Nghề bốc thuốc nam ở bản Hạ Sơn

Ở bản Hạ Sơn, xã Pù Nhi (Mường Lát) nghề bốc thuốc nam của người Dao không chỉ là một nghề truyền thống cần gìn giữ mà còn là nghề giúp người dân phát triển kinh tế.

Bản Hạ Sơn có 51 hộ với 228 nhân khẩu, 100% đều là người dân tộc Dao. Trước đây, những bài thuốc nam của bà con chỉ dùng chữa bệnh cho người trong gia đình, dần dà công dụng của những bài thuốc được lan truyền, bà con mới bắt đầu nghĩ đến việc phát triển nghề thuốc. Cứ thế, nghề bốc thuốc nam được trao truyền, phát triển cho đến tận bây giờ.

Ông Triệu Văn Lĩu (56 tuổi), Trưởng bản Hạ Sơn là một thầy thuốc có thâm niên hơn 30 năm trong nghề. Nhiều bài thuốc gia truyền của gia đình được giới chuyên môn về nghiên cứu, ghi nhận, đánh giá cao.

Theo thống kê, ở bản Hạ Sơn hiện có 5 cơ sở bốc thuốc gia đình được cấp chứng chỉ hành nghề y học cổ truyền.

Nghề bốc thuốc nam muốn duy trì và phát triển được thì không chỉ dừng lại ở việc sử dụng dược liệu để bốc thuốc, mà còn bắt đầu từ công việc tìm kiếm cây thuốc, chế biến, bắt bệnh. Công việc đòi hỏi người Dao phải khổ công tìm tòi, tỉ mỉ ở từng công đoạn.

Trước đây, những cây thuốc nam sẵn có ở trên rừng. Tuy nhiên, do bị khai thác quá mức dẫn đến một số loài cây thuốc quý còn rất ít hoặc có nguy cơ tuyệt chủng. Để tìm được các loại thuốc phải lên tận núi cao, công việc hết sức vất vả. Vì vậy, các hộ dân tận dụng vườn rộng, trồng thêm một số cây dược liệu để tiện bào chế thuốc.

Hiện nay, đồng bào Dao vẫn còn lưu truyền được nhiều bài thuốc cổ truyền rất quý, đang được nhiều người biết và chữa bệnh có hiệu quả như: Thuốc bó gãy xương, thuốc làm tan sỏi thận, sỏi bàng quang, thuốc giúp chị em phụ nữ sau khi sinh; thuốc chữa bệnh vô sinh...

Bên cạnh chữa bệnh cứu người, nghề thuốc nam gia truyền cũng đang góp phần phát triển kinh tế cho các hộ gia đình người Dao, với mức thu nhập bình quân trên 20 triệu đồng/người/năm.

Tuy vậy, đa số các thầy thuốc ở Hạ Sơn là thầy thuốc của gia đình, quy mô nhỏ lẻ.

TRUNG LÊ