Mùa vàng Sa Ná

Giữa sương mai bồng bềnh, Sa Ná thức giấc trong ánh vàng dịu nhẹ. Nhìn ra cánh đồng vàng ươm, những hạt thóc căng tròn như đang hứa hẹn về tương lai tươi sáng, ấm no, hạnh phúc của đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây.

Cánh đồng lúa hai bên đường vào bản Sa Ná chín vàng hứa hẹn một vụ mùa bội thu. Ảnh: T.T

Năm 2002, cái tên Sa Ná bắt đầu xuất hiện trên bản đồ hành chính xã Na Mèo (Quan Sơn). Chọn mảnh đất dưới chân núi Luốt Mu, hơn 70 hộ đồng bào dân tộc Thái, Mường đã xem nơi này như một miền đất hứa. Vậy mà, cơn lũ dữ cách đây 6 năm trong phút chốc đã cuốn phăng nhà cửa, vườn tược của bà con.

6 năm sau trận lũ quét ấy, chúng tôi trở lại Sa Ná, cảm nhận vết tích đau thương năm nào dần xóa mờ. Trên bãi đất đá do sạt lở nay đã là cánh đồng lúa bạt ngàn rộng hơn 20ha. Từng sóng lúa mềm mại ôm ấp núi rừng.

Bản mới nằm trên quả đồi Pom Ngô yên bình. Những ngôi nhà sàn truyền thống nối tiếp nhau tạo thành một quần thể ấm cúng. Lưng chừng đồi, điểm trường mầm non và tiểu học Sa Ná được xây dựng khang trang, liền khối. Dù đã nghỉ hè nhưng trường vẫn mở cửa để trẻ nhỏ trong bản đến vui chơi. Khoảng sân chung nhà văn hóa bản Sa Ná láng bê tông rộng rãi là nơi diễn ra các sự kiện của cộng đồng... Sa Ná hôm nay đã hồi sinh, thay da đổi thịt với các công trình cơ sở hạ tầng khang trang, cuộc sống của người dân đủ đầy hơn trước. Năm 2020, Sa Ná là bản đầu tiên của huyện Quan Sơn về đích NTM.

Xung quanh mỗi ngôi nhà, người dân bản Sa Ná trồng hoa, rau, cây cảnh tạo nên một không gian đầy sức sống.

Đưa chúng tôi đi một vòng quanh bản Sa Ná, bí thư chi bộ, trưởng bản Ngân Văn Thêu kể lại câu chuyện cũ với lòng biết ơn sâu sắc. Ngay sau khi cơn lũ đi qua, Trung ương, tỉnh, huyện và xã đã chung sức lo cho người dân Sa Ná có nơi ở, việc làm, ổn định cuộc sống. Chỉ trong vòng 3 tháng, 51 hộ dân bị ảnh hưởng bởi cơn lũ đã có nơi ở mới khang trang, an toàn. Những ngôi nhà mới tại Sa Ná không chỉ là nơi che nắng, che mưa, mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và tình yêu thương. Cả khu tái định cư chứng kiến không biết bao nhiêu giọt mồ hôi của các kỹ sư, công nhân và người dân cùng góp sức để dựng nên tổ ấm của mỗi hộ dân.

“Sau khi cơn bão đi qua, chỉ còn lại đống đổ nát. Nhưng người dân không nản lòng, các cấp chính quyền không buông tay, chúng tôi đồng lòng tái thiết lại cuộc sống”, ông Thêu xúc động nói.

Song hành cùng công tác an cư, người dân nơi đây cũng đã bắt tay vào công cuộc lao động, sản xuất. Ngoài phần diện tích bị bùn đất vùi lấp, diện tích đất nông nghiệp trước đây cơ bản vẫn còn, vẫn có thể khắc phục để sản xuất trở lại. Từng thửa ruộng mới được cải tạo, từng luống rau được trồng cẩn thận, và những dự định mới dần thành hình. Sa Ná có điều kiện để sản xuất rau an toàn, chăn nuôi tập trung gia súc, gia cầm sạch, trước đó nhiều hộ đã sản xuất, kinh doanh những mô hình này. Vụ chiêm xuân 2024-2025 bản Sa Ná canh tác được 22,4ha lúa nước, 3ha rau quả các loại; nuôi gần 1.000 con gia súc và hơn 3.000 con gia cầm. Ngoài làm ruộng, bà con còn trồng luồng và cây lâm nghiệp khác.

Ở lưng chừng đồi, điểm Trường Mầm non và Tiểu học Sa Ná được xây dựng khang trang.

Huyện Quan Sơn còn ưu tiên đào tạo nghề mới cho lao động bản Sa Ná. Trong đó, nhiều lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo đã được học nghề. Đồng thời, đẩy mạnh tư vấn hướng nghiệp, thông tin thị trường lao động, giới thiệu việc làm trong nước và xuất khẩu lao động... Hiện nay, bản Sa Ná có 78 hộ dân, với 350 nhân khẩu thì có khoảng 100 người đang làm công nhân ở các khu công nghiệp và hơn 20 người đi xuất khẩu lao động.

Đứng ở vị trí nhà văn hóa bản mới có thể nhìn thấy bản Sa Ná cũ. Cạnh con đường bê tông dẫn vào bản Sa Ná mới công trình bia tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng trong trận lũ quét lịch sử được xây dựng trên khu đất trước đó là bãi ngô. Trên tấm bia ghi dòng chữ: “Khu vực đã xảy ra thiên tai (lũ quét) làm 10 người chết và 51 ngôi nhà bị hư hỏng, cuốn trôi”. Những đau thương dần được xoa dịu cùng thời gian, để thế hệ hôm nay tiếp tục tiến về phía trước, với niềm tin, hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Sa Ná đã hồi sinh, trở thành biểu tượng chiến thắng thiên nhiên của con người. Minh chứng rõ nhất là Sa Ná đã trở thành bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu!

Ghi chép của Tăng Thúy