Xuân về trong những khu tái định cư

An cư, lạc nghiệp - giấc mơ bao đời tưởng như chẳng thể nào thực hiện được nay đã và đang hiện diện trong niềm hân hoan, hạnh phúc của người dân trong những khu tái định cư được xây dựng nên từ “ý Đảng, lòng dân”.

Khu tái định cư Co Hương (Quan Sơn).

Gần 2 thập kỷ hiện thực hóa khát vọng lên bờ...

Đã gần 2 thập kỷ trôi qua kể từ ngày Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa khóa XV ban hành Chỉ thị số 08-CT/TU, ngày 10-10-2003 đẩy mạnh cuộc vận động toàn dân hỗ trợ, giúp đỡ hộ nghèo chưa có nhà ở, đang ở nhà tạm bợ, dột nát và ổn định đồng bào sinh sống trên sông cũng là ngần ấy thời gian Thanh Hóa nỗ lực, quyết tâm “theo đuổi”, “hiện thực hóa” giấc mơ “lên bờ” cho đồng bào sinh sống trên sông. Gần 2 thập kỷ - một chặng đường dài nhưng nhất quán quan điểm, mục tiêu của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Thanh Hóa trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội, “lấy dân làm gốc”, quyết tâm “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong “cuộc chiến” với muôn vàn khó khăn, thử thách nhưng thấm đẫm tinh thần nhân văn.

Những ngày cuối năm, khu tái định cư (TĐC) thôn Duệ Thôn, xã Định Tiến (thuộc giáo xứ Yên Khánh) rộn rã tiếng nói, tiếng cười. Đám trẻ con tíu tít ùa về sau khi tan học. Một vài hộ vẫn đang tận dụng thời gian, cố gắng hoàn tất việc xây, sửa nhà trước tết âm lịch.

Ông Nguyễn Hồng Phước, Chánh trương giáo xứ Yên Khánh, chia sẻ: Người dân khu TĐC thôn Duệ Thôn đều là đồng bào công giáo, bao đời sinh sống trên sông. Trước đây, cuộc sống của đồng bào vô cùng khó khăn, thiếu khó trăm bề. Họ sống chủ yếu dựa vào dòng sông. Cả gia đình cứ mãi quẩn quanh trong không gian chiếc thuyền, bè chật chội, chòng chành. Chẳng ai trong số họ dám mơ rằng, một ngày nào đó, gia đình sẽ có nơi chốn định cư, có một ngôi nhà vững chãi, khang trang để vun vén hạnh phúc, lo cho tương lai con trẻ.

Và cũng chẳng ai tin được rằng, sau đằng đẵng những khó khăn, vất vả, từ Chỉ thị số 08-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa và gần đây nhất là Thông báo số 129-TB/VPTU của Văn phòng Tỉnh ủy thông báo kết luận của đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tại hội nghị triển khai công tác hỗ trợ xây dựng nhà ở cho đồng bào nghèo sinh sống trên sông tại các địa phương trên địa bàn tỉnh như “cánh cửa” mở ra cơ hội “đổi đời”. Ông Nguyễn Hồng Phước cho biết: “Những ngày đầu tiếp nhận chủ trương, cùng các cấp, các ngành, đoàn thể chính trị - xã hội tuyên truyền, vận động người dân cũng gặp nhiều cái khó. Niềm vui xen lẫn âu lo, trăn trở, không ít hộ băn khoăn, sợ bỏ thuyền, bỏ sông nước lên bờ sẽ không có tiền làm nhà, không biết phải làm gì để ổn định cuộc sống”.

Tuy nhiên, được sự quan tâm, động viên, kịp thời tháo gỡ khó khăn, chung tay giúp sức, hỗ trợ của các cấp, các ngành, Ủy ban MTTQ tỉnh, các đoàn thể chính trị - xã hội, Caritas giáo phận Thanh Hóa, giáo xứ Yên Khánh, những ngôi nhà đầu tiên đã được khởi công xây dựng tại khu TĐC thôn Duệ Thôn, xã Định Tiến này. Giai đoạn 2017-2020, huyện Yên Định đã cấp đất ở cho 179 hộ đồng bào nghèo sinh sống trên sông (100% là hộ giáo dân giáo xứ Yên Khánh), bao gồm các xã Định Hải (37 hộ), Định Tiến (75 hộ), Định Công (65 hộ). Tính đến tháng 4-2022, có 128 hộ đã làm nhà, với tổng kinh phí xây dựng gần 33 tỷ đồng; còn 51 hộ được cấp đất nhưng chưa xây dựng nhà ở. Sau Thông báo số 129-TB/VPTU được ban hành, với sự chung sức, đồng lòng, vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, 51 hộ đã khởi công và hoàn thành việc xây nhà.

