Cảnh giác trước chiêu trò “đặt đơn ảo”online

Với mong muốn tạo sự uy tín cho khách hàng bằng lượt mua, đánh giá “khủng” trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), nhiều chủ cửa hàng chấp nhận bỏ tiền mua lượng tương tác “mua line” hoặc tuyển cộng tác viên (CTV) chốt đơn ảo.

Trào lưu chốt đơn “ảo”

Trong bối cảnh các sàn thương mại điện tử nở rộ, xu hướng mua sắm trực tuyến (online) ngày càng được ưa chuộng không chỉ đối với giới trẻ mà giờ đây bất kỳ ai có trong tay chiếc điện thoại thông minh chắc hẳn đều đã từng “lướt”, “chốt đơn” ít nhất một lần. Trên khắp đường phố, dễ dàng bắt gặp hình ảnh đội ngũ shipper trong trang phục áo xanh, áo vàng của các đơn vị: Giao hàng nhanh, giao hàng tiết kiệm, nhân viên bưu điện... đi khắp ngõ ngách giao hàng đến từng nhà cho người mua cho thấy sự tiện ích của TMĐT, song TMĐT cũng là nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Mua sắm online trên các sàn TMĐT đang phát triển mạnh mẽ. (Ảnh minh họa)

Một trong số đó phải kể đến, dịch vụ giúp chủ hàng thu về nghìn đơn mỗi ngày mang tên “đặt đơn hộ”. Cụ thể, thông qua các hội nhóm Facebook, Zalo, TikTok... các chủ shop liên tục đăng tin tìm kiếm người đặt đơn và viết đánh giá cho sản phẩm của cửa hàng với mức phí dao động từ 10.000 đồng đến 20.000 đồng cho mỗi đơn chốt thành công, có đánh giá 5 sao về chất lượng sản phẩm và dịch vụ chăm sóc khách hàng nhằm thu hút nhiều khách hàng tham gia mua sắm. Theo đó, CVT được thuê “đặt đơn hộ” sẽ chỉ cần thực hiện thao tác đặt hàng trên ứng dụng của các sàn TMĐT khi hàng được giao, người mua không trực tiếp thanh toán mà gọi điện nhắc shop chuyển khoản cho shipper. Mặt khác, chủ gian hàng có thể yêu cầu người dùng thiết lập nơi giao hàng gần với địa chỉ cửa hàng để tiện nhận và thanh toán cho chính đơn đó của mình.

Hội nhóm đặt đơn hộ thu hút hàng nghìn thành viên tham gia. (Ảnh chụp màn hình)

Thực tế, đã không ít người tiêu dùng “mắc bẫy” mua phải hàng kém chất lượng hay nói cách khác là “treo đầu dê bán thịt chó” chỉ vì tin tưởng vào lượt mua cùng với vô vàn đánh giá 5 sao và những lời khen có cánh. Qua những lời lẽ như rót mật vào tai, chị K (trú tại phường Điện Biên, TP Thanh Hóa) chia sẻ: “Có lần lướt sàn TMĐT thấy gian hàng quần áo có nhiều lượt theo dõi, lượt mua và nhiều lời khen cộng thêm giá cả hợp lý, tôi không ngần ngại ấn vào “mua”. Ai dè lúc nhận hàng tôi mới “ngã ngửa” họ giao cái váy nhăn nhúm, rộng thùng thình, không thể mặc nổi và hoàn toàn không phải món hàng tôi đã đặt. Phản hồi thì người bán quanh co, bảo là “giống y hình”, đổ lỗi cho tôi không xem kĩ thông tin khi đặt hàng và không hoàn tiền.”

Liệu tình trạng trên có đang gây nhiễu sàn TMĐT. (Ảnh chụp màn hình)

Lợi dụng thuật toán của các nền tảng thường ưu tiên gian hàng đạt doanh số cao, nhiều đánh giá tốt từ người mua nên tình trạng “đặt đơn hộ” đã và đang khiến nhiều người tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng. Bạn H (trú tại phường Lam Sơn, TP Thanh Hóa) cho rằng: “Không thể phủ nhận sự tiện lợi của mua hàng online đối với cuộc sống ngày nay, em và nhiều người bạn của em trở thành con nghiện “chốt đơn” gi gỉ gì gi cái gì cũng lên mạng để mua và cũng gặp phải nhiều tình huống “dở khóc dở cười”. Bởi lẽ, người bán hàng qua mạng giờ đây có quá nhiều chiêu trò, người mua không biết đâu mà lần. Họ thuê người đặt hàng, đánh giá, “chôm” ảnh ở nơi khác về đăng lại nhằm tạo lòng tin với khách hàng. Nhưng cuối cùng lại là hàng nhái hoặc kém chất lượng. Khách phản hồi, khiếu nại thì không phản hồi, có khi còn chặn, tỏ thái độ, né tránh trách nhiệm.”

Người tiêu dùng cần làm gì?

Theo đó, cá nhân, tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định số 38/2021 ngày 29/3/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo. Ngoài ra, theo Điều 11 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về các phương thức bảo vệ quyền dân sự; trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích bị xâm phạm từ hành vi quảng cáo sai sự thật, xâm phạm tới quyền, lợi ích hợp pháp của mình, gây ra thiệt hại thì có quyền khởi kiện yêu cầu chủ thể có hành vi quảng cáo sai sự thật cải chính, công khai xin lỗi và bồi thường thiệt hại.

Mua hàng online mang lại nhiều tiện ích cho mọi người, tuy nhiên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, có trường hợp, người tiêu dùng đặt mua sản phẩm chất lượng, tương ứng với số tiền bỏ ra, nhưng khi nhận về thì sản phẩm không đúng (hàng rởm) thì theo quy định tại Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 thì người tiêu dùng có quyền “khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Mặt khác, hành vi quảng cáo sai sự thật còn có thể bị xử lý hình sự đối với cá nhân tái phạm, theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015.

Có thể thấy trên thực tế, lĩnh vực thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ mang lại nhiều tiện lợi cho người tiêu dùng trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, phù hợp với cuộc sống bận rộn ngày nay. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần thận trọng khi mua hàng trực tuyến, trước khi đưa ra quyết định mua hàng cần tìm hiểu về kỹ về sản phẩm, thỏa thuận rõ ràng với người bán nếu sản phẩm bị lỗi, chất lượng không như quảng bá sẽ hoàn trả; nên lựa chọn những cửa hàng có uy tín, thương hiệu rõ ràng để tránh sự phiền phức. Ngoài ra, khi nhận hàng cần kiểm tra trước khi thanh toán. Mặt khác, các sàn TMĐT cũng cần mạnh tay trong việc xử lý hành vi gian lận nhằm tăng các chỉ số ảo, ảnh hưởng đến quá trình mua sắm của người dùng.

Phú Lan