, phồng má thổi cho chiếc lồng đèn căng hết cỡ rồi đập mạnh vào tay, tạo ra những tiếng nổ lốp bốp như pháo và sung sướng cười vang. Những trong trẻo, hồn nhiên như cây cỏ ấy cứ in sâu mãi trong tâm trí tôi.

Rau tầm bóp có thể xào tỏi, nấu canh thịt băm, hoặc nấu canh tôm, canh cua. Nhưng có lẽ, món canh cua tầm bóp của mẹ luôn là món ăn gây thương nhớ nhất đối với tôi. Đó là món ăn dân dã, dễ làm, kết tinh từ hương đồng gió nội, mang đến cảm giác ấm áp và sự yên bình mỗi khi tôi về nhà.

Để nấu món canh cua tầm bóp, mẹ luôn rất tỉ mỉ, từ khâu chọn cua đến cách chế biến. Cua đồng được mẹ chọn lọc kỹ càng, ngâm vào nước vo gạo rắc thêm vài hạt muối trong khoảng mười phút để cua sạch hơn. Trong lúc đó, mẹ ra vườn hái những ngọn rau tươi non, rửa sạch rồi thái nhỏ. Hành khô được đập dập và chuẩn bị sẵn sàng để phi thơm. Sau khi làm sạch cua, mẹ bắt đầu tách mai, bỏ yếm, rồi khéo léo dùng tăm tre để khều phần gạch vàng óng vào bát riêng. Thịt cua được giã nhuyễn bằng tay trong chiếc cối đá, sau đó lọc lấy nước. Màu nước cua nâu đục như màu của đất đồng gợi cảm giác thân thuộc, gần gũi.

Mẹ nấu canh trên ngọn lửa nhỏ liu riu để giữ cho lớp riêu cua không bị dính vào đáy nồi. Khi nước bắt đầu sôi, riêu nổi lên bồng lên . Sau đó, mẹ đổ phần gạch cua đã phi thơm với hành vào khiến nồi canh vừa dậy mùi, vừa đẹp mắt, sóng sánh màu vàng nâu óng ánh . Tiếp theo, mẹ nhẹ nhàng thả rau tầm bóp vào nồi, nêm nếm gia vị vừa phải. Rau chỉ cần chín tới, giữ được độ giòn và màu xanh mướt là đạt yêu cầu. Cả căn bếp của mẹ tỏa ra mùi thơm dễ chịu, đậm đà. Tôi chỉ cần ngồi bên mẹ hít hà là bao nhiêu mệt mỏi dường như tan biến hết.

Khác hẳn với các món canh cua rau đay, rau mùng tơi hay rau ngót... quen thuộc, canh cua tầm bóp đắng trước, ngọt sau. Mẹ bảo món canh sao mà giống cuộc đời, có trải qua vất vả gian nan mới có ngày thu về thành quả ngọt bùi. Rau tầm bóp có vị đắng nhẹ, thanh mát, tính giải nhiệt, kết hợp với cua đồng ngọt thịt, tạo nên một món canh mùa hè thanh mát, đủ đầy dinh dưỡng.

Ngày trước, vào những lúc giao mùa khan hiếm rau xanh, tầm bóp mới được hái về để nấu. Nhưng bây giờ, loại rau đơn sơ ấy lại trở thành món đặc sản, được ưa chuộng trong nhà hàng. Thỉnh thoảng đi chơi xa hay du lịch cùng bạn bè đồng nghiệp, tôi vẫn được thưởng thức món rau này. Tuy nhiên, món canh cua tầm bóp của mẹ vẫn luôn là món ăn với hương vị riêng, khiến tôi nhớ nhà, nhớ những ấm áp yêu thương.

Tản văn của Trà Đông (CTV)