Chung cư và những hiểm hoạ

Kiến trúc cao tầng đang là xu hướng phát triển tất yếu ở các nước đang phát triển, trước sức ép về dân số, cũng như nhu cầu tập trung dịch vụ. Sau một thời gian dài chạy theo phân lô xây nhà ống. Nay, số lượng người chọn chung cư, cao ốc để an cư đang ngày càng gia tăng tại các trung tâm đô thị. Do vậy, việc những khối nhà chung cư mọc một cách ồ ạt trong những năm gần đây được xem như là một giải pháp. Tuy nhiên, những khu chung cư cũng không tránh khỏi những hiểm hoạ đáng quan ngại.

Kiến trúc cao tầng đang là xu hướng phát triển tất yếu. (Ảnh minh họa)

Đặc điểm của căn hộ chung cư là giá thành vừa với túi tiền và nhu cầu của người sử dụng, đó là một đơn vị nhà ở khép kín, diện tích không quá rộng, đủ đáp ứng với nhu cầu ở, tái tạo sức khỏe, tâm sinh lý… còn các nhu cầu sinh hoạt như giáo dục hướng nghiệp, vui chơi giải trí, quan hệ xã hội, kết nối cộng đồng được thực hiện phía ngoài của không gian này.

Thực tế cho thấy, rất nhiều chung cư có không gian sống chưa đạt được những yếu tố của một chung cư tiêu chuẩn cả về kiến trúc và văn hoá sống ở chung cư, chính sự hiểu biết, lối sống tự do của một số người dân mà nhiều nơi chung cư không chỉ để ở, sinh hoạt gia đình mà còn được sử dụng làm nơi sản xuất, trao đổi hàng hóa, mua bán thương mại…

Trong khi căn hộ mặc dù có diện tích nhỏ chỉ phù hợp với sinh hoạt gia đình, thì các “vấn nạn” lại diễn ra thường xuyên như cơm bữa: Việc ném rác vương vãi; đổ nước từ trên xuống; đốt vàng mã vào các ngày lễ; chiếm hành lang mở quán bán cà phê, trà đá; chiếm lối thoát hiểm làm nơi chứa đồ; tụ tập nhậu nhẹt, hát karaoke; thậm chí những bất hòa gia đình dẫn đến cãi vã, ồn ào..vv.

Ngoài ra, an toàn tại các khu chung cư cũng là vấn đề đáng quan ngại. Chúng ta dễ bắt gặp những tòa nhà với lan can không có lưới bảo vệ, che chắn; ống thông gió không bịt; cửa sổ không chấn song hoặc những khe sắt ở lan can ban công và cửa sổ quá rộng khiến trẻ em dễ dàng chui lọt; rồi những giếng trời, cầu thang có sự nguy hiểm không chỉ đối với con trẻ mà với cả người lớn.

Điểm lại một trong những vụ tai nạn nổi cộm ở các khu chung cư trong số rất nhiều vụ, hoặc bạn chỉ cần tìm kiếm từ khoá “Tai nạn thương tâm do trẻ em rơi từ nhà chung cư”..., những con số, những sự việc sẽ khiến bất kỳ ai cũng giật mình và không khỏi bàng hoàng.

Năm 2018, bé gái N.Q.A 5 tuổi tử vong tại chỗ khi rơi từ tầng 9, căn hộ block A, chung cư Thủ Thiêm Sky. Hay, một bé trai 4 tuổi người nước ngoài đã tử vong sau khi rơi từ tầng cao xuống ban công tầng 8 chung cư River Gate, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2019.

Gần đây, sự việc bé gái N.P.H. (SN 2018) rơi từ tầng 13 của tòa chung cư 60B Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung (quận Thanh Xuân, Hà Nội) xảy ra chiều tối hồi tháng 2-2021 thoát chết một cách hy hữu khiến dân tình bàng hoàng, không khỏi thót tim khi xem lại clip mà người dân quay lại lúc bé gái trèo ra khỏi lan can căn hộ và rơi xuống. Rất may nhờ sự nhanh trí và dung cảm của anh Nguyễn Ngọc Mạnh (SN 1990, trú tại thôn Vĩnh Thanh, xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh, Hà Nội) đỡ và ôm chính xác được bé gái rơi từ tầng 13 xuống, nên bé đã được an toàn.

Bé gái 3 tuổi rơi từ tầng 13 của tòa chung cư 60B Nguyễn Huy Tưởng (Hà Nội) được một thanh niên cứu sống.

Sự bất cập trong quy hoạch tổng thể và thiết kế kiến trúc, việc nhiều nhà thầu với nhiều công trình chưa đủ điều kiện cấp phép của các cơ quan chức năng về an toàn phòng cháy, chưa đủ giấy tờ hợp pháp vẫn đương nhiên bán và cho chủ sở hữu vào ở, nhiều thiết kế chạy theo hình thức, xem thường hoặc bỏ qua những quy phạm thiết kế an toàn và tiện nghi cho người sử dụng, hoặc chưa có những nghiên cứu thấu đáo về mặt xã hội để phục vụ cho nhiều đối tượng sử dụng nhà ở khác nhau cũng là nguyên do của sự mất an toàn, dễ xảy ra tai nạn cho người ở chung cư.

