Mường Lát sau cơn lũ dữ

Mưa trắng trời Mường Lát, lũ cuồn cuộn đổ về cuốn đi những ngôi nhà nằm chênh vênh lưng chừng núi, cuốn trôi cả những dự định còn dang dở của người dân. Lũ đi qua vùng biên bừng bừng sức sống để lại hình ảnh những con người bé nhỏ gồng mình vượt qua mất mát, tang thương.

Phóng sự

Tan hoang những bản làng

Đã hơn 10 ngày trôi qua nhưng người dân bản Poọng, xã Tam Chung vẫn chưa hết bàng hoàng. Khi cơn lũ ập đến, đất đá từ trên đồi cao đổ ập xuống những căn nhà. Trận sạt lở núi kinh hoàng ấy đã vùi lấp đi bao nhiêu tài sản và cả những dự định còn dang dở của người dân bản Poọng. 55 trong tổng số 86 ngôi nhà bị sập hoàn toàn để lại cho bản Poọng một khung cảnh hoang tàn. Chúng tôi về bản Poọng khi nắng đã lên nhưng khó có thể hình dung bãi đất đá ngổn ngang trước mắt mình chỉ vài ngày trước là một bản làng đang dần thay da đổi thịt nơi vùng cao biên giới. Bản Poọng giờ đây chỉ còn trơ lại những khối đất khổng lồ, những thanh gỗ còn sót lại nằm ngổn ngang. Tất cả tài sản, vật nuôi, diện tích hoa màu của người dân nằm lại dưới đống đổ nát. Trên gương mặt mỗi người dân đều hiện lên vẻ hoang mang, lo lắng và những giọt nước mắt lăn dài theo dòng lũ dữ. Họ chỉ còn lại mạng sống và đôi bàn tay trắng.

Nhiều bản làng vùng biên Mường Lát tan hoang sau khi mưa lũ đi qua. (Ảnh: Linh Nga)

Trận sạt lở đất đã làm sập đi ngôi nhà vừa mới dựng của gia đình chị Vi Thị Anh sau bao nhiêu năm dành dụm, chắt chiu. Gia đình chị được các chiến sỹ biên phòng sơ tán đến ở tại khu trường học cũ của Trường Tiểu học Tam Chung từ nhiều ngày nay. Vội vàng lau những giọt nước mắt trên khuôn mặt khắc khổ, chị Anh nghẹn ngào nói với chúng tôi: “Trận sạt lở xảy ra vào giữa trưa nên mọi người trong bản chạy thoát được nhưng bao nhiêu tài sản của chúng tôi mất hết cả rồi các anh chị ơi. Vốn liếng của cả gia đình bao nhiêu năm dành dụm, ngôi nhà chúng tôi vừa mới dựng còn chưa trả hết nợ cho ngân hàng cũng nằm dưới lớp đất đá kia. Không biết sau này gia đình chúng tôi phải sống như thế nào nữa”.

Có lẽ sẽ còn rất lâu nữa, người dân bản Poọng mới thôi ám ảnh bởi những gì đã xảy ra. Cụ bà Hà Thị Tưởng (70 tuổi) thẫn thờ hướng ánh mắt về phía những ngôi nhà bị sập nói với chúng tôi: “Trong mấy chục năm qua, từ khi tôi sinh ra tới bây giờ chưa bao giờ thấy mưa lũ lớn kéo dài và thiệt hại nặng nề như thế. Đất đá từ trên đồi bất ngờ đổ ập xuống, người dân chúng tôi đều rất lo sợ”.

Bà cụ Hà Thị Tưởng (70 tuổi), bản Pọong, Tam Chung chưa có nhà để về do lũ cuốn mất. (Ảnh: Thế Lượng)

Bản Poọng chỉ là một trong số ít bản làng ở Mường Lát bị thiệt hại nặng nề do mưa lũ. Theo chân những chiến sỹ biên phòng trên hành trình cứu trợ người dân vùng lũ chúng tôi đến bản Qua, xã Quang Chiểu. Trước đó nhiều ngày, bản Qua bị cô lập hoàn toàn, mọi phương án tiếp cận nhằm cứu trợ nhân dân đều vô vọng. 16 ngôi nhà của người dân bản Qua bị sập, nhà văn hóa, trường học cũng bị vùi lấp. Lũ chồng lũ khiến cho mảnh đất tận cùng miền Tây xứ Thanh chịu tận cùng nỗi đau, đời sống nhân dân đã khó lại càng thêm lao đao.

Nước mắt người vùng lũ

Cơn lũ dữ xé tan những ngọn đồi, đất đá từ trên núi cao đổ ập xuống vùi lấp nhà cửa, công trình, nhiều bản làng gần như bị “xóa sổ” chỉ trong một đêm. Đi đến bất cứ bản làng nào trên vùng biên Mường Lát những ngày này cũng thấy một khung cảnh hoang tàn, mất mát đâu thương và cả những ám ảnh thiên tai.

Cô bé Sung Thị Hoài Thương, bản Chim, xã Nhi Sơn liên tục khóc đòi mẹ. Bố em bảo: “Mẹ đi làm con ma rồi, không về được nữa”. Cô bé nghe nói đến con ma thì sợ hãi nín khóc mà chẳng thể hiểu được mẹ sẽ không bao giờ về với em được nữa. Hai bố con em chui ra được từ đống đổ nát và được mọi người khiêng bằng cáng đến bệnh viện, còn mẹ em thì vĩnh viễn ở lại nơi đó.

