Nhiều hộ dân ở xã NTM nâng cao chưa được dùng nước sạch

Dù đã có hệ thống công trình cấp nước tập trung nhưng tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch vẫn đang còn thấp, một vấn đề khó đối với nhiều xã đã về đích nông thôn mới (NTM) nâng cao.

Gia đình ông Phạm Văn Chấy là 1 trong 14 hộ dân ở thôn Phố Mới, xã Vĩnh Tiến (Vĩnh Lộc) từ bỏ nước giếng khoan để dùng nước sạch.

Nước sạch vẫn “ngập ngừng” đầu ngõ

Đồng Lợi, Vân Sơn là 2 trong số 3 xã đã về đích NTM nâng cao của huyện Triệu Sơn. Tuy nhiên, đến thời điểm này, số hộ dân dùng nước sạch ở xã Đồng Lợi mới chỉ đạt 10% và Vân Sơn là 8%. Trong khi đó, 2 xã đều có chính sách hỗ trợ kinh phí lắp đặt và thiết bị cho người dân, nhưng tỷ lệ sử dụng nước sạch vẫn còn khiêm tốn...

Xã hỗ trợ kinh phí nhưng bằng “con đường” nào cho hợp lý là bài toán khó đối với 2 xã này. Xã Đồng Lợi dự kiến hỗ trợ cho người dân 2 triệu đồng từ nguồn ngân sách địa phương, nhưng nếu đi theo hướng đầu tư công là sai quy định. Theo chia sẻ của ông Hoàng Văn Chung, Chủ tịch UBND xã Đồng Lợi: “Hơn 50 hộ đang sử dụng nguồn nước sạch là do các hộ tự bỏ tiền để lắp đặt, còn nếu thuận trong việc hỗ trợ cho dân thì sẽ có gần 1.000 hộ dùng”.

Hiện ở Đồng Lợi, đường ống đã lắp đến các đường làng, ngõ xóm và xã đang chờ giải pháp từ phía UBND huyện Triệu Sơn. Thông tin từ UBND huyện Triệu Sơn cho hay, hiện nay, huyện cũng đang tìm cách gỡ khó cho các đơn vị này để thực hiện ước mơ nước sạch cho bà con trong thời gian sớm nhất.

Hộ bà Phạm Thị Oanh, 1 trong 58 hộ dân ở xã Đồng Lợi (Triệu Sơn) tự bỏ tiền lắp đặt đường ống, thiết bị để sử dụng nước sạch.

Xung quanh vấn đề nước sạch, đặc biệt là ở các xã NTM nâng cao còn gặp nhiều khó khăn với rất nhiều nguyên nhân. Ngay tại xã NTM nâng cao Vĩnh Tiến (Vĩnh Lộc), trong tổng số 1.503 hộ thì đến nay mới chỉ có 14 hộ của thôn Phố Mới sử dụng nước sạch (chiếm 0,93%). Lý giải về điều này, ông Dương Văn Dung, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Vĩnh Tiến, cho rằng: “Khi đấu nối từ nhà máy nước Vĩnh Thành lên xã Vĩnh Tiến, chỉ có 14 hộ đăng ký với lý do hệ thống nước tại đây đang dùng nguồn nước ngầm và bơm theo giờ nên Nhân dân không ủng hộ. Tất nhiên, trong số 14 hộ này, đã có một số hộ bỏ hẳn giếng khoan để dùng nước máy. Tuy nhiên, nếu nhà máy dùng nguồn nước mặt và hệ thống tự động thì bà con sẵn sàng đồng thuận để lắp đặt”.

Phải quyết liệt, bài bản hơn...

Đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh đã có quyết định công nhận 48 xã đạt NTM nâng cao và 8 xã đang trình quyết định. Tất cả những xã này đã có hệ thống công trình cấp nước tập trung nhưng số hộ dân sử dụng nước từ các công trình này nhiều hay ít? Nếu số hộ dùng nhiều thì càng phát huy hiệu quả của công trình đầu tư và ngược lại.

Cũng cần nhìn nhận lại thực tế, tình trạng ở nhiều địa phương, dù đã được công nhận xã NTM nâng cao nhưng người dân vẫn chưa được dùng nước sạch. Vẫn biết, để nâng cao tỷ lệ hộ dân dùng nước sạch còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố, là cả quá trình, không thể một sớm, một chiều... Dù là nguyên nhân khách quan hay chủ quan thì đây cũng là điều đáng tiếc...

Giai đoạn 2021-2025, xã NTM nâng cao phải thực hiện theo bộ tiêu chí mới tại Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8-3-2022 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, đối với tiêu chí liên quan đến nước sạch, sẽ nâng cao hơn và khó hơn, cụ thể, tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch sẽ có chỉ tiêu rõ ràng hơn chứ không đơn giản là chỉ có công trình cấp nước tập trung... Nếu áp theo tiêu chí mới, buộc các địa phương phải có cách làm quyết liệt, mạnh mẽ, bài bản hơn. Khó nhưng không thể không thực hiện, bởi xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc...

Bài và ảnh: Vi An