Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với hoạt động của đạo Tin lành ở huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa

Đạo Tin lành theo dòng người Mông di cư tự do từ các tỉnh miền núi phía Bắc vào huyện Mường Lát từ 1990. Sự du nhập và phát triển của đạo Tin lành ở huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hoá đã gây nên những biến đổi hết sức phức tạp, ảnh hưởng sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Những ảnh hưởng đó rất đa dạng, đan xen cả yếu tố tích cực lẫn tiêu cực.

Cán bộ Đồn Biên phòng Pù Nhi, Thanh Hóa tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong đồng bào các dân tộc ở Mường Lát. Ảnh: Xuân Thủy

Không thể phủ nhận rằng, việc theo đạo Tin lành đã làm thay đổi nếp sống của đồng bào dân tộc Hmông; đáp ứng được nhu cầu tâm linh, ước mơ tới một cuộc sống tốt đẹp hơn. Những điều răng dạy mà đạo Tin lành nêu ra phù hợp với nhu cầu của đồng bào; giúp hoàn thiện đạo đức cá nhân; giúp đồng bào giảm bớt gánh nặng vì những phong tục tập quán lạc hậu trong tổ chức ma chay, cưới xin, chữa bệnh; góp phần hạn chế những tiêu cực xã hội như nạn trộm cắp, ngoại tình, ngược đãi vợ chồng... Bên cạnh những mặt tích cực, đạo Tin lành còn có những tác động tiêu cực đến đời sống xã hội ở huyện Mường Lát, tỉnh Thanh hoá, đó là: sự phát triển của đạo Tin lành đã làm xói mòn truyền thống văn hóa, gây mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân; hiện tượng phá bỏ bàn thờ ông bà, bán nhạc cụ, vật thiêng truyền thống, thậm chí những gì được coi là bản sắc văn hoá dân tộc lại bị coi là “lạc hậu”, “bảo thủ”... Mặt khác, sự phát triển của đạo Tin lành đã gây ra những trở ngại cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội; trong lúc đời sống của các tín đồ, đặc biệt tín đồ là đồng bào dân tộc thiểu số còn rất khó khăn, nhiều gia đình thuộc diện hộ nghèo, không đủ tiền để chi tiêu cho những nhu cầu thiết yếu hàng ngày nhưng vẫn phải lo đóng góp đầy đủ “quỹ đạo”. Nguy hại hơn, nhiều hộ gia đình người Hmông nghe theo luận điệu của kẻ xấu tuyên truyền đã bán hết đất đai, nhà cửa, tài sản để di cư tự do làm phức tạp thêm tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, làm đình trệ sản xuất, đảo lộn, gián đoạn nhiều chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Bên cạnh đó, để lôi kéo đồng bào Hmông theo đạo, các thế lực truyền đạo đã dùng nhiều thủ đoạn chia rẽ quần chúng với cấp uỷ đảng và chính quyền cơ sở, qua đó, làm mất đi cơ sở để đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước thâm nhập vào quần chúng, cản trở việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng; gây chia rẽ dân tộc.

Để đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, phát huy những mặt tích cực, hạn chế những tiêu cực, trong những năm qua được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Thanh Hóa, tại huyện Mường Lát: Huyện uỷ, UBND huyện đã triển khai nhiều biện pháp, chỉ đạo kịp thời việc tổ chức thực hiện công tác tôn giáo, trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý nhà nước (QLNN) đối với hoạt động của đạo Tin lành. Do đó, đã đưa hoạt động của đạo Tin lành đi vào ổn định, bình thường, tuân thủ pháp luật; đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của quần chúng nhân dân, tạo nên sự tin tưởng của tín đồ theo đạo vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn giáo; góp phần quan trọng trong công tác giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, ngăn chặn và làm thất bại âm mưu lợi dụng đạo Tin lành của các thế lực thù địch nhằm chống phá cách mạng; tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác QLNN đối với hoạt động của đạo Tin lành ở huyện Mường Lát, cần phải chú trọng thực hiện các giải pháp:

Một là, n âng cao nhận thức, thống nhất quan điểm, trách nhiệm của hệ thống chính trị và toàn xã hội về vấn đề tôn giáo, chính sách tôn giáo và quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo nói chung, đạo Tin lành nói riêng

