Quan Sơn: Bảo tồn văn hóa dân tộc gắn với khai thác tiềm năng du lịch

(VH&ĐS) Với bề dày văn hóa, lịch sử truyền thống, từ lâu Quan Sơn được biết không chỉ về phong tục tập quán đặc trưng mà còn nổi tiếng bởi những danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa, tạo ra tiềm năng lớn để phát triển du lịch.

Ấn tượng đầu tiên đến với Quan Sơn, du khách có thể chiêm ngưỡng hệ thống hang động tuyệt sắc, những ngọn núi hùng vĩ, vách đá cheo leo, hiện vẫn giữ nguyên được nét tự nhiên, hoang sơ vốn có. Đó là hang động Sa Ná, Son - xã Na Mèo; động Nang Non, bản Păng - xã Sơn Lư; hang động Co Láy, hang Poong, hang Luôn Lang, hang Khua (Sơn Thủy), đặc biệt không thể không nhắc đến hang động Bo Cúng, bản Chanh, xã Sơn Thủy.

Khám phá động Bo Cúng, du khách sẽ vô cùng ngạc nhiên, ngỡ ngàng trước cảnh sắc hùng vĩ và hoang sơ của hang động này, trước khi vào động chúng ta có thể dừng chân ngắm cảnh dòng xuối Xia trong xanh, uốn lượn quanh dãy núi Bo Cúng, càng đi sâu vào hang động du khách được phóng tầm mắt chiêm ngưỡng những khối đá, nhũ đá đủ các hình thù khác nhau, cùng những khối thạch nhũ lấp lánh mờ mờ ảo ảo… tất cả hiện lên vô cùng sống động và đặc sắc.

Hang Bo Cúng - một danh lam nổi tiếng.

Rời động Bo Cúng, du khách có thể tận hưởng cảm giác bình yên, tĩnh lặng và thơ mộng bên thác bản Nhài, xã Sơn Điện, hay điểm du lịch sinh thái cộng đồng bản Khạm, xã Trung Thượng; các di tích lịch sử, văn hóa đền thờ Tư mã Hai Đào; di tích cầu Phả Lò...

Trong chuyến hành trình khám phá Quan Sơn, du khách sẽ được đến thăm Na Mèo - một trong những cung đường thú vị đối với dân du lịch, phượt, qua cửa khẩu quốc tế Na Mèo có thể qua Hủa Phăn - Lào thuận tiện.

Hành trình đến với Na Mèo bạn sẽ không thể rời mắt trước khung cảnh núi non hùng vĩ, những tảng đá lớn, nhỏ nhấp nhô bên những dòng suối với làn nước trong xanh, xung quanh là những ngọn núi cao, rừng nguyên sinh nổi bật trên nền trời xanh ngắt.

Đền thờ Tư mã Hai Đào.

Bên cạnh đó, phát triển du lịch cộng đồng, tham quan các địa danh, di tích cũng là tiềm năng to lớn trong chiến lược phát triển du lịch của Quan Sơn. Du khách đến đây có thể trải nghiệm và tìm hiểu nét văn hóa, phong tục tập quán, hòa mình vào cuộc sống dân dã, thưởng thức những món ăn truyền thống đậm đà hương vị núi rừng, như món cơm lam, thịt bò khô ướp hạt mắc khẻn, canh uôi nấu cá sông nướng…, tham quan các làng nghề nấu rượu, dệt thổ cẩm, hoặc tận hưởng nhiều trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc như bắn nỏ, tung còn, cà kheo, kéo co…

Trong văn hóa phi vật thể, đồng bào Thái có nhiều loại hình dân ca, dân vũ như: hát khặp, hát ru, múa chá, khua luống, trống chiêng, cùng các lễ hội Mường Xia, lễ hội Xên bản xên Mường, lễ hội mừng cơm mới, làm vía… từ lâu đã trở thành món ăn tinh thần của đồng bào nơi đây. Ngoài ra, trên từng bản làng đều hình thành, duy trì các đội văn nghệ với các chàng trai, cô gái trong bộ trang phục truyền thống thường xuyên luyện tập và biểu diễn phục vụ du khách…

Lễ hội Mường Xia.

Nằm trong dòng chảy của thời gian, người dân xã Sơn Thủy vẫn lưu giữ tục thờ “hòn đá thiêng” có từ xa xưa của ông cha, gắn liền với Tư mã Hai Đào, người xuất chúng, võ nghệ cao cường, có công với dân với nước, với bản mường, làm cho Mường Xia phát triển sầm uất, ông là sự kết tinh của những phẩm chất cao đẹp của con người và vùng đất này, vì vậy người dân Mường Xia đã chọn hòn đá thiêng gắn liền với tên tuổi Tư mã Hai Đào - vị thần giữ vía cho cả buôn mường.

Mặc dù tiềm năng và thế mạnh về du lịch là rất lớn, song cho đến nay ngành “công nghiệp không khói” của Quan Sơn vẫn chưa được đầu tư xứng tầm, một số danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử, sinh thái còn thô sơ, nghèo nàn, xuống cấp, môi trường du lịch thu hút khách tham quan chưa tương xứng tiềm năng hiện có…

Để thúc đẩy phát triển du lịch, gắn với bảo tồn phát huy giá trị văn hóa lịch sử, huyện Quan Sơn cần có định hướng, chiến lược cụ thể, trước mắt cần nâng cao nhận thức, vai trò của cấp ủy chính quyền và nhân dân trong phát triển du lịch, đồng thời huy động có hiệu quả mọi nguồn lực phát triển mạng lưới du lịch, đầu tư, nâng cấp và xây dựng hệ thống cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng, chất lượng dịch vụ, tạo nhiều sản phẩm du lịch thu hút khách tham quan...

Trung Lê