Vững vàng sau bão ....

Bão đi qua, để lại mất mát không nhỏ, nhưng cũng bừng lên nghĩa tình đồng bào. Giờ đây trên những con đường vừa khô ráo, người dân xứ Thanh lại tất bật với nhịp sống mới.

Người dân ở các vùng ngập lụt xứ Thanh dọn dẹp, vệ sinh lại đường sá sau bão.

Những ngày chạy lụt...

Liên tiếp những cơn bão số 5, số 9, số 10... khiến cho cuộc sống người dân, tình hình sản xuất, sinh hoạt của người dân ở các vùng thiên tai, ngập lụt bị ảnh hưởng. Đặc biệt cơn bão số 10 vừa qua khiến cho nhiều địa phương, nhiều người dân long đong trong bão.

Màn đêm buông xuống, nước lũ tràn vào sân, tiếng mưa ràn rạt hòa cùng tiếng người gọi nhau di tản. Ở những vùng trũng như Nông Cống, Thắng Lợi, Kim Tân, Đông Thành..., hàng nghìn hộ dân Thanh Hóa đã phải “chạy lụt” trong cơn bão số 10. Giữa dòng nước bạc, có những giọng nói mộc mạc mà nghẹn ngào, như lời kể của anh Vũ Văn Quân, người dân xã Kim Tân: “Gia đình tôi đợt này bị ngập toàn bộ 1ha mía, 0,5ha chuối và 0,5ha lúa chưa thu hoạch. Thiệt hại ước tính khoảng 100 triệu đồng. Cả gia đình tập trung sinh hoạt ở tầng 2 và nhờ anh em bên ngoài tiếp tế thực phẩm”. Câu nói ngắn mà gói trong đó là một vụ mất mùa, là nỗi lo cơm nước từng ngày, và là hình ảnh của hàng nghìn hộ dân vùng ngập đã từng vật lộn trong mưa lũ.

Cơn bão số 10 đổ bộ cùng hoàn lưu mưa lớn kéo dài đã khiến mực nước sông dâng cao, gây ngập lụt trên diện rộng. Tại Kim Tân, mực nước sông Bưởi đo được lên tới 14,33m, vượt đỉnh lũ lịch sử năm 2007. Hàng nghìn ngôi nhà ngập sâu từ một đến ba mét, nhiều tuyến đường bị chia cắt hoàn toàn, ruộng đồng chìm trong biển nước. Người dân chỉ còn biết kê cao đồ đạc, đưa con trẻ lên tầng hai, trông chờ từng giờ nước rút. Tính chung thời điểm đỉnh lũ, toàn xã có 38/48 thôn bị ngập, trong đó 24 thôn hoàn toàn bị cô lập. Tổng số 2.346 hộ dân bị ảnh hưởng do ngập lụt và sạt lở đất, trong đó 1.580 hộ có nhà bị ngập nước, nhiều hộ ngập sâu trên 1,5m, làm hư hỏng mái hiên, tường bao, sân tôn, công trình phụ như nhà bếp, nhà kho... Nhiều công trình dân sinh xuống cấp nghiêm trọng, một số hộ bị cuốn trôi tài sản, phương tiện sinh hoạt, vật nuôi, lương thực dự trữ.

Trước tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, nước dâng nhanh, UBND xã Kim Tân đã huy động toàn bộ lực lượng tại chỗ, gồm công an, dân quân, đoàn thanh niên, các thôn đội và hơn 250 cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn 390 tham gia hỗ trợ sơ tán dân. Trong đợt cao điểm, 1.976 hộ dân với 8.149 nhân khẩu tại các vùng ngập sâu, khu vực có nguy cơ sạt lở được sơ tán đến nơi an toàn, bố trí tạm trú tại các trường học, trụ sở thôn, nhà dân ở khu cao. Công tác di dời được tiến hành khẩn trương, an toàn, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng và sự chủ động của người dân, không để xảy ra thiệt hại về người. Trong quá trình sơ tán, chính quyền địa phương cùng các đoàn thể đã kịp thời cung cấp lương thực, nước uống, nhu yếu phẩm thiết yếu, bảo đảm ổn định đời sống tạm thời cho bà con.

Sau khi nước rút, lực lượng chức năng tiếp tục hỗ trợ Nhân dân dọn dẹp bùn đất, khử khuẩn, tu sửa nhà cửa, khôi phục sinh hoạt. Công tác cứu trợ, hỗ trợ được triển khai nhanh chóng với hơn 3.577 suất quà từ các tổ chức, cá nhân hảo tâm. Dù thiệt hại còn nặng nề, song tinh thần đoàn kết, tương trợ của cán bộ và Nhân dân Kim Tân đã giúp toàn xã vượt qua giai đoạn khó khăn, sớm ổn định cuộc sống sau bão.

Tình người trong bão

Ở những nơi như xã Nông Cống, xã Thắng Lợi, xã Đông Thành - khu vực ngoại đê sông Lèn... nước lũ dâng nhanh khiến nhiều hộ phải di dời khẩn cấp trong đêm. Lực lượng công an, bộ đội, dân quân tự vệ không kể ngày đêm, dầm mình trong mưa lũ để cứu hộ, vận chuyển người già, trẻ nhỏ đến nơi an toàn. Nhiều trường học bị nước tràn vào, bàn ghế ngổn ngang, sân trường phủ bùn, hàng nghìn học sinh tạm nghỉ học. Điện bị cắt nhiều ngày, thông tin liên lạc gián đoạn, cuộc sống của người dân bị đảo lộn.