Toàn thân vẫn còn đau nhức vì bị đất đá đè xuống, gương mặt vẫn chưa hết bàng hoàng, bố của bé Sung Thị Hoài Thương - anh Sung Văn Pó kể: “Lúc đó khoảng 3 giờ sáng, cả nhà mình đang ngủ thì nghe một tiếng động lớn phía trên ngọn đồi sau nhà. Mình chỉ kịp quấn chăn cho con gái và hét lên cho mọi người biết nhưng không ai kịp chạy ra ngoài”. Trận sạt lở ấy đã khiến cho vợ anh là Thao Thị Sai và em trai anh là Sung Pó Ly bị vùi lấp dưới đất đá. Anh Sung Văn Pó cũng bị đất đá đè đau đớn toàn thân nhưng khi nghe tiếng đứa con gái nhỏ khóc, anh Pó cố bò dậy hốt hoảng dùng hai tay cào đất đưa được con gái thoát khỏi tử thần. Nửa ngày sau, người dân mới tìm thấy xác vợ anh và em trai từ trong đống đổ nát ấy. Ngôi nhà vợ chồng anh Pó dành dụm và vay ngân hàng 50 triệu mới được dựng lên năm ngoái giờ cũng không còn nữa. Hai bố con anh hiện nay vẫn phải nằm viện điều trị. Những vết thương trên thịt da Sung Văn Pó có lẽ không nhức nhối bằng nỗi đau trong trái tim anh mỗi khi đứa con gái nhỏ khóc đòi mẹ.

Nhà bán trú của Trường PTDTBT-THPT Tam Chung bị lũ bùn vùi lấp. (Ảnh: Thế Lượng)

Nỗ lực giúp dân ổn định cuộc sống

Đã hơn 10 ngày sau khi cơn lũ đi qua, đến sáng ngày 9/9 huyện Mường Lát vẫn bị cô lập, cuộc sống người dân phải đối mặt với bộ bề khó khăn, lương thực cạn kiệt, nhiều gia đình phải sống cảnh màn trời chiếu đất do nhiều bản làng vẫn bị cô lập bởi sạt lở đất. Người dân Mường Lát vẫn đang sống trong lo sợ khi hàng nghìn khối đất đá có thể đổ sập bất cứ lúc nào mỗi khi trời mưa.

Huyện Mường Lát đã huy động được 2.232 dân quân cơ động, 2.040 dân quân tại chỗ, và toàn bộ hệ thống lực lượng vũ trang và các cơ quan đơn vị đóng chân trên địa bàn vào cuộc để thực hiện công tác tìm kiếm cứu nạn và khắc phục hậu quả thiên tai. Sơ tán 452 hộ dân bị ảnh hưởng thiên tai đến nơi an toàn.

Ông Cao Văn Cường - Chủ tịch UBND huyện Mường Lát cho biết: Ngay sau khi mưa lũ đi qua, huyện đã huy động toàn bộ lực lượng triển khai công tác cứu trợ, tiến hành đưa người dân vùng bị ảnh hưởng đến nơi ở an toàn, đồng thời huy động nguồn lương thực tại chỗ nhằm không để người dân nào bị đói. Tuy nhiên công tác cứu trợ gặp rất nhiều khó khăn do nhiều bản bị cô lập, giao thông bị chia cắt. Trước mắt, huyện đã xuất kinh phí 1,5 tỷ đồng hỗ trợ mỗi hộ dân bị mất nhà 7 triệu đồng, khi có nguồn kinh phí khác sẽ tiếp tục hỗ trợ thêm; mỗi gia đình có người thiệt mạng do mưa lũ 5,4 triệu đồng. Đồng thời tiếp tục vận chuyển lương thực đến các bản làng bị thiệt hại nặng do mưa lũ, đảm bảo không để người dân nào bị đói”.

Hơn 48 tấn gạo, 3.000 thùng mì tôm và nhu yếu phẩm cần thiết đã được vận chuyển đến trung tâm tiếp nhận hàng cứu trợ tại xã Trung Lý. Sau khi Quốc lộ 15C thông tuyến trở lại, số lương thực này sẽ được phân phối đến các địa phương bị thiệt hại do mưa lũ. Hơn 32.000 lít xăng dầu cũng được vận chuyển từ Hải Phòng lên Sơn La vòng qua Lào để về Mường Lát phục vụ công tác cứu trợ và giải tỏa các điểm sạt lở.

Mọi công tác khắc phục hậu quả mưa lũ, cứu trợ người dân được huyện Mường Lát tiến hành khẩn trương như cuộc chạy đua với thời gian. Từng thùng mì tôm, những bữa cơm cứu trợ tại nơi sơ tán đã làm ấm lòng người dân vùng lũ, thắp sáng lên tình người nơi biên giới, làm vơi đi những nhọc nhằn trên gương mặt người dân nơi đây. Khó khăn sẽ còn rất dài nhưng với sự sẻ chia của những tấm lòng hướng về vùng biên sẽ là động lực để Mường Lát kiên cường đi qua gian khó.

Linh Nga