Về Nghi Sơn, thăm đền thờ Hoàng Quốc Công Đào Duy Từ

Đào Duy Từ tên tự là Lộc Khê, sinh năm Nhâm Thân 1572 tại làng Hoa Trai, huyện Ngọc Sơn, trấn Thanh Hoá (nay là tổ dân phố Sơn Thắng, phường Nguyên Bình, thị xã Nghi Sơn). Cha ông là Đào Tá Hán, làm Quản giáp ca vũ trong cung đình đời Vua Lê Anh tông (1557-1573), được thăng chức Linh quan, tước Xuân Bảng bá.

Đền thờ Đào Duy Từ tọa lạc tại phường Nguyên Bình, thị xã Nghi Sơn.

Trong 8 năm phục vụ cho chúa Nguyễn, Đào Duy Từ đã có những cống hiến đặc biệt xuất sắc trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự và văn học nghệ thuật, là một nhân vật lịch sử lớn của thế kỷ XVII ở nước ta, được ca ngợi là một tài năng “Kinh bang hoa quốc, thống nhất xã thư”.

Ông mất năm 1634, thọ 63 tuổi. Sau khi Đào Duy Từ mất, chúa Nguyễn Phúc Nguyên tặng ông “Hiệp mưu đồng đức công thần”, đặc tiến trụ quốc kim tử vinh lộc phu, Thái Đường Tự Khanh Tước Lộc Khê Hầu ban tên Thụy là Trung Lương, đưa về táng tại Tùng Châu, Phủ Hoài Nhơn (nay là xã Hoài Thanh Tây, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) sắc lập đền thờ. Năm thứ 9 đời Gia Long, ông được thờ tại miếu Khai Quốc Công Thần. Năm Minh Mạng thứ 12 (1831), ông được truy tặng “Khai Quốc Công Thần Đặc Tiến Vinh Lộc Đại Phu Đông Các Đại Học Sĩ Thái Sư Phong Tước Hoằng Quốc Công”. Năm 1939, Đào Duy Từ được Vua Bảo Đại truy phong là “Khai Quốc Công Thần Đặc Tiến Vinh Lộc Đông Các Đại Học Sĩ Thái Sư Hoằng Quốc Công Trác Vĩ Thượng Đẳng Thần”. Truyền cho dân làng Nổ Giáp đem kiệu lên ga Văn Trai đón rước Sắc và lập đền thờ Đào Duy Từ trên quê hương mình.

Đền thờ Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ là một di tích lịch sử văn hoá đã được Nhà nước công nhận xếp hạng di tích cấp Quốc gia theo Quyết định số 29/QĐVH ngày 30-12-2002.

Năm 2017, đền thờ Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ được tu bổ lại với tổng kinh phí gần 43,6 tỉ đồng. Góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di tích và đáp ứng nhu cầu văn hoá, tâm linh của Nhân dân và du khách thập phương.

Năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh đã ra Quyết định số 5467/QĐ-UBND về việc Công nhận điểm du lịch Di tích lịch sử đền Đào Duy Từ.

Đền thờ Đào Duy Từ gồm: đền thờ chính, Nghi môn, cổng chính, sân đường nội bộ...

Đây là “địa chỉ đỏ”, nơi tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống, văn hóa cho thế hệ trẻ địa phương.

Cùng với các điểm du lịch nổi tiếng khác của thị xã như biển Hải Hòa, bãi Đông… đền thờ Hoàng Quốc Công Đào Duy Từ góp phần phát triển du lịch, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển văn hóa, con người trong thời kỳ mới.

Linh Hương