5 bảo vật quốc gia tại Khu Di tích lịch sử Lam Kinh

Khu Di tích lịch sử Lam Kinh hiện đang lưu giữ 5 Bảo vật quốc gia gồm: Bia Vĩnh Lăng, Bia Khôn Nguyên Chí Đức, Bia Chiêu Lăng, Bia Dụ Lăng và Đại Việt Lam Sơn Kính Lăng bi.

Hiện nay có 5 bảo vật quốc gia được lưu giữ tại Khu Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Lam Kinh.

Bia Vĩnh Lăng được dựng tháng 10 năm Quý Sửu 1433 (Thuận Thiên năm thứ 6), Nhà bia Vĩnh Lăng nổi bật với kiến trúc bằng gỗ lim, vì kèo theo lối chồng rường 2 tầng mái và 16 hàng chân cột. Bia Vĩnh Lăng là tấm bia có kích thước lớn, mỹ thuật điêu khắc, trang trí cầu kỳ, công phu, đường nét trau chuốt. Đây cũng là một trong những tấm bia thời Lê Sơ cổ, to và đẹp nhất Việt Nam. Văn bia Vĩnh Lăng ngắn gọn, cô đọng, mô thuật đầy đủ về gia tộc, thân thế, sự nghiệp và công đức của Vua Lê Thái Tổ, đồng thời văn bia còn là văn bản đúc kết đường lối đấu tranh khéo léo tài tình của nghĩa quân Lam Sơn trong suốt 10 năm trường kỳ kháng chiến gian khổ đánh đuổi giặc Minh dành lại độc lập cho dân tộc.

Khôn Nguyên Chí Đức Chi bi (Bia Khôn Nguyên Chí Đức) nằm trên đồi Phú Lâm. Bia được tạc dựng năm Cảnh Thống thứ nhất (1498) đời Vua Lê Hiến Tông, hai năm sau khi bà Ngô Thị Ngọc Dao qua đời. Bia được tạc bằng chất liệu đá xanh nguyên khối, hình chữ nhật, trọng lượng khoảng 13 tấn và được đặt trên lưng một con rùa lớn. Bia được khắc chữ Hán nổi hai mặt kèm theo nhiều họa tiết hoa văn, chủ yếu là hình lưỡng long chầu nguyệt, hình lá đề, hoa cúc hình dây… Bia khắc ghi công trạng Hoàng thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao, bậc mẫu nghi thiên hạ, tài đức vẹn toàn.

Đại Việt Lam Sơn Chiêu Lăng bi (tức bia Chiêu Lăng) được tạc dựng vào năm Mậu Ngọ niên hiệu Cảnh Thống thứ nhất (1498) đời vua Lê Hiến Tông. Bia cổ có trọng lượng khoảng 13 tấn, gồm thân bia và rùa, được làm bằng đá xanh nguyên khối. Trán bia hình vòng cung, mặt trước khắc nổi 3 hình rồng, chính giữa là một con rồng lớn, hai bên khắc hai rồng uốn khúc bay lượn, mặt hướng chầu vào rồng lớn ở giữa. Nội dung bia ghi chép lại thân thế, sự nghiệp, công trạng vua Lê Thánh Tông, vị vua đưa nước Đại Việt phát triển rực rỡ về mọi mặt. Tháng 12-2016, bia Chiêu Lăng được công nhận là bảo vật quốc gia.

Bia Dụ Lăng được tạc hơn 500 năm trước, khắc ghi công trạng của Lê Hiến Tông - vị vua anh minh, có công gìn giữ cơ đồ triều Lê Sơ. Bia nặng khoảng 13 tấn, gồm thân bia và rùa, được tạc bằng đá xanh nguyên khối, hoàn toàn theo phương pháp thủ công truyền thống. Bia không chỉ là pho sử liệu quý phục vụ công tác nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của Vua Lê Hiến Tông mà còn là chứng cứ lịch sử, văn bản gốc phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, góp phần bổ sung tư liệu cho chính sử.

Bia lăng Vua Lê Túc Tông (Đại Việt Lam Sơn Kính Lăng bi) dựng trên điểm cao của gò đất hướng Đông Nam, cách lăng mộ Vua Lê Túc Tông khoảng 100m, cách trung tâm Lam Kinh khoảng 4 km về phía Đông, thuộc đội 1, xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa. Nghệ thuật trang trí, điêu khắc bia công phu, đường nét trau chuốt, tỉ mỉ được thể hiện qua từng chi tiết, nét vẽ, nét đục chạm khắc, các họa tiết và bố cục cũng được suy tính cẩn thận. Nội dung văn bia ghi lại cuộc đời và công lao của Vua Lê Túc Tông trong tiến trình phát triển của giai đoạn lịch sử triều đại Lê sơ.

Mạnh Cường