Lãnh đạo xã Đông Thành hỗ trợ nhu yếu phẩm cho người dân khu vực ngoại đê sông Lèn bị ảnh hưởng do bão số 10.

Ông Vũ Thanh Tùng, Trưởng Phòng Kinh tế xã Thắng Lợi, cho biết: Bão kết hợp với triều cường dâng cao, nhiều hồ thủy lợi đầy nước gây ngập úng nghiêm trọng trên diện rộng, đặc biệt tại các thôn Yên Nông, Hợp Nhất, Châu Sơn, Đông Hưng, Thịnh Lạc, Côn Cương... Mưa bão đã khiến 1 người thiệt mạng, 2 người bị thương, 9 hộ bị tốc mái, hơn 1.340 hộ dân bị ngập sâu trên 1m. Toàn xã có 11/14 trường học, 2 trạm y tế và hàng chục công trình công cộng, cơ sở hạ tầng bị hư hại. Lĩnh vực nông nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với hơn 121ha lúa mất trắng, 86ha rau màu bị ngập úng, thiệt hại hàng nghìn chậu hoa, cây cảnh; 4.500 con gia cầm bị chết, cuốn trôi...

Ngay khi bão tan, UBND xã Thắng Lợi đã khẩn trương triển khai lực lượng di dời 8 hộ dân (32 người) ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn, đồng thời hỗ trợ hơn 100 hộ khác tự di dời đến nhà cao tầng, nhà người thân. Xã đã huy động lực lượng dân quân, công an, đoàn thể tham gia cứu trợ, dọn dẹp, kê kích tài sản, hỗ trợ Nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ. Hơn 800 suất quà cứu trợ (gồm nước uống, sữa, mì tôm, bánh mỳ, lương khô...) cùng nhu yếu phẩm từ các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp được phân bổ kịp thời đến các hộ bị ảnh hưởng. Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự xã cũng bố trí lực lượng tuần tra 24/24 giờ tại các điểm ngập sâu, nghiêm cấm người dân qua lại vùng nguy hiểm; kiểm tra, xử lý kịp thời sự cố trên đê, cầu, cống. Đồng thời, chỉ đạo cắt tỉa cây gãy đổ, giải tỏa ách tắc giao thông, đảm bảo thông tin thông suốt phục vụ công tác chỉ đạo, cứu hộ.

Hiện, xã Thắng Lợi tập trung khắc phục hậu quả, phục hồi sản xuất và ổn định đời sống Nhân dân, thực hiện phương châm “4 tại chỗ”. Xã phối hợp với ngành y tế và giáo dục tiến hành vệ sinh môi trường, khử khuẩn, xử lý nước sinh hoạt, sửa chữa trường lớp để giáo viên, học sinh yên tâm học tập. Đồng thời, xã huy động lực lượng quân sự, công an và đoàn thể giúp các hộ dân sửa chữa tạm nhà ở, thu dọn rác thải, khơi thông dòng chảy, phục hồi sản xuất nông nghiệp, thủy sản.

Để vượt qua thiên tai, bão lũ trong những tháng vừa qua, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều công điện khẩn, huy động toàn bộ lực lượng tại chỗ để ứng phó. Các đồng chí lãnh đạo tỉnh cùng đại diện các sở, ban, ngành, các địa phương chỉ đạo khắc phục mưa bão. MTTQ, các đoàn thể, doanh nghiệp, tổ chức thiện nguyện, cá nhân... nhanh chóng chung tay cứu trợ. Những thùng mì, bao gạo, chai nước, áo phao được chuyển đến từng vùng ngập; những nồi cháo nóng, suất ăn ấm lòng được mang đến từng nhà trong đêm lạnh. Ở đâu có khó khăn, ở đó có bàn tay dang rộng. Sau khi nước rút, khắp nơi là bùn đất, rác rưởi và mùi ẩm ướt nặng nề. Nhưng trong cảnh ngổn ngang ấy, người ta vẫn thấy nụ cười, thấy những tấm lòng sẻ chia. Các thầy, cô giáo cùng bộ đội dọn trường, lau bàn ghế, khử khuẩn để sớm đón học sinh trở lại. Người dân quét lại sân, dựng lại tường, gom rạ khô để đốt xua mùi ẩm. Từng chút, từng chút một, cuộc sống lại được hồi sinh.

Cơn bão số 10 đã đi qua, để lại những ruộng mía trơ gốc, những mái nhà ngập nước, những cuốn vở học sinh còn dính bùn. Dù buồn, dù tiếc vì mất nhiều công sức, tiền của, nhưng ngay khi mưa tạnh, người dân lại bắt tay dọn dẹp, khôi phục sản xuất; gieo trồng lại vụ mới; học sinh trở lại trường...

Thiên tai đã thử thách lòng người xứ Thanh, nhưng cũng là “phép thử” về tình người, sức người. Trong gian khó, người ta tìm thấy nhau, nương tựa nhau, và cùng thiết lập cuộc sống bền vững hơn.

Bài và ảnh: Thảo Nguyên