An ninh mạng và mạng xã hội - nhìn từ công tác tuyên truyền cho học sinh

Không gian mạng đã và đang có những ảnh hưởng tiêu cực đối với học sinh. Vì vậy, các em cần phải được trang bị những kỹ năng để tự bảo vệ mình, tạo sức đề kháng trước những thông tin xấu độc, sai sự thật…

Nâng cao ý thức, sự hiểu biết của học sinh

Phát sóng trực tiếp (livestream) đánh nhau hoặc đăng tải thông tin sai sự thật về COVID-19…, nghe thì tưởng như đây là những hành động của người lớn nhưng thực tế, những vụ việc này đã từng xảy ra đối với học sinh. Thậm chí, chính các em là nạn nhân của những vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng xã hội với số tiền nhỏ hoặc cũng từ các em, do mâu thuẫn trên mạng xã hội dẫn đến mâu thuẫn ngoài đời thực.

Những vụ việc trên đã từng xảy ra ở một số trường học trên địa bàn tỉnh. Năm 2021, một nhóm học sinh nữ ở thị xã Nghi Sơn đã đánh nhau do mâu thuẫn trên mạng xã hội. Tháng 4-2022, tại TP Thanh Hóa, là một cuộc ẩu đả của nhóm học sinh THPT. Gần đây nhất, vào tháng 12-2022, một nhóm học sinh nữ ở huyện Ngọc Lặc cũng tổ chức đánh nhau ngay tại cổng trường học. Đáng buồn, những vụ việc này, phần lớn lại do học sinh quay và đăng tải lên mạng xã hội với một thái độ vô cảm.

Vấn đề đặt ra, làm thế nào để hạn chế những vụ việc trên? Cách tốt nhất, vẫn là công tác tuyên truyền và không thể thiếu sự quan tâm từ phía nhà trường cũng như gia đình… Phải hiểu, mạng xã hội như “con dao hai lưỡi”, nếu không sử dụng đúng cách, rất có thể sẽ mang lại những ảnh hưởng không tốt đến nhiều người. Theo thầy giáo Chu Hồng Văn, hiệu trưởng Trường THPT Đào Duy Từ (TP Thanh Hóa), thì việc thực hiện nghiêm túc trong giám sát, quản lý sử dụng mạng xã hội rất cần thiết không chỉ học sinh mà ngay cả giáo viên của nhà trường, do đó công tác tuyên truyền đóng vai trò quan trọng. Hiệu trưởng Chu Hồng Văn cho biết: “Nhà trường có trang fanpage, đăng thông tin các hoạt động của nhà trường. Tuy nhiên, thông tin đưa lên cũng như việc bình luận đều phải được kiểm soát. Đối với những thông tin đăng tải trên mạng xã hội, không được tùy tiện bày tỏ thái độ hoặc có lời bình không đúng… Riêng với trang cá nhân của học sinh, nếu đưa những thông tin sai lệch, sẽ có đội ngũ cán bộ lớp theo dõi và báo cáo lại ngay với giáo viên… Trường hợp khó hơn thì báo cáo với lực lượng chức năng để ngăn chặn”.

Công an huyện Thọ Xuân tuyên truyền pháp luật về an ninh mạng và phòng, chống ma túy, tệ nạn xã hội cho học sinh Trung tâm GDNN-GDTX Thọ Xuân. (Ảnh Công an huyện Thọ Xuân cung cấp)

Một trong những kênh tuyên truyền có hiệu ứng tích cực đó là sự phối hợp giữa công an địa phương với các trường học đóng trên địa bàn. Thông qua các buổi tuyên truyền này đã trang bị cho các em cách sử dụng mạng xã hội an toàn. Theo chia sẻ của cô giáo Lê Thị Thúy, Phó giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Thọ Xuân thì sự phối hợp này là cần thiết, đã phân tích những tác động tích cực và những mặt trái của internet nói chung, mạng xã hội nói riêng. Phó giám đốc Lê Thị Thúy cho rằng: “Sử dụng mạng xã hội an toàn, quan trọng vẫn là ý thức, sự hiểu biết của học sinh, cần phân biệt được đúng, sai. Đứng ở góc độ chuyên môn, nghiệp vụ để giải thích cho các em hiểu, chỉ nhà trường tuyên truyền là không đủ, do đó cần thiết có sự hỗ trợ từ phía các cơ quan, đơn vị chức năng”.

