Xét công nhận tốt nghiệp THCS nhìn từ Thông tư 31

Không xếp loại tốt nghiệp; được xét tốt nghiệp 2 lần/năm... đây là những điểm mới tại Thông tư 31/2023/TT-BGDĐT (sau đây gọi là Thông tư 31). Theo đó, sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người học mà theo đánh giá của người trong nghề, quy định mang tính nhân văn hơn. Thông tư 31 có hiệu lực từ ngày 15/2/2024 và bắt đầu thực hiện từ năm học 2024-2025.

Giờ học Ngữ văn của cô và trò lớp 9A, Trường THCS Tô Vĩnh Diện (Triệu Sơn).

Bỏ xếp loại bằng tốt nghiệp giảm áp lực cho học sinh

So với Thông tư 11/2006 thì Thông tư 31 có nhiều ưu điểm hơn. Ở Thông tư 31, bằng tốt nghiệp THCS sẽ không còn xếp loại giỏi, khá, trung bình như trước đây. Sự thay đổi này có ảnh hưởng tích cực đến từng đối tượng học sinh. Theo thầy giáo Lê Văn Hoàn, Hiệu trưởng Trường THCS Vĩnh Hưng (Vĩnh Lộc): Nếu đã được công nhận tốt nghiệp, dù là bằng khá hay trung bình đều được phép đi thi. Nếu đã xác định mục tiêu học thì bằng gì cũng phải nỗ lực. Hiệu trưởng Hoàn nhấn mạnh: “Bỏ xếp loại trong bằng cấp sẽ giảm áp lực cho học sinh, đặc biệt đối với học sinh không xác định thi đỗ vào trường THPT mà các em xác định tốt nghiệp THCS để học nghề...”.

“Không thể nhìn bằng mà đánh giá cả quá trình học của học sinh”, đó là nhận định của cô giáo Nguyễn Thị Vân, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Hải Long (Như Thanh). Theo Phó Hiệu trưởng Vân, không xếp loại bằng tốt nghiệp sẽ hay hơn: “Theo hướng phát triển mới, đánh giá năng lực học sinh là đánh giá theo quá trình và đã được ghi rất rõ trong học bạ. Không xếp loại tốt nghiệp đồng nghĩa với việc không đặt nặng điểm số mà chú trọng phát triển năng lực, phẩm chất, sự tiến bộ của học sinh... Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018”.

Cơ hội cho học sinh chưa được xét công nhận tốt nghiệp ở lần 1

Quy chế xét công nhận tốt nghiệp tại Thông tư 31 nêu rõ: Đối với các cơ sở giáo dục thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, trong năm có học sinh học hết lớp 9, tổ chức xét công nhận tốt nghiệp nhiều nhất 2 lần. Lần xét công nhận tốt nghiệp thứ 2 (nếu có) được thực hiện trước khai giảng năm học mới. Như vậy, với quy định mới này sẽ tạo cơ hội cho học sinh chưa được xét tốt nghiệp ở lần 1 có thêm điều kiện ôn luyện, phấn đấu để được đánh giá, xếp loại tốt nghiệp lần 2 trong thời gian 3 tháng hè thay cho việc phải chờ đợi đến năm học sau.

Không xếp loại tốt nghiệp đồng nghĩa với việc không đặt nặng điểm số mà chú trọng phát triển năng lực, sự tiến bộ của học sinh (trong ảnh: Một tiết học ở lớp 9A Trường THCS Hải Long - Như Thanh).

Quy định mới tạo sự phấn chấn đối với thầy và trò Trường THCS Hải Long (Như Thanh). Thực tế, tại ngôi trường này, vài năm về trước, nhiều gia đình đi làm ăn xa, do đó không có sự quan tâm đến học hành của con cái ở nhà đã tác động không nhỏ đến chất lượng dạy và học của nhà trường. Phó Hiệu trưởng Nguyễn Thị Vân cho biết: “Việc xét công nhận tốt nghiệp những năm qua, nhà trường có phân vân, trăn trở bởi trong hoàn cảnh, điều kiện như thế, nếu học sinh không tốt nghiệp được, các em sẽ đi đâu, về đâu, làm gì... Không phải năm học nào tỷ lệ tốt nghiệp cũng đạt 100%, cũng có năm có học sinh không được xét tốt nghiệp, tuy nhiên tỷ lệ này rất ít, như năm học vừa rồi chỉ 1 học sinh. Sự ra đời của Thông tư 31, tôi cho rằng, đây là cơ hội tốt cho trường hợp không được xét công nhận tốt nghiệp ở lần 1”. Còn theo Hiệu trưởng Trường THCS Tô Vĩnh Diện (Triệu Sơn), cô giáo Trịnh Thị Phương thì việc không xét tốt nghiệp quá 2 lần/năm thể hiện rõ tính nhân văn của thông tư này. “Tôi đơn cử, như 1 học sinh không được xét tốt nghiệp, nếu trước đây, em sẽ phải học lại môn thiếu ở năm học sau. Tức là, khi lớp học đó có 5 tiết thì em chỉ học 1 tiết rồi ra về. Với Thông tư 31, học sinh được ôn luyện trong 3 tháng hè và sẽ xét tốt nghiệp lần 2 ngay sau đó. Thực tế, nếu được xét tốt nghiệp 2 lần/năm, vì không kéo dài thời gian chờ đợi nên chắc chắn tâm lý sẽ bớt căng thẳng hơn”, hiệu trưởng Trịnh Thị Phương cho biết.

Tuy nhiên, từ phía các nhà trường cũng cảnh báo với học sinh không thể chủ quan với việc xét tốt nghiệp lần 2. Không phải cứ xét lần 2 là đạt, nếu không nỗ lực, cố gắng thì lần 2 có thể sẽ quay về điểm xuất phát. Ông Hoàng Mạnh Thắng, Trưởng Phòng Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh cho rằng: “Thực tế, tỷ lệ tốt nghiệp THCS trên địa bàn tỉnh khá cao. Lâu nay, việc xét công nhận tốt nghiệp tương đối chính xác, cá biệt lắm mới không được xét tốt nghiệp. Nếu có bổ sung thêm 1 lần xét công nhận tốt nghiệp, cũng là cơ hội để học sinh phấn đấu...”.

Bài và ảnh: Vi An