Những dấu ấn lịch sử - văn hóa trên xã đảo Nghi Sơn

Vốn là một cù lao nổi lên giữa bốn bề sóng nước, theo thời gian, cùng với biến đổi của địa chất, hải lưu và nỗ lực quai đê lấn biển của các thế hệ người dân, Biện Sơn nối với đất liền, hình thành xã đảo Nghi Sơn (Thị xã Nghi Sơn). Không chỉ là nơi phong cảnh hữu tình, xã đảo Nghi Sơn được xem như mảnh đất hội tụ nhiều giá trị lịch sử, văn hóa.

Lịch sử hình thành và phát triển của xã đảo gắn liền với công lao dẹp loạn giúp nước, giúp dân của Vua Lý Thái Tổ.

Với vị thế đặc biệt, nơi đây đã từng chứng kiến nhiều cuộc hành quân của quân Đại Việt trong các cuộc chiến chống lại Chiêm Thành xưa. Đặc biệt, Biện Sơn từng là nơi được lựa chọn xây dựng phòng tuyến thủy quân Tây Sơn.

Phòng tuyến thủy quân Tây Sơn trên xã đảo Nghi Sơn là một phần của phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn gắn liền với tên tuổi và công trạng của nghĩa quân Tây Sơn mà người đứng đầu là vị vua áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ. Giờ đây, phòng tuyến chỉ còn lưu lại dấu tích qua sự tồn tại của một số đoạn tường thành nhỏ như: Thành Đồn, thành Hươu và thành Nguyệt.

Đến với xã đảo Nghi Sơn là đến với một vùng danh lam thắng cảnh, nơi hội tụ nhiều di tích lịch sử - văn hóa như: Đền thờ Vua Quang Trung, Đền thờ Sát Hải Đại vương, mộ vua bà Trần Quý Phi, Tứ vị thánh nương cùng với huyền tích về Mỵ Châu - Trọng Thủy nơi giếng ngọc, những dấu tích còn sót lại của phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn, giếng cổ mang dấu ấn văn hóa Chăm... hay những bờ rào đá nhuốm màu rêu phong.

Đền thờ Vua Quang Trung từ lâu đã trở thành địa chỉ văn hóa, tâm linh linh thiêng, gần gũi với cuộc sống của người dân xã đảo.

Sự tồn tại của những chiếc giếng cổ, mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm cũng là một trong những nét chấm phá, góp phần làm phong phú, đặc sắc hơn cho bức tranh thiên nhiên, các vỉa tầng lịch sử, văn hóa trên xã đảo Nghi Sơn.

Hoàng Linh