Tăng cường quán triệt, chấp hành quy định về an ninh mạng

Nằm ở trung tâm tỉnh, việc học sinh trên địa bàn TP Thanh Hóa được tiếp cận với các trang mạng xã hội từ sớm, cũng là điều dễ hiểu. Đặc biệt từ ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, sự lan tỏa của mạng xã hội ngày càng mở rộng, nhất là trong độ tuổi học sinh. Các em tiếp cận sớm các trang mạng xã hội và tham gia tích cực, sở hữu nhiều tài khoản trên nhiều ứng dụng khiến cho các em sa vào một số thông tin không tốt và có thể là mục tiêu của các đối tượng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Trong năm 2022, Công an TP Thanh Hóa đã tổ chức và trực tiếp tham gia tuyên truyền phòng chống thông tin xấu độc trên không gian mạng và tự bảo vệ mình trên internet tại 34 phường, xã, chủ yếu tại các trường học. Trong đó, đã tổ chức được 37 buổi tuyên truyền pháp luật với hơn 7.000 học sinh. Thượng úy Lê Tất Thành, cán bộ Đội An ninh, Công an TP Thanh Hóa, cho biết: “Không gian mạng đã và đang có những ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh. Những buổi tuyên truyền này sẽ giúp cho các em kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình trên không gian mạng, cách nhận biết những âm mưu, phương thức của các thế lực thù địch, các loại tội phạm để chủ động phòng tránh, đồng thời được tiếp nhận các quy định của pháp luật một cách phù hợp, mới mẻ”.

Công an TP Thanh Hóa tuyên truyền về sử dụng mạng internet đúng cách cho học sinh trường TH, THCS &THPT Nobel School. (Ảnh Công an TP Thanh Hóa cung cấp)

Còn theo Đại úy Lê Bá Sơn, phó đội trưởng Đội An ninh Công an huyện Thọ Xuân: Đến nay trên địa bàn huyện, chưa xảy ra các vụ vi phạm liên quan đến việc sử dụng mạng xã hội của học sinh. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện có nhiều hội, nhóm lớn, nhỏ bao gồm cả nhóm kín, công khai với số lượng lớn. Bên cạnh những mặt tích cực, lợi ích mà mạng xã hội mang lại thì cũng có nhiều mặt trái, tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, trong đó có ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. Trong những năm gần đây, lực lượng công an huyện đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp về hành vi vi phạm sử dụng mạng xã hội, nhất là việc thông tin tình hình sai sự thật về dịch COVID-19. Đại úy Lê Bá Sơn nhấn mạnh: “Từ thực tế tình hình an ninh mạng trong thời gian qua, công an huyện đã phối hợp với các trường học để tăng cường phổ biến, quán triệt trong cán bộ, giáo viên, học sinh nâng cao kỹ năng, nhận thức pháp luật khi sử dụng mạng xã hội, tránh để xảy ra vi phạm bị xử lý”.

Trước sự ảnh hưởng mạnh mẽ của mạng xã hội, trong năm 2022, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh đã triển khai công văn đến các trường học, đó là: Công văn số 2041 ngày 4-8-2022, Công văn số 2433 ngày 12-9-2022 và Kế hoạch số 3305 ngày 16-11-2022. Nội dung công văn, kế hoạch tập trung tăng cường quán triệt, chấp hành quy định về an ninh mạng đến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và học sinh. Theo đó, nghiêm cấm phát tán, lan truyền các thông tin sai sự thật, chưa được cơ quan chức năng kiểm chứng…

Vi An