Mường Lát: Phát huy hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh mùa nắng nóng

Hiện nay, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát quản lý, khai thác 2 hệ thống công trình thủy lợi, phục vụ nước tưới cho 91 ha cây trồng và cấp nước sinh hoạt cho người dân trong vùng. Trong đó, công trình kênh và đường ống Pom Puôi từ bản Hạ Sơn, xã Pù Nhi về thị trấn Mường Lát có tổng chiều dài 5km, dẫn nước tưới cho 31 ha và cấp nước sinh hoạt cho người dân trong vùng.

Công nhân Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát vận hành công trình kênh và đường ống Pom Puôi phục vụ sản xuất và dân sinh.

Công trình kênh và đường ống Pom Puôi đã được nâng cấp, sửa chữa, hiện nay công trình đã và đang phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh. Đối với hệ thống thủy lợi Tén Tằn, kênh chính dài gần 8km dẫn nước tưới cho gần 60 ha cây trồng của thị trấn Mường Lát và các xã Tam Chung, Pù Nhi. Tuy nhiên, đập chính hệ thống thủy lợi Tén Tằn đã bị hư hỏng, thân đập đã bị bào mòn bê tông, đứt thép, có nguy cơ mất an toàn...

Do đặc điểm hầu hết các hạng mục công trình nằm cheo leo trên sườn đồi nên hàng năm vào mùa mưa lũ gây sạt lở, bồi lấp, ách tắc dòng chảy các kênh. Các đập dâng nằm trên suối, khi trời mưa, đất đá từ đầu nguồn đổ về bồi lấp phía thượng lưu, gây ách tắc cống lấy nước và kênh dẫn, gây bất lợi cho công tác phục vụ nước sản xuất và dân sinh.

Các tháng vừa qua, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát đã tổ chức kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, bảo đảm các công trình an toàn; phân công nhiệm vụ cho từng kỹ sư, công nhân kỹ thuật thay ca thường trực tại đầu mối hệ thống thủy lợi để giải quyết các sự cố. Phát động cán bộ, kỹ sư, công nhân thực hiện tốt mục tiêu vận hành kịp thời, hiệu quả công trình phục vụ tưới cho cây trồng vụ đông xuân năm 2023 và nước sinh hoạt cho Nhân dân trên địa bàn trong mùa nắng nóng. Vừa qua, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát đã bàn giao Nhà máy Thủy điện Tén Tằn cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng mới, nhằm phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh; bàn giao 2 đường điện trung thế cho Điện lực Mường Lát quản lý, vận hành.

Đến tháng 4-2023, huyện Mường Lát có 120 công trình thủy lợi vừa và nhỏ, phục vụ tưới cho khoảng 1.200 ha/vụ. Trong đó, có 2 công trình thủy lợi do Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát quản lý, vận hành. Trong số 118 công trình do địa phương quản lý, có 60 công trình đã được đầu tư xây dựng kiến cố, cơ bản phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh. Nhiều công trình do Nhân dân tự làm đập, kênh... bằng đất nên công trình xuống cấp nghiêm trọng, thường xuyên sạt lở, hư hỏng, không phát huy được hiệu quả phục vụ sản xuất, dân sinh.

Trao đổi với chúng tôi, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Lát - Trần Văn Thắng, cho biết: Để phát huy hiệu quả công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh, huyện Mường Lát xác định ngoài phát huy nội lực, hàng năm, huyện, xã đã phát động toàn dân làm thủy lợi nội đồng, nạo vét, khơi thông dòng chảy các tuyến kênh mương, sửa chữa những hư hỏng nhỏ của công trình, có biện pháp khắc phục tạm thời các công trình thủy lợi bị xuống cấp, hư hỏng. Các cấp, các ngành chức năng trong huyện quan tâm đến tính đặc thù về địa hình (độ dốc lớn không đồng đều, ruộng bậc thang), tập quán, phương thức canh tác, rà soát, thành lập các HTX dịch vụ thủy lợi hoặc tổ dịch vụ nước tưới đúng nhiệm vụ và quyền hạn theo nghị định của Chính phủ và Pháp lệnh khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi. Đây không chỉ là hình thức hợp tác của những người cùng hưởng lợi từ công trình thủy lợi, làm nhiệm vụ bảo vệ, khai thác công trình phục vụ sản xuất, dân sinh trên địa bàn có hiệu quả mà còn đảm bảo cho công trình thủy lợi, nhất là ở cấp xã, thôn có chủ quản lý thực sự. Ngoài ra, Nhân dân huyện Mường Lát đã chủ động trồng và bảo vệ rừng trên địa bàn, nhất là rừng phòng hộ đầu nguồn, bảo đảm cân bằng sinh thái, tạo nguồn sinh thủy, giữ được nguồn nước cho các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh.

Đối với các công trình thủy lợi do địa phương quản lý, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Mường Lát đã và đang tiến hành rà soát, đề xuất giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình, bảo đảm công trình an toàn, phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh trong vùng.

Bài và ảnh: Thu Hòa