Trước mắt, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các quan điểm, chủ trương, chính sách về tôn giáo, công tác QLNN đối với hoạt động tôn giáo nói chung, đạo Tin lành nói riêng của Đảng và Nhà nước ta trong cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân, nhất là trong tín đồ, chức sắc các tôn giáo để thống nhất nhận thức, tạo sự ổn định về tư tưởng và đạt được sự đồng thuận của xã hội, qua đó tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, hoạt động quản lý của Nhà nước, yên tâm hành đạo trong khuôn khổ pháp luật, tích cực tham gia các phong trào thi đua sản xuất, xây dựng đời sống mới, chủ động cảnh giác sự lợi dụng tôn giáo của các thế lực thù địch. Phát huy vai trò và tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác QLNN đối với hoạt động của đạo Tin lành; xây dựng quy chế phối hợp cụ thể giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác tôn giáo theo phương châm: Cấp uỷ trực tiếp chỉ đạo công tác tôn giáo, chính quyền thực thi chức năng QLNN về hoạt động tôn giáo theo quy định của pháp luật; Mặt trận vận động chức sắc tôn giáo và các chức việc cơ sở; các đoàn thể nhân dân vận động quần chúng thuộc đối tượng của mình; công an nhân dân trực tiếp chống địch lợi dụng tôn giáo.... Đồng thời, cần phải thực hiện định kỳ 3 tháng một lần cấp uỷ, chính quyền chủ trì triệu tập các cơ quan trong hệ thống chính trị, các ban ngành liên quan, giao ban liên ngành về công tác tôn giáo và phải đánh giá, nhận xét từng cơ quan trong quá trình phối hợp thực hiện nhiệm vụ công tác tôn giáo nói chung và trong QLNN đối với đạo Tin lành nói riêng. Quán triệt và thực hiện đầy đủ, đồng bộ, nhất quán chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước (trong đó có đạo Tin lành), coi đây là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng của các cấp uỷ, tổ chức Đảng, Chính quyền, Mặt trận, Đoàn thể nhân dân.

Hai là, xây dựng , nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác tôn giáo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, theo hướng phải tăng biên chế công chức chuyên trách công tác tôn giáo

Cụ thể, ở các xã có đông đồng bào theo đạo Tin lành (có từ 02 điểm nhóm trở lên hoặc có số lượng tín đồ chiếm 30% số dân trong xã) bố trí 01 định biên chuyên trách công tác tôn giáo. Trong trường hợp cần thiết, ở những xã là địa bàn trọng điểm, cần tăng cường cán bộ, công chức từ Phòng Nội vụ hoặc Phòng Dân tộc về trực tiếp chỉ đạo có thời hạn theo yêu cầu; hoặc tuyển dụng công chức dự bị tăng cường cho một số xã trọng điểm. Trong việc tuyển chọn, điều động cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo phải ưu tiên những người có trình độ chuyên môn, năng lực, phẩm chất chính trị và tâm huyết với nghề. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về tôn giáo và trang bị tiếng dân tộc thiểu số cho cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo để họ có khả năng ứng xử, giải quyết những sự vụ tôn giáo trong các vùng dân tộc thiểu số. Đặc biệt, đối với cán bộ, công chức làm công tác đạo Tin lành ở huyện Mường Lát cần phải được trang bị tiếng Hmông (tín đồ đạo Tin lành ở huyện Mường Lát cơ bản là đồng bào dân tộc Hmông) - đây cũng được coi là một tiêu chí khi tuyển dụng cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo trong tình hình mới tại địa phương. Ngoài ra, trong công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và tuyển dụng cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo, cần phải chú ý tới đối tượng là người địa phương, là người dân tộc thiểu số. Bởi vì, thực tế tại huyện Mường Lát có 6 dân tộc sinh sống nhưng dân Kinh chỉ chiếm 4,5% dân số toàn huyện, trong khi đó đồng bào tín đồ tôn giáo phần lớn là người dân tộc thiểu số. Do đó, trước mắt và lâu dài vẫn rất cần thiết phải đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo là người dân tộc, là người của bản, của xã, bởi chính họ mới là người an tâm, gắn bó với công việc ở quê hương mình, họ mới là người hiểu biết tiếng nói, phong tục tập quán và tâm lý của dân tộc nơi mình công tác, vì vậy dễ dàng nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của tín đồ tôn giáo, từ đó hướng họ hành đạo đúng pháp luật. Đồng thời, phải có chế độ, chính sách đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo, đặc biệt là cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo vùng dân tộc thiểu số có đạo.

Ba là, t hực hiện tốt công tác vận động quần chúng ; phát huy vai trò của Già làng, Trưởng họ trong giải quyết các vấn đề liên quan đến đạo Tin lành

Đảng ta đã xác định, nôi dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng, do đó trong QLNN đối với hoạt động của đạo Tin lành, công tác tuyên truyền vận động quần chúng phải được đặt lên hàng đầu và đi trước một bước. Nội dung tuyên truyền vận động phải linh hoạt, thiết thực, phù hợp với đặc điểm, tâm lý của người dân tộc. Phương thức tuyên truyền, không chỉ bằng lời nói, bằng các phương tiện thông tin đại chúng, mà phải bằng những việc làm cụ thể để vận động chức sắc, tín đồ chấp hành nghiêm chỉnh các sinh hoạt tôn giáo theo quy định của pháp luật và chương trình đăng ký đã được chính quyền chấp thuận. Xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau để tập hợp đội ngũ Già làng, Trưởng họ tích cực tham gia các hoạt động xã hội, nhất là phải tranh thủ tập hợp để phát huy vai trò chủ động của họ trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc theo đạo Tin lành sống “tốt đời đẹp đạo”, tích cực tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Kịp thời nắm bắt và phát huy vai trò tích của đội ngũ Già làng, Trưởng họ trong xử lý vấn đề đạo Tin lành sẽ giải quyết mọi việc thấu tình đạt lý, bởi vì chính họ là những cộng tác viên tích cực đưa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào thực tế cuộc sống của người dân vùng miền núi biên giới.

