Doanh nghiệp chây ì đóng BHXH, người lao động chịu thiệt

Câu chuyện doanh nghiệp (DN) nợ, trốn đóng BHXH không còn mới, nhưng đã gây thiệt hại về vật chất, ảnh hưởng lợi ích hợp pháp của người lao động. Trong khi đó, công tác thu nợ BHXH tại các đơn vị này gặp rất nhiều khó khăn.

Có một thực tế, công nhân lao động làm việc trong các DN, nhà máy, xí nghiệp phần lớn là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo nghề cơ bản. Trong khi đó, với mức lương trả thấp, nhiều lao động luôn trong trạng thái “đứng núi này, trông núi nọ”, công ty nào trả lương hậu hĩnh, lập tức họ bỏ dở việc đến làm môi trường khác lương cao, chế độ đãi ngộ hợp lý hơn. Do đó, tư tưởng bộ phận người lao động chưa ổn định, ý thức tham gia các chế độ BHXH, BHYT vẫn chưa coi trọng.

Do tính chất công việc, một số DN có lý do khi liệt người lao động chưa qua đào tạo nghề vào danh sách lao động thời vụ. Cũng có trường hợp, mặc dù người lao động được tham gia các chế độ BHXH, BHYT nhưng DN lại không hoàn thành nghĩa vụ đóng bảo hiểm cho họ. Nhiều DN chây ì, trốn tránh việc đóng BHXH cho lao động vô hình chung dẫn đến tình trạng nợ đọng BHXH.

Toàn huyện Thọ Xuân hiện có trên 600 DN hoạt động trên mọi lĩnh vực, trong đó có tới 34 DN nợ BHXH. Công ty TNHH Giày Phúc Thành, có địa chỉ đóng tại xã Xuân Bái (Thọ Xuân), ngành nghề may trang phục, với 853 lao động. Trong đó lao động hợp đồng lao động thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng: 545 người; lao động đăng ký hợp đồng học nghề, tập nghề: 308 người. Năm 2017, công ty có 575 lao động, nhưng chỉ ký hợp đồng lao động cho 230 người; thực hiện chế độ BHXH, BHYT, BHTN tính cuối năm 2017 là 416 lao động. Số chưa tham gia là 159 lao động. Năm 2018, tổng số lao động được nâng lên 853 lao động, hiện số lao động chưa tham gia BHXH, BHYT, BHTN: 13 người. Theo kết quả điều tra, 6 tháng đầu năm 2018, công ty chậm đóng BHXH cho người lao động, thời gian chậm đóng 2,28 tháng với trên 1 tỷ đồng.

Kết luận kiểm tra về việc chấp hành pháp luật lao động, Luật BHXH, BHYT đối với Công ty TNHH Giày Phúc Thành (xã Xuân Bái, Thọ Xuân).

Được biết, đối với người lao động làm việc nặng nhọc, độc hại, DN chưa ghi rõ phụ cấp độc hại, nên việc đăng ký tiền lương tham gia BHXH, BHYT, BHTN chưa thể hiện, ảnh hưởng đến quyền lợi cho họ về sau.

Tương tự, Công ty TNHH TM&DV Hồ Gươm, chuyên sản xuất may mặc, đóng tại xã Xuân Lai (Thọ Xuân) với hơn 400 lao động. Kết quả kiểm tra của cơ quan chức năng, đơn vị này trốn đóng BHXH cho 30 lao động theo hình thức hết hợp đồng đào tạo, nhưng không ký hợp đồng chính thức.

Năm 2018, BHXH TP Thanh Hóa quản lý trên 2.000 DN, với trên 42.000 lao động thuộc diện tham gia BHXH. Đây là khu vực có tỷ lệ DN nợ BHXH cao nhất của tỉnh với gần 350 DN. Một số DN có tỷ lệ nợ đọng BHXH cao ngất ngưởng, điển hình như Công ty Cổ phần Xây dựng HANCORP.2 (xã Quảng Thịnh) có 191 lao động, số nợ trên 24 tỷ đồng, thời gian 71,751 tháng; Công ty TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy Thanh Hóa (phường Đông Thọ) có 72 lao động, số nợ trên 9,4 tỷ đồng, thời gian 41,142 tháng...

Công ty TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy Thanh Hóa là đơn vị nợ BHXH cao nhất TP Thanh Hóa.

Thực hiện Quyết định số 4842/QĐ-XPVPHC của UBND tỉnh Thanh Hóa, UBND TP Thanh Hóa vừa tiến hành xử phạt vi phạm hành chính Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Dũng Hiền (xóm 1 Vệ Yên, phường Quảng Thắng) với hành vi chậm đóng BHXH, BHTN, tổng số tiền trên 102 triệu đồng. Đồng thời buộc công ty phải nộp đủ số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN về BHXH TP Thanh Hóa, thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận quyết định.

Việc nợ đọng BHXH có nhiều nguyên nhân, nhưng không ít DN tìm cách lách luật để giảm số tiền đóng BHXH. Trong đó phải kể đến các hình thức như: Trả lương cho người lao động chậm, không thực hiện thang bảng lương theo Nghị định 49/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định mà lập bảng lương chỉ bằng mức lương tối thiểu vùng, thấp hơn thực nhận nhiều lần. Mặt khác, DN còn chia nhỏ các khoản thu nhập thành các hình thức lĩnh thưởng, các khoản phụ cấp...

Bà Nguyễn Thị Hồng Thủy - Phó Giám đốc BHXH TP Thanh Hóa, cho rằng: “Nhằm tăng cường công tác truy thu nợ đọng BHXH, BHXH TP Thanh Hóa tiếp tục thành lập các đoàn kiểm tra, lập biên bản, tham mưu cơ quan chức năng xử phạt các DN vi phạm. Phối hợp lực lượng liên ngành đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra, xử lý nghiêm những DN chây ì, cố tình nợ tiền BHXH, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp chính đáng cho người lao động”.

Trung Lê