Phổ biến và thường dễ gặp nhất là mất an toàn do chất lượng thi công, nhiều toà chung cư sau khi đưa vào sử dụng chưa lâu đã phát “bệnh”: lớp vữa tường, trần nhà bong tróc, rạn nứt, nền móng sụt lún, sàn vệ sinh ngấm nước, chập cháy điện, thậm chí vì công năng của chung cư là nhà thầu tự thay đổi kiến trúc thiết kế gây nên những bức xúc cho người dân.

Trước đó, vụ một người đàn ông 53 tuổi, ở tầng 7, tòa B chung cư Golden Land 275 Nguyễn Trãi (Q.Thanh Xuân, Hà Nội), đi trong thang máy của tòa B thuộc khu chung cư này, sau khi bước ra khỏi thang máy đã rơi từ tầng 2 xuống sảnh, làm nạn nhân bị chấn thương nặng, gãy 1 chân, 1 tay và chấn thương cột sống, khiến dư luận không khỏi bức xúc. Được biết, trước cửa ra thang máy là một sảnh có chiều ngang khoảng 80cm nhưng không hề có lan can hay vật cảnh báo, che chắn… thang máy “kỳ lạ” này do chủ đầu tư lắp đặt thêm, sai thiết kế và vận hành chui, chưa được cấp phép, thẩm định an toàn đã đưa vào sử dụng.

Ngoài những nguyên nhân thiết kế và thi công gây mất an toàn như trên, thì việc quản lý chung cư yếu kém và ý thức của người dân cũng là nguyên nhân thiết yếu trong việc gây mất an ninh và những tai nạn đáng tiếc xảy ra ở chung cư. Với nhiều chung cư cũ, chúng ta thường bắt gặp cảnh các chuồng cọp được người dân dựng nên, việc này tuy tránh được sự “nội bất xuất ngoại bất nhập”, giá thành rẻ, cơi nới thêm không gian, nhưng lại gây mất mỹ quan và đặc biệt với những chuồng cọp kiên cố kiểu này khiến khi xảy ra hoả hoạn không có đường thoát.

Đây cũng là điều cảnh tỉnh, tới các nhà đầu tư, nhà quản lý cần hướng đến tiêu chuẩn xây dựng kiến trúc và quản lý kiến trúc cao tầng phù hợp với điều kiện văn hoá vùng miền, kiểm tra, xử lý nghiêm những tình huống vi phạm quy định trong thiết kế và thi công ở nhà chung cư.

Không nên để trẻ ở nhà một mình.

Trước những cảnh báo thường xuyên về việc trẻ nhỏ rơi từ lan can chung cư, hay từ những nơi cao tầng xuống đất gây chấn thương, thậm chí tử vong của các cơ quan chức năng, các chuyên gia, song những tình huống đau lòng vẫn xảy ra. Phải chăng mỗi gia đình cần xem lại cách chăm sóc và bảo về người thân của mình, nhất là trẻ nhỏ. Theo các chuyên gia thì nhiều trẻ sau tai nạn rơi từ trên cao xuống, mặc dù được cứu sống nhưng về sau thường bị ảnh hưởng tâm lý dẫn tới hội chứng sợ độ cao, thậm chí nhiều trẻ có diễn biến tâm lý ngày càng xấu thêm.

Vì sự an toàn của trẻ nhỏ khi ở nhà cao tầng thì sự quan tâm, chăm sóc vẫn là điều quan trọng nhất: Bất kể lý do gì, bạn phải hạn chế hoặc không nên để trẻ ở một mình trong nhà. Bởi, dù chỉ là một khoảng thời gian ngắn ngủi cũng đủ tiềm ẩn vô vàn những rủi ro. Nếu gia đình có người giữ trẻ, hãy dặn dò họ một cách kỹ lưỡng, vì trẻ nhỏ có thể gặp nguy hiểm bất kể lức nào chỉ khi bảo mẫu lơ là công việc.

Hãy thường xuyên trò chuyện và giáo dục trẻ. Nhắc trẻ không leo trèo lan can, chạy nhảy ở những nơi có nguy cơ cao dễ dẫn đến tai nạn. Phụ huynh cũng nên dạy con biết về những biển báo nguy hiểm. Cho con tham gia các buổi học kĩ năng sống dành cho gia đình sống tại chung cư cao tầng.

Lắp đặt lưới an toàn ở ban công và cửa sổ luôn là việc cần thiết, với giá thành rẻ, đẹp, tiện lợi, thông thoáng, vừa là cách gia đình tận dụng không gian để trồng các loại cây hoa dây leo, mang lại không gian xanh, thư giãn cho gia đình vừa đảm bảo an toàn.

Ngoài ra, cha mẹ không đặt những vật dụng có thể tạo điều kiện cho trẻ trèo lên cao ở ban công như ghế, thang xếp, xô, chậu.... Và đặc biệt, để an toàn cho chính gia đình của bạn và người thân, hãy tạo thói quen khoá cửa sổ và cửa ra vào ban công khi bạn ra khỏi nhà.

Hà Hiếu