Bốn là, Quan tâm giải quyết nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của cộng đồng dân tộc Hmông theo đạo Tin lành trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành

Tiếp tục tiến hành khảo sát, thống kê, đánh giá thực trạng tình hình hoạt động của đạo Tin lành tại các bản có đồng bào theo đạo để xác định các biện pháp quản lý phù hợp. Việc xem xét để chấp thuận thành lập tổ chức tôn giáo cơ sở cần phải thận trọng, linh hoạt, thích hợp; không làm ồ ạt, đồng thời không kéo dài, chậm giải quyết khi điểm nhóm đã hội đủ các tiêu chí theo quy định của pháp luật, để tránh tạo tâm lý thất vọng và nhận thức sai lệch của một bộ phận đồng bào dân tộc Hmông theo đạo Tin lành về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với tôn giáo. Trong trường hợp, địa điểm sinh hoạt tôn giáo của các điểm nhóm Tin lành đã được đăng ký sinh hoạt quá chật hep, xuống cấp, không đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của tín đồ, trước mắt tạo điều kiện cho các điểm nhóm cơi nới, sửa chữa nhưng phải có đơn xin phép UBND cấp xã. Tạo điều kiện để người đứng đầu các điểm nhóm tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo lý, giáo luật được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận; qua đó thực hiện công tác tranh thủ, xây dựng mối quan hệ tin cậy, chia sẻ trách nhiệm giữa trưởng điểm nhóm với chính quyền sở tại, nhằm tạo thuận lợi cho công tác QLNN đối với tôn giáo và chuẩn bị nhân sự cho quá trình giải quyết vấn đề tổ chức của điểm nhóm sau này.

Năm là, t iếp tục đầu tư phát triển kimh tế, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc vùng cao, đặc biệt vùng dân tộc Hmông sinh sống

Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng thâm canh, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả. Khai thác và phát huy thế mạnh kinh tế đồi rừng, đẩy mạnh công tác trồng rừng, khoanh nuôi, tái sinh và bảo vệ rừng. Hoàn thành giao đất, giao rừng gắn với định canh định cư cho các hộ ở địa phương. Đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông, lâm nghiệp và nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa, gắn với công nghiệp chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Cần có chính sách đặc biệt hỗ trợ về vốn, về khoa học, về giống và phải có sự hướng dẫn thường xuyên để đồng bào thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển các cây, con thế mạnh có giá trị kinh tế cao. Tiếp tục đầu tư phát triển các mô hình kinh tế trang trại, kinh tế vườn đồi, vườn rừng theo hướng đa canh. Khuyến khích phát triển và khôi phục các làng nghề tiểu thủ công nghiệp, nhất là nghề dệt thổ cẩm, phát triển nghề mộc dân dụng,...để nâng cao thu nhập cho quần chúng tín đồ tôn giáo.

Chính sách phát triển kinh tế vùng cao biên giới huyện Mường Lát phải gắn với hoạt động giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đi đôi với việc bài trừ các hủ tục, tệ nạn xã hội. Đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở”; đầu tư xây dựng các khu vui chơi, giải trí phục vụ nhu cầu văn hóa, đáp ứng đời sống tinh thần cho đồng bào vùng tôn giáo. Tăng cường chính sách ưu tiên đầu tư cho giáo dục; tập trung củng cố y tế bản, lấy y tế bản làm cơ sở, đầu tư xây dựng, nâng cấp trạm y tế xã, bệnh viện huyện có đủ trang thiết bị để nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân; nâng cao chất lượng các hoạt động thông tin truyền hình, xây dựng và phát triển mạng lưới phát thanh, truyền hình cho vùng đồng bào dân tộc Hmông để thường xuyên phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng tôn giáo nói chung và đạo Tin lành nói riêng để đồng bào nắm được, yên tâm phấn khởi hành đạo đúng pháp luật.

Với các giải pháp mà nêu trên, thiết nghĩ là đảm bảo về tính hệ thống cũng như tính trọng tâm, trọng điểm của công tác QLNN đối với hoạt động của đạo Tin lành ở huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa hiện nay. Do đó, trong quá trình triển khai thực hiện, cần phải có sự phối hợp của tất cả các cơ quan trong hệ thống chính trị trên nguyên tắc: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể vận động, tuyên truyền; tiến hành đồng thời ba phương pháp: giáo dục thuyết phục, kinh tế, hành chính, trong đó phương pháp giáo dục thuyết phục phải được đặt lên hàng đầu. Có như vây, mới nâng cao được hiệu quả QLNN đối với hoạt động của đạo Tin lành ở huyện Mường Lát trong những năm tới.

Tống Thị Lan

(Trường Chính trị tỉnh Thanh Hóa)