Ngôi chùa có tuổi đời nghìn năm trên đất Thọ Xuân

Đó là chùa Tạu (còn gọi là chùa Xuân Phả) ở xã Xuân Trường, huyện Thọ Xuân. Chùa đã được công nhận di tích lịch sử văn hóa Quốc gia năm 1993.

Tương truyền, từ thời Lý đã có ngôi chùa này được lợp bằng tranh tre trên vùng đất láng Trang. Đây là ngôi chùa cổ có niên đại sớm nhất ở vùng hữu ngạn sông Sù (sông Chu). Xưa kia chùa có tên gọi chùa Láng, do sự thay đổi của thời gian, sông Sù đổi dòng, đến triều Lý, Trần cho đắp đê sông, từ đó chùa được chuyển vào nội đê trên bờ vùng Tạu (làng Xuân Phả bây giờ).

Thời đó, phần lớn người dân trong vùng đều theo đạo Phật. Đến nay, làng Xuân Phả tiếp quản ngôi chùa đã hơn 1.000 năm.

Trên tấm bia đá bằng chữ Hán dựng ở chùa có ghi chép chùa Tạu đã qua 7 lần trùng tu, tôn tạo, lần đầu vào năm Bính Tuất (1586) do một vị tướng dưới thời Lê Trung Hưng là Hoài Viễn hầu, tự Thiệu Chính hưng công tu sửa; lần thứ hai cũng do Đô ngự sử Thiệu Chính hưng công tu sửa; lần thứ ba do Nhân dân và phật tử thập phương tu sửa; lần thứ 4 năm 1925 xây thêm điện thờ Thanh Mẫu; năm 1937 sửa điện thờ Thánh Mẫu; năm 1940 xây nhà thờ Phật Tổ; đến năm 1943 đại tu toàn bộ chùa thiết lập thờ tự mới hoàn toàn cho đến ngày nay. Chùa Tạu có hệ thống tượng phật gồm Thích Ca Mâu Ni, A Di Đà, Quan Thế âm bồ tát, Di Lặc… Tương truyền, chùa Tạu còn gắn liền với trò diễn dân gian Xuân Phả nổi tiếng.

Kiến trúc hiện tại của chùa mang niên đại thời Nguyễn muộn, kết cấu kiến trúc theo kiểu chuôi vồ, gồm nhà bái đường năm gian, phần hậu cung 3 gian. Vật liệu xây chùa chủ yếu là gỗ, gạch, ngói mũi.

Chùa Tạu tuy không phải là công trình có quy mô kiến trúc đồ sộ, không trang trí điêu khắc đặc sắc nhưng có lịch sử xây dựng cách đây nhiều thế kỷ...

Trung Lê