Giúp người cao tuổi thích ứng với cuộc sống số

Vì nhiều lý do như hạn chế về kỹ năng, thị lực... và đặc biệt là tâm lý ngại tiếp cận thiết bị công nghệ hiện đại, nhiều người cao tuổi (NCT) thường “đứng ngoài” cuộc sống số. Tuy nhiên, thực tế ở nhiều địa phương cho thấy, nếu có sự hỗ trợ, đồng hành tận tình của các cấp chính quyền, tổ chức đoàn thể và cộng đồng, NCT hoàn toàn có thể thích nghi và trở thành một lực lượng tích cực trong công cuộc chuyển đổi số (CĐS).

Người cao tuổi phường Bỉm Sơn tham gia các buổi sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số.

Để tạo điều kiện cho NCT tham gia đẩy mạnh CĐS, ngày 20/2/2025 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 379/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “NCT tham gia đẩy mạnh CĐS, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm”. Đây là cơ sở để NCT tham gia đẩy mạnh CĐS; nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần; tiếp tục nêu gương sáng, giáo dục thế hệ trẻ bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trên cơ sở đó, Hội NCT tỉnh đã chủ động đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các cấp hội, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ hội, đồng hành cùng NCT trên địa bàn tỉnh trong hành trình “nhập hội” cuộc sống số.

Chủ tịch Hội NCT tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Thắng cho biết: “Đến nay, hội đã thiết lập các nhóm zalo, kết nối các cấp hội NCT trên địa bàn tỉnh. Trong đó, nhóm zalo “Hội NCT tỉnh Thanh Hóa” đã trở thành kênh hữu hiệu để lan tỏa thông tin, thu hút sự tham gia của hàng chục nghìn thành viên. Những nội dung như chính sách đối với NCT, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe, hay các phong trào thi đua đã được cập nhật nhanh chóng. Thời gian tới, Hội NCT tỉnh sẽ phối hợp với các đoàn thể, cơ quan chuyên trách tổ chức tuyên truyền, triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”; đồng thời tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ về công dân số, xã hội số, kinh tế số... Từ đó tạo nên các phong trào thi đua của NCT trong công cuộc CĐS”.

Cùng với hội NCT các cấp, các “Tổ công nghệ số cộng đồng” đóng vai trò quan trọng trong hành trình đồng hành cùng NCT ở các khu dân cư với CĐS. Đến nay, không ít NCT trên địa bàn tỉnh đã sử dụng điện thoại thông minh thành thạo trong việc kết nối cộng đồng trên mạng xã hội, đọc báo, xem video hướng dẫn tập thể dục, chăm sóc sức khỏe... Bên cạnh đó, một bộ phận NCT còn tích cực tham gia vào các nhóm trao đổi, tham gia đóng góp ý kiến trực tuyến, đăng ký thủ tục hành chính trên cổng Dịch vụ công quốc gia.

Cô Nguyễn Thị Thanh Tâm (70 tuổi ở tổ dân phố Đông Phát 1, phường Hạc Thành) chia sẻ: “Trước đây, tâm lý của tôi là ngại thay đổi, cảm thấy không cần thiết phải sử dụng các thiết bị và ứng dụng công nghệ. Tuy nhiên, khi được tổ công nghệ số cộng đồng tuyên truyền và hỗ trợ cài đặt ứng dụng VNeID, cùng với đó là sự cần thiết khi cập nhật thông tin của các tổ chức đoàn thể đã giúp tôi từng bước tiếp cận với công nghệ. Hiện nay, tôi đã sử dụng thành thạo các ứng dụng như đọc báo online, sử dụng mạng xã hội... Cũng nhờ đó việc tiếp cận các thông tin chính sách, đời sống xã hội thuận tiện, nhanh chóng hơn trước”.

Thực tế cho thấy, cuộc sống số đã mang lại những tác động tích cực đến tâm lý và sức khỏe tinh thần của NCT, giúp họ cảm thấy mình được quan tâm và không bị bỏ lại phía sau trong guồng quay xã hội hiện đại. Và một trong những điểm sáng giúp NCT “hội nhập” với cuộc sống số tại tất cả các xã, phường trên địa bàn tỉnh đó là sự tham gia tích cực của lực lượng đoàn viên, thanh niên.

Tại phường Hạc Thành, đoàn viên, thanh niên được bố trí túc trực tại Trung tâm Phục vụ hành chính công để hỗ trợ người dân, đặc biệt là NCT thực hiện một số nội dung như: tiếp cận và sử dụng các dịch vụ công trực tuyến; hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính theo quy trình; hỗ trợ thao tác cơ bản trên các thiết bị công nghệ công cộng; cài đặt và sử dụng VNeID, tài khoản định danh điện tử...

Bí thư Đoàn phường Trần Huyền Trang cho biết: “Nhiều bác lúc đầu còn bỡ ngỡ, nhưng khi được giải thích từng bước, các bác đã nắm được thao tác cơ bản và làm được thủ tục ngay trên điện thoại. Cũng qua quá trình hỗ trợ đã giúp một số đoàn viên, thanh niên hiểu hơn tâm lý và tốc độ tiếp thu của NCT, từ đó có cách hướng dẫn phù hợp hơn. Những hoạt động này không chỉ giúp NCT tiếp cận với công nghệ một cách dễ dàng hơn mà còn tạo ra cầu nối gắn kết giữa các thế hệ trong cộng đồng”.

Còn tại phường Bỉm Sơn, các buổi sinh hoạt chuyên đề “Đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số” đã được tổ chức tại nhà văn hóa các khu phố, thu hút sự tham gia của đông đảo đảng viên là NCT. Nội dung của các buổi sinh hoạt chuyên đề tập trung vào sự cần thiết của CĐS; chủ trương của Đảng, Nhà nước về CĐS; nội dung phong trào “Bình dân học vụ số”... và trách nhiệm, vai trò của mỗi đảng viên trong việc thực hiện phong trào. Những buổi sinh hoạt này không chỉ mang lại kiến thức mà còn là không gian giao lưu, kết nối, tạo động lực để NCT vượt qua rào cản tâm lý và mạnh dạn bước vào thế giới số. Điều dễ nhận thấy nhất đó là NCT ở các khu dân cư trên địa bàn phường ngày càng tích cực trong việc chia sẻ kinh nghiệm trồng trọt, chăm sóc sức khỏe đến việc tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, tuyên truyền chính sách của Đảng, Nhà nước... góp phần lan tỏa tinh thần sống tích cực đến cộng đồng.

Có thể nói, hành trình để NCT hội nhập với cuộc sống số mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, song đây cũng chính là hành trình của sự sẻ chia, của lòng kiên nhẫn và của khát vọng sống tích cực, sống có ích ở mọi độ tuổi. Sự vào cuộc tích cực của các cấp, ngành, đoàn thể và sự đồng lòng của cả cộng đồng chính là những yếu tố then chốt để tỉnh Thanh Hóa cùng với cả nước hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2035 phấn đấu 100% cán bộ, hội viên, NCT được tuyên truyền, nâng cao nhận thức về CĐS, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm; có 70% NCT thành thạo các kỹ năng số cơ bản mà Chính phủ đã đề ra.

Bài và ảnh: Hoài Anh