Giờ đây, cuộc sống của người dân khu TĐC thôn Duệ Thôn, xã Định Tiến đã vơi bớt đi phần nào khó khăn, nhọc nhằn. Điều vui mừng lớn nhất là con trẻ của đồng bào sinh sống trên sông trước đây đã được đến trường đi học, theo đuổi con chữ… Từ “điểm tựa” ấy, những cư dân khu TĐC có thêm động lực, “vốn liếng”, xây tương lai tốt đẹp hơn…

Ngược miền non ngàn…

Khu TĐC bản Ón, xã Tam Chung (Mường Lát) những ngày đông rét như đang thử thách sức chịu đựng, sức bền của mấy vị khách từ thành phố vượt hơn hai trăm cây số với đường đèo dốc, gấp cua tay áo liên tiếp để đến nơi đây. Anh Lâu Văn Ngọc, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Lát, cho biết: “Khu TĐC bản Ón được triển khai xây dựng vào cuối tháng 10-2021 với tổng diện tích khoảng hơn 3 ha, giải quyết vấn đề “an cư” cho 42 hộ dân sống ở khu vực nguy cơ rất cao sạt lở đất của bản. Đây là một trong những khu TĐC được xây dựng với hình thức đầu tư khẩn cấp theo Kết luận số 590-KL/TU ngày 8-9-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Người dân bản Ón nói chung còn nhiều nỗi vất vả, thiếu thốn. Được Đảng và Nhà nước quan tâm, tạo điều kiện như thế này là điều đáng quý, đáng trân trọng lắm”.

Mặc dù trước đó, Giàng A Chống, trưởng bản Ón đã nói cho chúng tôi nghe về cuộc sống thấp thỏm lo âu, sợ hãi của bà con bản Ón mỗi lần mưa lớn, gió bão nhưng nếu chỉ nghe kể thôi thì chẳng thể nào thấm thía hết được. Nhất là nỗi ám ảnh, sợ hãi mỗi khi tiếng kẻng báo động lanh lảnh vang lên giữa đêm khuya. Khát khao lớn nhất của người dân nơi đây là bình yên trong ngôi nhà kiên cố, tránh xa những nơi nguy cơ cao lũ ống, lũ quét sạt lở.

Mơ ước của bà con bản Ón cũng chính là nỗi lòng đau đáu của hàng nghìn bà con vùng nguy cơ, nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa. Trăn trở trước cuộc sống bấp bênh, nguy hiểm của bà con, nêu cao tinh thần nhân văn sâu sắc “không để ai bị bỏ lại phía sau”, những năm qua, cùng với sự quan tâm, tạo điều kiện từ phía Trung ương, Đảng, chính quyền và Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều việc làm thiết thực, hiệu quả, góp phần “an cư” cho bà con nơi đây. Giai đoạn 2021-2025, trên địa bàn các huyện miền núi đã và đang thực hiện kế hoạch sắp xếp ổn định cho 2.828 hộ dân tại 54 xã, trong đó có 1.118 hộ TĐC xen ghép, 832 hộ TĐC liền kề, 878 hộ TĐC tập trung. Năm 2021, theo tinh thần Kết luận số 590-KL/TU ngày 8-9-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành tình huống khẩn cấp về thiên tai và hỗ trợ kinh phí thực hiện đầu tư 3 khu TĐC tập trung sắp xếp, ổn định cho 112 hộ, gồm: khu TĐC bản Ón, xã Tam Chung (Mường Lát); khu TĐC Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh (Quan Sơn); khu TĐC bản Lở, xã Nam Động (Quan Hóa). Năm 2022, HĐND tỉnh đã ban hành nghị quyết quyết định chủ trương đầu tư 11 dự án trên địa bàn các huyện Mường Lát, Quan Sơn, Thường Xuân, Bá Thước sắp xếp ổn định cho 389 hộ dân với tổng mức đầu tư cơ sở hạ tầng là 97.950 triệu đồng và vận động 183 hộ dân thực hiện TĐC xen ghép.

Khi những cánh hoa đào, hoa mận bừng khoe sắc thắm là tín hiệu xuân về trên khắp miền non cao. Tại các khu TĐC thôn Bố, xã Lũng Cao, Bá Thước; khu TĐC Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh, huyện Quan Sơn; khu TĐC bản Ón, xã Tam Chung, Mường Lát,... mùa xuân dường như đã đến sớm hơn trong niềm vui, hạnh phúc của bà con. Trước hiên ngôi nhà sàn vững chãi, kiên cố, gia đình anh Lò Văn Nguyên (khu TĐC Co Hương, Quan Sơn) đã treo thêm một vài giò phong lan tô điểm cho cảnh quan thêm đẹp, chuẩn bị đón xuân sang. Đứa con 3 tuổi – Lò Cẩm Ly tủm tỉm nép mình vào lòng mẹ khi thấy khách hỏi thăm. Những giấc ngủ của em đã thôi không còn bị cắt ngang trong hoảng sợ bởi những đêm chạy mưa bão. Ở khu TĐC Co Hương (xã Tam Thanh, Quan Sơn), bà con bảo ban nhau làm ăn, cải tạo vườn hộ, chăm chút những cây ăn quả, bóng mát do huyện Quan Sơn hỗ trợ nhằm làm đẹp cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, hướng tới xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Hoàng Linh