Mùa thu hoạch củ ấu ở Vĩnh An

Các hộ dân ở xã Vĩnh An (Vĩnh Lộc) đang vào chính vụ thu hoạch củ ấu, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nên giá bán củ ấu hiện nay giảm chỉ còn một nửa so với cùng kỳ năm ngoái.

Video: Mùa thu hoạch củ ấu ở Vĩnh An.

Cây ấu thường được trồng từ tháng 2 (âm lịch) và bắt đầu cho thu hoạch vào cuối tháng 6 (âm lịch). Loài cây này thường được trồng trên các vùng đầm lầy hay ao hồ có mực nước sâu chừng 0,5-2 m.

Xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc là địa phương có diện tích trồng ấu lớn nhất tỉnh Thanh Hoá. Năm nay, vùng này có gần 30 hộ trồng với diện tích hơn 11 ha.

Theo người dân, nghề này không vất vả như trồng lúa, ít tốn công chăm sóc. Chỉ khi nào con bọ dừa sinh sản, ăn lá phá hoại cây thì phải phun thuốc bảo vệ thực vật, còn lại không phải chăm bón gì, cứ ươm giống rồi chờ đến ngày thu hoạch...

Củ ấu hay còn gọi là ấu trụi, ấu nước, kỵ thực…, là loài cây thủy sinh, thường mọc ở vùng nước đọng vùng nhiệt đới. Tuy gọi là củ nhưng thực ra đây là một loại quả, vì nó phát triển dưới nước đến khi già thì rụng và vùi xuống bùn nên nhiều nơi quen gọi là củ. Ở Việt Nam có nhiều giống ấu, loài được trồng ở Vĩnh An là ấu sừng trâu.

Ông Trịnh Văn Mạnh, 59 tuổi, ở thôn 2, xã Vĩnh An cho hay, củ ấu là cây trồng truyền thống ở Vĩnh An, được trồng từ thời cha ông. Khoảng 3 năm nay, do có giá trị kinh tế cao hơn làm lúa, ngô nên được bà con trồng nhiều hơn.

Trong củ ấu có nhiều tinh bột, luộc chín ăn có vị bùi, thường ăn trực tiếp hoặc nấu lẩu, chè, hầm xương, làm thuốc... Củ ấu ở Vĩnh An được coi là đặc sản do phù hợp thổ nhưỡng, có hương vị thơm ngon hơn vùng khác.

Màu xanh bạt ngàn của cây ấu phủ kín mặt ao, tạo khung cảnh đẹp mắt khi nhìn từ trên cao. Những ngày này người dân xã Vĩnh An đang tất bật thu hoạch củ ấu bán cho kịp thời vụ.

Do cây ấu mọc dưới đầm sâu, nông dân ở Vĩnh An thường phải dùng thuyền tôn chèo đi thu hoạch. Sau khi đưa lên bờ, củ ấu được rửa sạch và phân loại rồi đem bán ở các chợ quanh vùng.

Công việc đơn giản nhưng người hái củ ấu cần phải đi theo một hàng thẳng. Điều này nhằm đảm bảo củ không bị bỏ sót và dễ lên giống mới.

Từ món ăn dân dã không được nhiều người chú ý trước đây, củ ấu nay đã trở thành món ăn “đặc sản”, nhất là với người trẻ ở thành phố.

Các năm trước giá bán có thời điểm lên đến 12.000-15.000 đồng 1 kg, năm nay giảm chỉ còn 5.000-7.000 đồng. Nguyên nhân do hoạt động giao thương bị đình trệ vì dịch COVID-19.

Bà Đỗ Thị Thoan - công chức nông nghiệp xã Vĩnh An cho hay, những năm được mùa, sản lượng ấu ở đây có thể đạt 8-10 tấn/ha, giúp nhiều gia đình thoát nghèo, ổn định kinh tế.

“Củ ấu là một trong những sản phẩm đặc trưng, thế mạnh của địa phương. Thời gian tới, chính quyền sẽ khuyến khích bà con mở rộng diện tích, đồng thời tìm giải pháp đấu mối với thương lái và các điểm tham quan du lịch quanh vùng để quảng bá, giới thiệu sản phẩm quê nhà đến với nhiều du khách hơn…”, bà Thoan cho biết thêm.

Hoàng Đông