Nhìn lại 4 năm thực hiện Đề án 818 tại Thanh Hóa

Nhờ sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền và ngành dân số, sau 4 năm thực hiện Đề án xã hội hóa phương tiện tránh thai và dịch vụ Kế hoạch hóa gia đình/Sức khỏe sinh sản tại khu vực thành thị và nông thôn phát triển giai đoạn 2015 - 2020 (Đề án 818), tỉnh Thanh Hóa đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số và SKSS giai đoạn 2011 - 2020.

Thực hiện Quyết định 818/QĐ-BYT, ngày 12/3/2015 của Bộ Y tế về việc Phê duyệt Đề án xã hội hóa phương tiện tránh thai (PTTT) và dịch vụ Kế hoạch hóa gia đình/Sức khỏe sinh sản (KHHGĐ/SKSS) tại khu vực thành thị và nông thôn phát triển giai đoạn 2015 - 2020 (Đề án 818, ngày 20/4/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 1372/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án xã hội hóa PTTT và dịch vụ KHHGĐ/SKSS tại khu vực thành thị và nông thôn phát triển tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 - 2020. Mục đích của đề án là tăng đầu tư của xã hội trên cơ sở nâng cao chất lượng dịch vụ và trực tiếp với đối tượng thụ hưởng để duy trì sự phát triển bền vững của chương trình Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ).

Để triển khai hiệu quả các hoạt động của đề án, trong 4 năm qua (từ 2016 - 2019), Chi cục DS-KHHGĐ Thanh Hóa đã tham mưu cho các cấp, các ngành chức năng đề ra các giải pháp đồng bộ chú trọng tuyên truyền, vận động nhằm thay đổi nhận thức, hành vi của người dân trong việc chia sẻ gánh nặng ngân sách nhà nước trong chăm sóc SKSS từ việc sử dụng miễn phí sang tự chi trả tham gia sử dụng các PTTT, chăm sóc SKSS phù hợp với điều kiện của từng người, đảm bảo phù hợp với sức khỏe, chất lượng và an toàn. Phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong việc truyền thông về sự cần thiết, lợi ích, hiệu quả về thực hiện xã hội hóa PTTT, tạo dư luận đồng tình trong thực hiện đề án.

Hội thảo và tập huấn triển khai Đề án 818.

Tại cấp tỉnh, trong 4 năm qua, Chi cục DS-KHHGĐ đã làm tốt công tác tham mưu cho Sở Y tế và UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành các kế hoạch để triển khai các hoạt động của đề án; đồng thời xây dựng kế hoạch và các văn bản hướng dẫn thực hiện công tác xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS gửi cho Trung tâm DS-KHHGĐ các huyện, thị xã, thành phố (nay là trung tâm y tế); thành lập tổ công tác xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS.

Bên cạnh công tác tham mưu, chỉ đạo, Chi cục đã tổ chức có hiệu quả việc triển khai các hoạt động về xã hội hóa. Hàng năm, tổ chức hội nghị triển khai thực hiện đề án cho 27 huyện, thị xã, thành phố. Xây dựng 9 cụm pano, 4 phóng sự, sản xuất gần 332.550 tờ rơi, viết 12 tin, bài đăng trên báo, tạp chí, trang mạng xã hội để tuyên truyền cho các hoạt động của đề án. Tổ chức tập huấn công tác xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS/KHHGĐ cho cán bộ dân số, cộng tác viên dân số, cán bộ trung tâm y tế, trạm trưởng các xã. Đồng thời giao chỉ tiêu cho trung tâm y tế phân phối các dịch vụ cung cấp PTTT, hàng hóa SKSS theo cơ chế xã hội hóa.

Truyền thông tư vấn trực tiếp cho người dân về dịch vụ KHHGĐ.

Tại cấp huyện, để triển khai có hiệu quả các hoạt động của đề án, hàng năm trung tâm y tế đã tổ chức tuyên truyền các sản phẩm PTTT và hàng hóa SKSS thông qua lồng ghép các hoạt động như hội nghị giao ban; hoạt động về cung cấp dịch vụ DS-KHHGĐ, chất lượng dân số và cơ cấu dân số. Tổ chức hội nghị truyền thông tư vấn chăm sóc SKSS tại các xã, thị trấn cho các đối tượng là phụ nữ có thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và nhân dân trên địa bàn các xã triển khai đề án với nội dung nói chuyện tập trung vào tuyên truyền, tư vấn các bệnh viêm nhiễm phụ khoa với các bệnh liên quan đến sinh sản, vận động đối tượng tiếp cận với các sản phẩm xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS. Thông qua các buổi truyền thông tư vấn trực tiếp, người dân đã hiểu được tại sao phải xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS, đồng thời đã chuyển đổi hành vi từ “bao cấp, miễn phí” sang “mua bán” phù hợp với khả năng và điều kiện theo phân khúc thị trường; nắm được những kiến thức cơ bản về SKSS, biết cách tự chăm sóc SKSS cho bản thân và gia đình, biết phòng tránh những bệnh lý cơ bản trong vấn đề chăm sóc con cái, tiếp cận và sử dụng các sản phẩm xã hội hóa PTTT và hàng hóa SKSS. Kết quả, trong 4 năm đã phân phối được 3.791 vỉ thuốc tránh thai Anna, 152.784 chiếc bao cao su Hello, 52.704 chiếc bao cao su Hello Plus, 8.467 lọ viên đa vitamin và khoáng chất Prenatal Formula, 5141 lọ dung dịch vệ sinh đa năng Gynopro, 14.822 lọ dung dịch vệ sinh phụ nữ Vagis, 2.261 hộp Canxi ion, 308 lọ gel bôi trơn. Với những hoạt động được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh tới cấp huyện, Đề án 818 bước đầu đã đạt được kết quả khích lệ, góp phần không nhỏ vào việc hoàn thành các chỉ tiêu về DS-KHHGĐ. Chỉ tiêu giảm sinh đạt 0,1%o/năm; tổng tỷ suất sinh năm 2015 là 2,75 đến năm 2019 giảm xuống còn 2,54.

Năm 2020 là năm cuối thực hiện Đề án 818 giai đoạn 2016 - 2020. Vì vậy để hoàn thành các mục tiêu của đề án, Chi cục đã, đang và sẽ triển khai các hoạt động đẩy mạnh truyền thông, vận động thay đổi hành vi; hỗ trợ trang thiết bị y tế phục vụ dịch vụ KHHGĐ; tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia xã hộihóa cung cấp dịch vụ KHHGĐ/SKSS và cung ứng PTTT; tư vấn, truyền thông trực tiếp cho đối tượng; kiểm tra, giám sát đề án. Thực hiện xã hội hóa cung cấp PTTT là một hướng đi đúng đắn; tuy nhiên đó không phải là một việc làm đơn giản và không thể làm ngay trong “một sớm, một chiều”.Bởi vậy, đề án cần tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ các ban, ngành, đoàn thể để góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số và SKSS giai đoạn 2011 - 2020 và hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa.

Thảo Nguyên