Xã Ngọc Sơn xây dựng nông thôn mới bền vững từ cấp thôn

Từng là địa phương nghèo của huyện Ngọc Lặc, không có nhiều điều kiện phát triển, nhưng xã Ngọc Sơn đã “đi sau về trước” trong phong trào xây dựng nông thôn mới (XDNTM) của khu vực miền núi xứ Thanh. Tại đây, sức mạnh cộng đồng được khơi dậy, thành quả NTM được gây dựng vững chắc nhờ tạo nền tảng từ cấp thôn, bản.

Sau nhiều lần mở rộng, đường thôn ở xã Ngọc Sơn khang trang, sạch đẹp.

Xuất phát điểm là xã 135 với điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, nên khi toàn tỉnh triển khai phong trào XDNTM, Ngọc Sơn gần như “án binh bất động”. Theo các thông tin từ UBND xã, đến tháng 12–2013, xã mới thi công được một số đoạn đường bê tông từ 100 đến 300m nhờ nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương và tỉnh theo Chương trình 135. Tháng 9–2015, trục giao thông chính của xã mới được bê tông hóa khoảng 1km. Hầu như tất cả các tuyến đường trong xã đều nhỏ hẹp, nhếch nhác. Từ năm 2016 trở đi, với sự tuyên truyền hiệu quả, Nhân dân trong xã đã đồng tâm hợp lực tạo thành phong trào sâu rộng, đóng góp khoảng 65% tổng kinh phí để xã phát triển hệ thống giao thông kiên cố và đồng bộ, tạo sự thay đổi lớn ở vùng quê cách trung tâm huyện gần 10km này.

Đến năm 2017, Ngọc Sơn mới thoát được xã nghèo, các công trình phúc lợi bắt đầu được xây dựng từng bước. Lần lượt là công sở xã, các trường học, trạm y tế... được xây dựng nhờ lồng ghép các chương trình và huy động các nguồn lực. Thấy diện mạo nông thôn thay đổi, đồng bào Mường, Kinh tại địa phương càng có niềm tin vào chương trình nên ra sức thi đua sản xuất, đóng góp ngày công lao động và kinh phí XDNTM ở thôn. Từ năm 2017 đến nay, Nhân dân trong xã đã tình nguyện hiến gần 21.000m2 đất, nhiều vật kiến trúc, hoa màu, cây cối để xây dựng các công trình công cộng theo tiêu chí NTM.

Chỉ sau 2 năm “tăng tốc”, Ngọc Sơn đã được Chủ tịch UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM vào tháng 12–2019 với diện mạo hoàn toàn mới, hệ thống hạ tầng khang trang, các tuyến giao thông có tính kết nối, rộng mở còn hơn nhiều xã vùng đồng bằng. Ngay sau khi về đích xã NTM, Ngọc Sơn được huyện Ngọc Lặc chọn làm điểm xây dựng xã NTM nâng cao nên xã tiếp tục mở rộng và thi công thêm nhiều tuyến kênh mương và tuyến đường trong xã. Ngoài duy trì và giữ vững các tiêu chí NTM, Ngọc Sơn đã và đang hoàn thiện nhiều tiêu chí nâng cao, trong đó mở rộng toàn bộ 30,45km đường giao thông, gần 13km rãnh thoát nước hai bên đường, 27km đường điện chiếu sáng. Nhiều lần về Ngọc Sơn, chúng tôi ghi nhận hệ thống hàng rào xanh, những tuyến đường hoa của xã quanh năm tươi tốt nhờ phong trào chăm sóc hàng tuần và ý thức tự giác của người dân. Đến nay, toàn xã đã phát triển được 14,6km hàng rào chè mạn, 21,3km đường hoa.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Ngọc Sơn Trịnh Đình Sơn, quá trình thực hiện chương trình lớn này, địa phương không có nhiều nguồn lực nên đã lấy cấp thôn để XDNTM, tạo nền tảng vững chắc từ cơ sở. Khi người dân đồng thuận, cùng chung tay làm từ những việc nhỏ nhất như trồng hàng rào xanh đồng bộ, phong trào vệ sinh môi trường hằng ngày, hằng tuần... Cuối năm 2018, cả 8/8 thôn trong xã đều đạt chuẩn NTM. Nhân dân các thôn tiếp tục phấn đấu nên đến năm 2021 có thôn Minh Tiến đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu, gần đây là thôn Linh Sơn và một số thôn khác đang tiến hành XDNTM kiểu mẫu. Nhiều năm nay, các thôn đã tổ chức đều đặn “Ngày chủ nhật xanh” ở các thôn, còn cấp xã mối tháng đồng loạt ra quân 2 lần để dọn vệ sinh môi trường, cắt tỉa cây hàng rào...

Về các thôn của xã Ngọc Sơn thời gian gần đây, dễ dàng nhận thấy sự đồng đều trong phát triển hạ tầng cũng như nhà ở dân cư và đời sống người dân. Đây là điều mà ở nhiều nơi chưa làm được bởi đa phần các xã chỉ chọn một vài thôn có tiềm năng làm điểm NTM kiểu mẫu, không ít thôn, bản còn lại thì mặt bằng chung còn kém. Ông Bùi Văn Công, trưởng thôn Thanh Sơn tự hào rằng: Thuộc khu vực miền núi với vườn đồi rộng, nhưng nhờ phong trào cải tạo vườn tạp rộng khắp từ những năm trước, nên đến nay các vườn đều được quy hoạch bài bản, trồng cây khoa học, mang lại giá trị kinh tế cao. Những tuyến hàng rào xanh bằng chè mạn chạy dọc khắp thôn có được cũng nhờ sự đồng thuận đến từng hộ gia đình.

Tại các thôn, phong trào văn hóa - văn nghệ truyền thống của đồng bào Mường, Kinh được khơi dậy. Hoạt động thể dục - thể thao diễn ra sôi nổi trong khuôn viên các nhà văn hóa thôn, góp phần thắt chặt tình làng, nghĩa xóm. Nói về sự đổi mới của quê hương, bà Bùi Thị Xuân ở thôn Linh Sơn, tâm sự: “Tôi năm nay đã 76 tuổi, sinh ra và lớn lên tại địa phương, chưa bao giờ thấy quê hương đổi mới như bây giờ. Chúng tôi thực sự cảm nhận được chương trình XDNTM là vì người dân nên người dân trong thôn sẵn sàng đóng góp công sức và vật chất để chung tay. Chúng tôi đã già, nhưng vẫn tham gia phong trào văn hóa - văn nghệ, chơi thể thao hằng ngày. Thấy phong trào NTM ý nghĩa, những người cao tuổi trong thôn còn vận động con cháu tham gia, cùng chung tay XDNTM”.

Từ sự đồng thuận và tranh thủ các nguồn lực, từ năm 2017 đến nay, xã Ngọc Sơn đã huy động tổng nguồn vốn gần 177 tỷ đồng cho XDNTM các cấp độ. Người dân địa phương đã đóng góp gần 18.300 ngày công cho các phong trào và công việc chung của các thôn. Với nhiều tiêu chí đã tiệm cận, xã Ngọc Sơn đang phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2023. Hiện nay, xã cũng triển khai khâu hồ sơ thủ tục để xét sản phẩm hành chăm muối của địa phương thành sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Bài và ảnh: Lê Đồng