Hiệu quả từ những vườn hộ - vườn mẫu

Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn đã được nâng cao rõ rệt. Trong thực hiện chương trình, đã có nhiều mô hình thiết thực được nhân rộng và cho hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Mô hình xây dựng vườn hộ - vườn mẫu là một ví dụ điển hình.

Vườn mẫu của gia đình chị Văn Thị Thuận, thôn Vạn Bảo, xã Thành Tâm (Thạch Thành).

Thực hiện mô hình vườn mẫu, gia đình bà Cao Thị Cẩm, ở thôn Phú Đa, xã Phú Lộc (Hậu Lộc) đã cải tạo, quy hoạch 2ha khu vườn của gia đình để trồng các loại cây cho giá trị kinh tế cao, như: bưởi da xanh, mít thái, dừa, đậu tương, dưa hấu,... Khu vườn được quy hoạch bài bản, thuận lợi cho việc thu hoạch, vận chuyển nông sản và đón khách đến tham quan, vãn cảnh. Bà Cẩm chia sẻ: Trước đây, gia đình bà chủ yếu trồng dưa hấu, đậu tương trong vườn. Thực hiện chủ trương xây dựng kinh tế vườn hộ, bà đã cải tạo khu đất, đầu tư trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao. Gia đình bà còn đầu tư lắp đặt hệ thống máy bơm có công suất lớn phục vụ tưới cây theo công nghệ hiện đại. Mỗi năm trừ chi phí, bà thu lãi hơn 170 triệu đồng, tạo việc làm cho 3 lao động thường xuyên nhờ có vườn cây...

Được biết, xã Phú Lộc đang hoàn thiện các tiêu chí để công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Theo đó, cơ sở hạ tầng thiết yếu được đầu tư xây dựng đồng bộ, người dân tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị cây trồng trên cùng một đơn vị diện tích. Nhiều hộ đã cải tạo khu đất hoang hóa hoặc vườn cây dại xây dựng thành những vườn hộ đảm bảo thu nhập và sức khỏe cho gia đình.

Theo chân bà Nguyễn Thị Quỳnh Trang, Chủ tịch Hội LHPN xã Thành Tâm (Thạch Thành), chúng tôi đến khu vườn của chị Văn Thị Thuận ở thôn Vạn Bảo. Khu vườn lớn được phủ mát bởi những cây mít thái ruột đỏ, bưởi diễn, bưởi da xanh, ổi, vú sữa... Chị Thuận cho biết, vườn cây được lấy giống từ Viện Khoa học Nông nghiệp. Riêng ổi được đánh giá có chất lượng, thị trường tiêu thụ cao bởi ngon, đậm, giòn, không chát. Hiện sản phẩm này đã được hoàn thiện hồ sơ trình xét công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Bà Nguyễn Thị Quỳnh Trang, cho biết: Xã Thành Tâm có nhiều hộ tham gia xây dựng vườn mẫu. Riêng thôn Vạn Bảo và thôn Yên Thịnh, mỗi thôn có từ 20 vườn trở lên. Khi thực hiện mô hình này, nhiều gia đình cũng không ít khó khăn, nhưng qua quá trình học tập kinh nghiệm ở các đơn vị bạn, cũng như được hướng dẫn của tổ chức hội, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, nên nhiều gia đình đã tích cực tham gia và thực hiện thành công.

Một trong những tiêu chí của xã NTM nâng cao theo Quyết định số 25/QĐ-UBND ngày 10-8-2018 của Chủ tịch UBND tỉnh là phải có ít nhất 30% vườn hộ có hệ thống tưới, tiêu khoa học hoặc áp dụng một trong các ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến khác vào sản xuất, thu hoạch, bảo quản và chế biến; được quy hoạch khoa học, hiệu quả, sản phẩm hàng hóa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Giá trị sản phẩm nông nghiệp hàng hóa của vườn hộ chiếm tỷ lệ tối thiểu 75% tổng giá trị sản phẩm từ vườn. Bộ tiêu chí thôn, bản NTM kiểu mẫu trên địa bàn Thanh Hóa giai đoạn 2019 - 2020 theo Quyết định số 26/QĐ-UBND ngày 21-8-2019 của Chủ tịch UBND tỉnh có tiêu chí số 4.3 quy định: Vườn hộ - vườn nằm trong khuôn viên hộ gia đình; có bản vẽ hoặc sơ đồ quy hoạch được UBND xã xác nhận; cảnh quan đẹp, hài hòa, sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; thu nhập từ vườn hàng năm đạt tối thiểu 25 triệu đồng/500m2.

Qua khảo sát một số xã đã đạt chuẩn xây dựng NTM nâng cao và thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, thấy rằng: Vườn hộ đảm bảo diện tích theo quy định 500m2 là rất ít, chủ yếu là các vườn nằm trong khuôn viên gia đình dưới 300m2. Tuy mỗi địa phương có cách làm khác nhau nhưng bước đầu kinh tế từ vườn hộ đã mang lại hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn.

Đức Vũ