Quần thể Di tích Lê Thì Hiến cần được quan tâm đúng mức

Mặc dù là một di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia nhưng quần thể Di tích bia và lăng mộ Lê Thì Hiến ở xã Thọ Phú, huyện Triệu Sơn vẫn đang bị bào mòn bởi thời gian.

Danh tướng Lê Thì Hiến (1610-1675) là một tướng tài thời Vua Lê Thần Tông. Ông sinh ở làng Phú Hào, huyện Lôi Dương, nay là thôn Phú Hào, xã Thọ Phú, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Lê Thời Hiến là một trong những vị tướng có tài thao lược quân sự. Trong sự nghiệp binh đao của mình, ông đã được triều Hậu Lê phong tặng nhiều huân danh cao quý như: Đô đốc Đồng tri, tước Hào Quận Công, rồi thăng Hữu Đô đốc.

Di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia bia và lăng mộ Lê Thì Hiến rộng khoảng 7,5 ha, được bao bọc bởi sông nhà Lê. Trước đây, di tích có 18 pho tượng được làm bằng đá khối, đường nét hoa văn chạm khắc tinh xảo, voi đá, ngựa đá ngồi chầu, bia đá… tuy nhiên hiện chỉ còn một đôi voi phục, một đôi tuấn mã.

Theo tài liệu để lại, khu di tích này gồm tường bao, nghinh môn, đền thờ, bia và lăng mộ, nhưng trải qua bao biến cố, thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, khu di tích gần như bị phá hủy hoàn toàn.

Hiện chỉ còn một số hiện vật như: hương án, sập ngự, văn bia…. nhưng đều không có mái che nắng, che mưa, không được bảo vệ.

Bên cạnh đó, tấm bia ghi công trạng của Hào quận công Lê Thì Hiến cũng bị rêu phong bao phủ.

Cách Di tích bia và lăng mộ Lê Thì Hiến khoảng hơn 1 km là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lê Thì Hải (1639 - 1716). Ông là con nuôi của Hào quận công Lê Thì Hiến, và là một danh tướng lập nhiều chiến công ở miền biên cương phía Bắc dưới thời vua Lê Gia Tông, Lê Hy Tông, Lê Dụ Tông... Ông qua đời năm Bính Thân (1716) niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 12, đời vua Lê Dụ Tông, phong tặng hàm Thái phó, thụy hiệu Hùng Tuấn.

Hiện nơi đây còn lưu giữ hai tấm bia đá được xem như những dấu tích quý giá còn sót lại và có ý nghĩa quan trọng đối với nghệ thuật điêu khắc đá Việt Nam.

Mặc dù đã được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, nhưng cả 2 tấm bia quý này đang nằm trong khu đất ở của người dân.

Một tấm bia ghi lại công trạng của các vị tướng họ Lê - được liệt là một trong những tấm bia đặc biệt, hiếm có hiện đang nằm giữa tường rào của một hộ dân trong xã.

Bia gồm 3 phần: Mũ, thân và đế. Đặc biệt, thân bia được ghép từ 6 tấm đá xanh, có đường kính rộng khoảng 5 m, cao 1,65 m, dày 0,31 m ghi công các tướng sĩ.

Trên thân bia, những hàng chữ Hán cùng nhiều họa tiết được khắc, chạm trổ rất công phu, tinh xảo… thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân điêu khắc thời bấy giờ.

Cách đó không xa là tấm bia ghi rõ công lao hiển hách của danh tướng Lê Thì Hải. Bia gồm 3 phần: Mũ, thân và đế bia, cao khoảng hơn 2 m, rộng 1,95 m được chạm khắc tinh xảo.

Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia bia và lăng mộ Lê Thì Hiến đã được công nhận từ năm 1993. Những năm qua di tích này chỉ mới được đầu tư nhà sắp lễ. Rất mong cơ quan chức năng có sự khảo sát, đánh giá để đầu tư đúng mức.

Hoài Thu