Trào lưu AI và những hệ lụy khó lường

AI (trí tuệ nhân tạo) có lẽ là từ khóa “hot” nhất trong năm 2023 khi nó liên tục được xuất hiện trên mọi nền tảng, mọi lĩnh vực nhưng ít ai biết về nguy cơ, hệ lụy của nó diễn ra sau đó.

Đu “trend” bất chấp?

Thời gian gần đây, phủ sóng khắp mạng xã hội là hình ảnh trào lưu tạo ảnh bằng AI. Để cho “ra đời” những bức ảnh “xuất sắc” ấy người dùng cần phải truy cập hoặc tải ứng dụng về máy; sau đó, đăng ký tài khoản bằng cách sử dụng số điện thoại, gmail, Facebook; tiếp theo, ứng dụng sẽ yêu cầu người dùng cấp quyền truy cập vào kho ảnh hoặc camera, chọn ảnh rõ mặt. Đồng thời, người dùng cũng cần nhập một số thông tin về giới tính, lứa tuổi và phong cách ảnh mong muốn.

Bức ảnh “nét căng” được tạo ra từ AI. Ảnh minh họa nguồn Internet

Ở bước tiếp theo, AI sau đó sẽ tự động xử lý khuôn mặt trong hình ảnh gốc tải lên để cắt ghép và tạo thành một bức hình hoàn chỉnh. Đa số các ứng dụng đều giới hạn số lượng tạo ảnh trong ngày hoặc khóa một số chức năng VIP để yêu cầu người dùng bỏ tiền ra mua mới được sử dụng. Sau khi tạo ảnh thành công, người dùng có thể đặt làm hình đại điện trên các nền tảng mạng xã hội, chia sẻ cho bạn bè và lưu về máy.

Quy trình tạo ra bức ảnh từ Zalo AI. Ảnh chụp màn hình.

Thực tế, trào lưu AI đã xuất hiện từ lâu bắt nguồn từ những hình ảnh Anime (Nhật Bản), bộ xương hay hình vẽ 3D... nhưng phải đến giữa tháng 8/2023 nó mới thực sự bùng nổ mạnh mẽ khi nhà nhà, người người đồng loạt có cho mình những bức ảnh chân dung siêu thực, giữ được các đường nét trên khuôn mặt của người thật mà không cần tốn tiền phải ra tiệm chụp ảnh hay thuê thợ.

Hậu quả đáng lo...

Chắc hẳn, lừa đảo trên không gian mạng vẫn là nỗi lo thường trực đối với mọi người khi nó ngày càng được biến tướng dưới nhiều hình thức và thủ đoạn tinh vi. Sự tò mò và phấn khích khi sử dụng các app biến hình đôi khi lại khiến người dùng bỏ qua những đòi hỏi về điều khoản sử dụng, chính sách bảo mật của dịch vụ rồi vô tình “tiếp tay” cho các đối tượng lừa đảo lúc nào không hay. Bởi khi người dùng sử dụng ứng dụng cũng đồng nghĩa đồng ý với các điều khoản, trong đó dịch vụ, nền tảng hoàn toàn có thể có những điều khoản gây bất lợi cho người dùng trong tương lai.

Ai cũng dễ dàng “đu trend”. Ảnh minh họa

Theo đó, người dân dễ bị lọt thông tin cá nhân kèm theo hình ảnh bao gồm: thông tin về thiết bị, thời gian, vị trí chụp ảnh, vị trí khi sử dụng ứng dụng, cho phép ứng dụng theo dõi kể cả khi không sử dụng, thông tin trên thiết bị điện tử. Bên cạnh đó, lợi dụng các bức ảnh chân dung, nhóm đối tượng lừa đảo sử dụng video giả mạo thông qua công nghệ Deepfake, thực hiện cuộc gọi video call chiếm đoạt tài sản của người dân. Mặt khác, chúng dùng bức ảnh trên để đánh cắp thông tin tài khoản, ứng dụng cá nhân có thiết bị xác lập tài khoản bằng khuôn mặt như: ngân hàng, ví điện tử, sàn thương mại điện tử... và một số nguy cơ mất an toàn thông tin khác.

Tội phạm mạng liên tục “biến hóa” không ngừng. (Ảnh minh họa)

Vì vậy, để an toàn và bảo mật thông tin, người dùng cũng cần thận trọng về việc thu thập dữ liệu của các ứng dụng AI, chỉnh sửa ảnh nói chung. Hiện nay đã có rất nhiều cảnh báo việc các ứng dụng trên điện thoại có chứa các dữ liệu quan trọng như số điện thoại, thông tin cá nhân, thói quen, sở thích... mà nhà sáng lập có thể lấy để phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Chính vì vậy, người dùng nên sử dụng các ứng dụng có chọn lọc, nhất là tỉnh táo trước khi nhấn vào nút “cho phép” truy cập dữ liệu cá nhân trên mọi ứng dụng; cũng như không nên tải lên app các hình ảnh nhạy cảm để tránh những rắc rối có thể phát sinh sau này.

Phú Lan