Nỗi lo sạt lở núi

Vụ sạt lở núi đá vào tháng 9/2018, làm cả nghìn khối đất đá từ trên vách núi dội xuống khu vực các hộ dân thôn Xuân Lộc (xã Xuân Khang, huyện Như Thanh) gây thiệt hại nặng nề, đe dọa trực tiếp tới tính mạng của nhiều người dân. Biết nguy hiểm luôn rình rập, nhưng vì sao đến nay, các hộ dân nơi đây vẫn chưa chịu di dời đến nơi ở mới?!

Sau khi xảy ra vụ sạt lở núi nghiêm trọng, lãnh đạo huyện Như Thanh đã gấp rút chỉ đạo xã Xuân Khang cấp thiết phải lên kế hoạch, thực hiện việc di dời người dân khẩn cấp tới nơi ở mới an toàn. Chỉ đạo là vậy thế nhưng đã gần 2 năm trôi qua, người dân nơi đây vẫn chưa chịu di dời, dù luôn phải sống trong lo sợ, đi không được, ở chẳng xong.

Lý giải nguyên nhân, anh Lô Văn Quý, thôn Xuân Lộc, xã Xuân Khang cho biết: Ngay sau sự cố sạt lở đá năm 2018, gia đình đã cùng các hộ dân khác sống dưới chân núi đã làm đơn gửi lên chính quyền các cấp xã, huyện Như Thanh. Nội dung đơn đã nêu rõ nguyện vọng được di dời, tái định cư đến nơi ở mới an toàn hơn. Anh Quý nhớ lại trong tâm trạng hoảng hốt: “Trận sạt lở như mới hôm qua, quá hoảng sợ các chú à! Trận sạt lở đã cướp đi của gia đình anh một căn chòi, 4 con dê, 6 cây lát cổ thụ cùng nhiều hoa màu, rất may cái giữ lại được là tính mạng các thành viên trong gia đình”.

Đâu là nguyên nhân đến nay các gia đình chưa thể di dời tới nơi ở mới? Anh Quý thở dài: “Trong 4 hộ bị ảnh hưởng bởi sạt lở núi phải di dời, ban đầu chúng tôi cùng chung nguyện vọng, thế nhưng đợi mãi, sau 1 năm, cuối cùng gia đình tôi quyết định xin rút lại đơn, không chuyển đi nữa. Lý do: Nếu chuyển đến nơi ở mới, với số tiền hỗ trợ di dời của Nhà nước là không đủ để gia đình cất dựng nhà mới”.

Anh Lô Văn Quý lý giải vì sao mà hộ gia đình đến nay vẫn chưa di dời.

Đó là trường hợp hộ gia đình anh Quý, do kinh phí hỗ trợ di dời thấp. Bên cạnh đó, còn những trường hợp khác lý do nào khiến các hộ chưa thể di dời? Tìm đến gia đình bàPhạm Thị Lương. Trái với việc bất đắc dĩ ở lại căn nhà đầy nguy hiểm, bà cùng con cái (gia đình 7 nhân khẩu) không mấy khi có mặt ở nhà, đặc biệt là vào mỗi mùa mưa bão. Suốt gần 2 năm qua, gia đình bà Lương phải đi ở nhà người thân, qua đợt bão gió lại gồng gánh dọn về nhà.

Ông Lê Kim Do - Chủ tịch UBND xã Xuân Khang cho biết: Số hộ nằm trong vùng nguy hiểm, bị đe dọa sạt lở trực tiếp là 4 hộ với 23 nhân khẩu. Ngay sau khi xảy ra sạt lở núi, UBND huyện Như Thanh đã giao cho xã xây dựng phương án di dời 4 hộ dân. Huyện cũng thống nhất trích từ ngân sách huyện, hỗ trợ mỗi hộ nằm trong diện phải di dời 50 triệu đồng, số kinh phí này sẽ được bố trí thông qua nguồn ngân sách năm 2020 của xã. Tuy nhiên, đến nay UBND xã Xuân Khang vẫn chưa nhận được khoản tiền này.

Bên cạnh đó, theo ông Do, sau khi xây dựng kế hoạch, UBND xã đã lên phương án để di dời các hộ dân đến khu đất mới (tại Trường Tiểu học thôn Xuân Lộc cũ). Tuy nhiên vì đây là đất công nên việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải được HĐND tỉnh Thanh Hóa thông qua. Trong khi đó, mãi đến tháng 1/2020, dự án tái định cư cho 4 hộ dân nói trên mới được UBND tỉnh Thanh Hóa đồng ý phê duyệt đưa vào kế hoạch sử dụng đất của huyện năm 2020.

Như vậy, nguyên nhân chính dẫn đến việc các hộ dân chưa thể di dời là bởi kinh phí hỗ trợ cũng như vướng thủ tục thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất công.

Sơn Đình