Ngôi chùa cổ gắn với Vua Lê Thần Tông

Chùa Đại Bi (hay còn gọi là chùa Mật), phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa là một ngôi chùa cổ xây dựng dưới chân núi Kỳ Lân (một trong quần thể “Tứ linh”; Long - Ly - Quy - Phụng vòng cung các núi phía Tây bao quanh TP Thanh Hóa).

Khuôn viên chùa Đại Bi

Theo sử sách chép lại, năm 1619 Hoàng tử Lê Duy Kỳ được lập làm vua, lấy hiệu là Lê Thần Tông. Ông là vị vua duy nhất triều Lê Trung Hưng được lên làm vua tới hai lần (lần 1 từ năm 1619 đến 1643, lần 2 từ năm 1649 đến 1662) và trị vì đất nước tới 35 năm. Trong một lần về xứ Thanh, ngưỡng mộ cảnh đẹp vùng núi Kỳ Lân, vua đã sai dựng một ngôi chùa cạnh núi và đặt tên chùa là Đại Bi. Chính nơi đây cũng được lựa chọn đặt thượng sàng hạ mộ của Vua Lê Thần Tông.

Chùa Đại Bi nhìn chính diện.

Chùa được xây dựng bố cục theo hình chữ đinh. Bái đường gồm 5 gian, chính điện 3 gian, cách Kênh Vi chừng 200m. Sân chùa bài trí rất nhiều hiện vật bằng đá như: voi, ngựa, nghê, bia đá, khánh đá. Tam quan xây theo kiểu chồng diêm ba tầng mái cong, phía trên cùng treo chuông đồng nặng 2 tạ. Ở khu vực điện thờ được bài trí gồm: gian thứ nhất (tính từ trong ra ngoài) là ba pho tượng “Tam thế”, gian thứ hai thờ tượng Quán Thế Âm, gian thứ ba chia làm hai, bên phải là tượng Quán Thế Âm thiên thủ thiên nhãn, bên trái là tượng Vua Lê Thần tông đặt cao, phía trước mặt thấp hơn, xếp theo tả hữu là tượng 6 bà hoàng phi mặc quốc phục.

Tượng Phật dưới gốc cây trong sân chùa.

Trong chùa hiện có rất nhiều cây cổ thụ rợm bóng mát.

Chùa tựa lưng vào nũi Kỳ Lân.

Cũng tại chùa Đại Bi, sáng 24-3-1927, bất chấp sự nghiêm cấm của thực dân Pháp, khoảng 200 học sinh các trường trong thị xã Thanh Hóa đã hội tụ về đây tưởng niệm cụ Phan Bội Châu. Ngày 19-8-1945, trên ngọn núi Kỳ Lân lá cờ đỏ sao vàng cỡ lớn tung bay báo hiệu một kỷ nguyên mới của đất nước độc lập tự do.

Quần thể chùa Đại Bi - núi Kỳ Lân đã được xếp hạng di tích lịch sử - cách mạng cấp tỉnh.

Linh Hương - Đình Giang