Tiềm năng từ “mỏ vàng” du lịch

Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (Thường Xuân) được nâng cấp lên thành vườn quốc gia (VQG), đánh dấu mốc quan trọng trong công tác bảo tồn, phục hồi hệ sinh thái, đồng thời mở ra cơ hội phát triển du lịch sinh thái bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển.

Các đoàn du khách thích thú khi tham gia tour du lịch khám phá, trải nghiệm tại VQG Xuân Liên.

VQG Xuân Liên, với tổng diện tích trên 25.000ha, nằm ở thượng nguồn sông Chu, giáp ranh VQG Pù Mát (tỉnh Nghệ An) và tỉnh Hủa Phăn (Lào). Nơi đây nổi tiếng với hệ sinh thái đa dạng, là nơi sinh sống của nhiều loài động, thực vật quý hiếm được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới. Theo kết quả khảo sát, VQG Xuân Liên hiện là “ngôi nhà chung” của 1.142 loài thực vật, trong đó có nhiều loài lần đầu tiên được ghi nhận trên thế giới. Một trong những điểm nhấn của VQG Xuân Liên là những cánh rừng già nguyên sinh, với quần thể rừng pơ mu, sa mu quý hiếm, có những cây đã hơn 1.000 năm tuổi. Tại đây, du khách sẽ được chứng kiến hai “thần mộc” đã được công nhận là Cây Di sản Việt Nam với tuổi đời từ hơn 1.000 năm đến 1.500 năm.

Với hệ sinh thái rừng nguyên sinh, VQG Xuân Liên đã thu hút du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng. Trong đó có Khu Du lịch bản Vịn, nằm gần biên giới, ẩn mình trong thung lũng rộng lớn. Mùa hè khí hậu mát mẻ; mùa đông mây mù giăng lối, tạo nên khung cảnh huyền ảo. Người dân tộc Thái ở đây vẫn giữ nếp sống truyền thống với những ngôi nhà sàn cổ kính và ẩm thực phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc.

Theo đánh giá của nhiều du khách, chuyến tham quan VQG Xuân Liên không chỉ là hành trình khám phá thiên nhiên kỳ thú mà còn là cơ hội để trải nghiệm nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Thái nơi đây. Anh Nguyễn Văn Vĩnh, một du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên và muốn tìm về không gian hoang sơ, yên bình. Rừng già hùng vĩ, không khí trong lành, cùng với sự hiếu khách của người dân địa phương khiến chuyến đi trở nên đáng nhớ hơn bao giờ hết”.

Cách không xa VQG Xuân Liên, nơi du khách được khám phá, tìm hiểu hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm là phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, bình yên của hồ Cửa Đạt. Đến hồ Cửa Đạt du khách được trải nghiệm những phút giây thư thái du ngoạn lòng hồ mênh mang sóng nước.

Theo ông Ngô Xuân Thắng, Phó Giám đốc VQG Xuân Liên, nói về dư địa để phát triển du lịch, VQG Xuân Liên hội tụ nhiều yếu tố để phát triển du lịch. Với những ngọn núi cao trên 1.000m như Pù Ta Leo, Pù Rinh, Pù Gió,... cùng sự đa dạng của động thực vật. Không chỉ vậy, nơi đây còn có nhiều thác nước đẹp, cao hơn 200m như thác Hón Yên, thác Tiên, thác Tạt Mú,... Cùng với đó là quần thể các hang động như hang Tinh, hang Vua, hang Mường,...

Du khách được hướng dẫn chi tiết từng điểm đến trong hành trình khám phá, trải nghiệm.

Nhằm phát huy những lợi thế về du lịch trên, ngày 30/11/2020, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 5126/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (nay là VQG Xuân Liên) đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Thực hiện đề án, Ban Quản lý VQG Xuân Liên đã phối hợp với các đơn vị chức năng, các công ty du lịch, tập trung quảng bá, giới thiệu các sản phẩm du lịch sinh thái VQG Xuân Liên; sản phẩm du lịch cộng đồng homestay bản Vịn; sản phẩm du lịch tham quan khám phá thác Yên, thác Thiên Thủy, rừng nguyên sinh - cây di sản; xây dựng tổ chức các dịch vụ du thuyền lòng hồ Cửa Đạt; dịch vụ ẩm thực, tham quan, dã ngoại...

Thống kê từ Ban Quản lý VQG Xuân Liên, trung bình mỗi năm đơn vị đón khoảng hơn 2.500 lượt khách du lịch. Đây là kết quả chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Nguyên nhân có thể chỉ ra như: hệ thống đường giao thông dẫn đến VQG Xuân Liên vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là các tuyến đường lên các điểm du lịch cộng đồng như bản Vịn hay khu vực rừng nguyên sinh nhỏ hẹp, một số đoạn đường chưa được nâng cấp khiến việc di chuyển gặp khó khăn, nhất là vào mùa mưa, ảnh hưởng đến trải nghiệm của du khách và khả năng tiếp cận các điểm đến. Bên cạnh đó, số lượng cơ sở lưu trú, nhà hàng phục vụ khách du lịch còn ít, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của du khách, đặc biệt là những đoàn khách lớn hoặc khách quốc tế...

Để thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, thời gian tới Ban Quản lý VQG Xuân Liên hướng đến các giải pháp cụ thể, như: Tập trung cải thiện hạ tầng giao thông; thu hút đầu tư, quảng bá dịch vụ du lịch; đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực... Với những tiềm năng sẵn có và các giải pháp phù hợp, Xuân Liên - Cửa Đạt được kỳ vọng sẽ sớm phát triển thành điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển một cách bền vững.

Bài và ảnh: Đình Giang